|
|
02 Şubat 2023, 10:24
|
#1 |
 |
Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir?
[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]beslenmeye dahil edilmesi gereken temel besinler arasindadir. Karbonhidratlardan sindirim sonucu elde edilen glikoz ile vucut fonksiyonlari icin ihtiyac duyulan enerji saglanir. Kilo almaktan ve obeziteden korkan bircok insan karbonhidratlari diyetlerinden tamamen cikarir. Bu, dogru bir yaklasim degildir cunku dusuk karbonhidratli diyetler cesitli organlar uzerinde zararli etkilere sahiptir ve ciddi saglik etkilerine neden olabilir.
Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir? Arastirmalar, tum karbonhidratlarin saglik icin kotu olmadigini kanitlamistir. Karbonhidratlarin bazilari saglikli ya da iyi bazilari kotu olarak siniflandirilir. Karbonhidratlar dogal olarak bitkisel gidalarda bulunmaktadir ve bunlar genel olarak iyi karbonhidratlardir. Bu tur karbonhidrat, saglikli bir sindirim sistemi ve metabolizmayi destekleyen kompleks karbonhidrat olarak da adlandirilir. Kotu karbonhidratlar islenmis gidalara nisasta ve seker olarak eklenir ve bunlarin cesitli sonuclari vardir. Bunlar, kan dolasimina emilen ve kan sekeri haline gelen basit karbonhidratlar olarak adlandirilir. Bu makalede karbonhidratlarin iyi ve kotu olan cesitleri arasindaki farklari anlama yollarina, saglikli bir yasam surdurmek icin akilli karbonhidrat secimleri yapmanin onemine deginilmistir. Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir? Iyi (Kompleks) Karbonhidratlar Iki tur karbonhidrat vardir, bunlardan biri kompleks (karmasIk), digeri basit karbonhidratlardir. Nisasta ve lif polisakkarittir, kompleks karbonhidratlar grubunda yer alir. Vucutta parcalanmasi ve sindirilmesi, glikoza donusmesi daha uzun suren daha uzun molekul zincirleri icerirler. Kompleks ve lif acisindan zengin olan karbonhidratlar “iyi” karbonhidratlardir. Iyi karbonhidratlar vucut icin saglikli olanlardir. Islenmemislerdir, dogru miktarda lif, vitaminler ve mineraller icerirler. Iyi karbonhidrat ornekleri sebzeler, meyveler, kepekli tahillar, baklagiller, muz, patates olabilir. Kompleks karbonhidratlarda, lifin varligi nedeniyle enerji kademeli olarak serbest birakilir. Bu, kan sekerinde daha yavas bir artisa yol acar ve kanda endise verici dalgalanmalara neden olmaz, enerji salinimi, kotu karbonhidratlara kiyasla daha tutarlidir. Kisi daha uzun sure tok hisseder ve ruh hali dalgalanmalari veya sIk sIk aclik sancilari mide kazinmasi (karinda kemirme hissine veya bosluk hissine neden olan, bos mideye verilen dogal bir tepki) yasamaz. Iyi karbonhidratlar ayrica metabolizmayi iyilestirir ve bagisIkligi artirir. Kahverengi pirinc, tam tahilli makarna, fasulye, tam bugday ekmegi, tam yulaf, karabugday, dari, tam cavdar, tam tahilli arpa ve tam tahilli misir gibi tam tahilli urunler iyi karbonhidratlar olarak kabul edilir. Ayrica kan sekerinde daha yavas bir degisime neden olduklari icin glisemik indeksleri dusuktur. Glisemik indeksi dusuk yiyecekler daha stabil bir kan sekeri elde edilmesine, kilo vermeye ve Tip 2 diyabetin kontrol edilmesine yardimci olur. Kotu (Basit) Karbonhidratlar Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir? Basit karbonhidratlar, meyveler ve sut urunleri gibi gidalarda bulunan sekerleri ve gida isleme sirasinda eklenen sekerleri icerir. Basit karbonhidratlar yalnizca bir veya iki tane seker molekulu icerirler, monosakkaritler ve disakkaritler olarak adlandirilirlar. Monosakkaritlerin (tek sekerlerin) ornekleri arasinda glikoz ve meyve sekeri de denilen fruktoz bulunur. Cift sekerler de denilen disakkaritler birbirine bagli iki monosakkaritten olusur. Ornekler arasinda laktoz (sut sekeri) ve sukroz (sakaroz ya da cay sekeri) bulunur. Kotu karbonhidratlar, kisiye enerji saglayan ancak saglikli ve besleyici olmayan, islenmis ve rafine edilmis (beyaz un ve zengin ilave seker iceren) karbonhidratlardir. Bunlar liflerinden ayrildigindan genellikle “basit” karbonhidratlardir. Kola gibi gazli, tatlandirilmis icecekler, kurabiye, kek gibi unlu mamuller, cipsler, dondurmalar, patates kizartmasi, beyaz ekmek, beyaz makarna ve beyaz pirinc gibi rafine unla yapilan urunler “kotu” karbonhidrat ornekleridir. Temel kural, urun ne kadar beyazsa, o kadar fazla islenir. Rafine etme islemi sirasinda tahillar B vitaminleri, lif ve bazi minerallerden arindirilir. Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir? Basit karbonhidratlarin saglik icin kotu olmasinin nedeni, vucutta kolayca parcalanmalari ve enerjinin aciga cikmasidir. Bu durum kan sekerinde ani bir yukselmeye ve daha cabuk acikmaya yol acar. Vucut enerjiyi aldigi halde beslenmedigi icin bunlar bos kalorilerdir. Rafine karbonhidratlar acisindan zengin bir diyete sahip olmak diyabet, kalp sorunlari, obezite, Alzheimer ve hatta kanser gibi bircok hastaliga yol acabilir. Ek olarak, kan sekeri seviyelerini olumsuz yonde etkileyen yuksek bir glisemik indekse sahiptirler. Glisemik indeksi yuksek besinler acisindan zengin diyetler, kan sekeri duzeylerinde hizli yukselmeye neden olarak diyabet ve kalp hastaligi riskini artirir. Yeterince Karbonhidrat Alinmalidir Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir? Saglikli karbonhidratlar sadece enerji vermez, vucudun beslenme ve lif ihtiyacini saglamak icin de gereklidir. Saglikli karbonhidrat eksIkligi, beyin, sinir sistemi, sindirim sistemi ve hatta dolasim sistemi gibi vucudun tum ana sistemlerini etkileyebilir. Karbonhidrat bakimindan dusuk bir beslenme ya da karbonhidratlardan tamamen vazgecmek iyi bir yaklasim degildir. Yeterli karbonhidrat icermeyen bir diyet bas agrisi, tukenmislik, halsizlik, yorgunluk, odaklanma eksIkligi ve konsantre olma zorlugu, mide bulantisi, kabizlik, vitamin ve mineral eksIklikleri gibi sorunlara yol acabilir. Tum karbonhidratlari hayattan cikarmak kisilerin kendini yorgun hissetmesine, egzersiz performansinin dusmesine ve hatta besin eksIkliklerine neden olabilir Bazi karbonhidratlar digerlerinden daha saglikli olsa da, saglikli bir beslenmeyi surdurmek icin her sey dengeli ve olculu tuketilmelidir. Saglikli beslenebilmek icin cok az veya besin degeri icermeyen basit karbonhidratlar yerine daha besleyiciligi fazla olan kompleks karbonhidratlar secilmelidir. Basit ya da kotu karbonhidratlar daha saglikli olan alternatiflerle, iyi karbonhidratlarla degistirebilir. Gazli icecekler, spor icecekleri, cikolatali sut ve sekerli caylar, diyete onemli miktarda seker ekler. Gazli icecekler veya konsantre meyve sulari yerine dogal meyve sulari tercih edilebilir. Yuksek oranda ilave seker ve renk verici maddeler icerdiginden konsantre meyve sularindan kacinilmalidir. Dogal meyve suyu yuksek oranda vitamin ve mineral icerirken, lif orani dusuktur. Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir? Bu nedenle, meyve suyunu olculu tuketmek ve bunun yerine meyveleri butun olarak yemek en iyisidir. Rafine undan yapilan simit ve krakerler, sekerli granola barlar ve sekerlemeler olculu tuketilmelidir. Ilave ya da rafine seker orani yuksek kurabiye, kek gibi yiyecekler yerine butun ve dogal gidalar, meyveler secilebilir. Rafine un urunleri genellikle lif ve vitaminlerden yoksundur ve kisilerin daha az yemesi gereken katki maddeleri icerir. Beyaz unla imal edilen makarna tuketmek yerine tam tahilla imal edilen makarnalar, tam bugdayla yapilan kuskus veya kinoa gibi gidalar tercih edilebilir. Beyaz ekmek, tam tahilli ekmek veya durum ile (tortilla ekmegi veya lavas ile hazirlan) degistirilebilir. Patates cipsleri cok sevilse de kuruyemisleri tercih etmek saglik icin daha yararlidir. Bazi gida ureticileri piyasaya dusuk karbonhidratli versiyonlar surse de bunlardan bazilarinin yuksek oranda islenmis olabilecegi ve yapay tatlandiricilar, emulgatorler ve diger sagliksiz katki maddeleri icerebilecegi unutulmamalidir. Bu urunlerden bazilari cok fazla kalori icerir ve herhangi bir besinsel faydadan yoksundur. Karbonhidratlar Saglik Icin Iyi Midir? En besleyici karbonhidratli yiyecek turleri arasinda sebzeler, meyveler, baklagiller ve tam tahillar bulunur. Saglikli karbonhidratlardan olusan bir diyetten yararlanmak icin beslenme uzmani olmaya veya karbonhidrat saymaya gerek yoktur. Tabak Metodu, saglikli karbonhidratlara odaklanmanin guclu bir yoludur. Tabagin yarisi lif bakimindan zengin ve nisasta icermeyen sebzelerden olusmalidir. Ister patates gibi sebzeler ister meyveli tatlilar olsun, tabagin dortte biri nisastali yiyeceklerden olusmalidir. Tabagin son ceyregi yagsiz protein olmalidir. Not: Bu sitedeki makaleler yalnizca bilgi amaclidir, bir saglik uzmani tarafindan yapilan teshisin ya da tibbi tedavinin yerini almamalidir. ALİNTİ ~ |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
