Design thinking yani tasarım odaklı düşünme, hem bir ideoloji hem de karmaşık sorunları kullanıcı merkezli bir şekilde çözmeyi amaçlayan bir süreçtir.

Tasarım odaklı düşünme süreci, kullanıcı için empati kurmaktan başlayarak fikirler üretip onları prototiplere dönüştürmeye kadar olan bir dizi adımın ana hatlarını çizer.

Tasarım Odaklı Düşünmenin İlkeleri Nelerdir?


Tasarım odaklı düşünme için çok önemli olan belirli ilkeler vardır. Bu ilkeler aşağıdaki şekildedir:

1. Kullanıcı odaklılık ve empati

Tasarım odaklı düşünme tamamen insan ihtiyaçlarına ve kullanıcı geri bildirimlerine yanıt veren çözümler bulmakla ilgilidir. İnovasyonun itici gücü teknoloji değil, insanlardır. Bu nedenle sürecin önemli bir parçası, kullanıcının yerine geçmek ve hedef kitleniz ile gerçekten empati kurmaktan geçer.

2. İşbirliği

Tasarım odaklı düşünmenin amacı, çeşitli bakış açılarını ve fikirleri bir havuzda toplamaktır. Bu noktada tasarım odaklı düşünme, genel olarak birlikte çalışmayan, heterojen ve çok disiplinli ekipler arasındaki işbirliğini teşvik eder.

3. Fikir

Tasarım odaklı düşünme, çözüme dayalı bir çerçevedir, bu nedenle odak noktası, olabildiğince çok fikir ve potansiyel çözüm bulmaktır. Fikir oluşturma, hem temel bir tasarım düşüncesi ilkesi hem de tasarım düşüncesi sürecinde bir adımdır. Fikir oluşturma adımı, katılımcıların fikirlerin niteliğinden çok niceliğine odaklanmaya teşvik edildiği, yargılamadan bağımsız bir bölgedir.

4. Deney ve yineleme

Deney ve yineleme sadece fikir bulmakla ilgili değildir; onları prototiplere dönüştürmek, test etmek ve kullanıcı geri bildirimlerine göre değişiklikler yapmakla da ilgilidir. Tasarım odaklı düşünce yinelemeli bir yaklaşımdır, bu nedenle, önerdiğiniz çözümün ilk sürümlerindeki kusur ve eksiklikleri ortaya çıkarırken süreçteki belirli adımları tekrarlamaya hazır olmanız gerekir.

5. Eyleme yönelik önyargı

Tasarım odaklı düşünme, problem çözmek için tartışma yerine eylemi tercih eden son derece uygulamalı bir yaklaşımdır. Tasarım odaklı düşünme, kullanıcılarınızın ne istediğine dair varsayımlarda bulunmak yerine sizi oraya gitmeye ve onlarla yüz yüze iletişim kurmaya teşvik eder. Potansiyel çözümlerden bahsetmek yerine bunları somut prototiplere dönüştürebilir ve gerçek dünyada test edebilirsiniz.


Design thinking süreci beş temel adıma ayrılabilir: Empati Kurma (Empathize), Tanımlama (Define), Fikir Üretme (Ideate), Prototipleme (Prototype) ve Test Etme (Test).


Design Thinking’in beş adımını düşünürken, bunun doğrusal bir süreç olmadığını bilmeniz önemlidir. Aşağıda süreçten sıralı adımlar olarak bahsedeceğiz, fakat bu oldukça yinelemeli bir döngüdür. Her aşamada, önceki aşamaları tekrar ziyaret etmenizi gerektirebilecek yeni keşifler yapabilirsiniz.

1. Empati kurma

Design thinking süreci empati ile başlar. İstenilen ürün ve hizmetleri yaratmak için kullanıcılarınızın kim olduğunu ve neye ihtiyaçları olduğunu anlamanız gerekir.

Örneğin;

Tasarladığınız ürünle ilgili beklentileri neler?

Bu bağlamda hangi zorluklarla ve sıkıntılı noktalarla karşılaşıyorlar?

Empati kurma aşamasında, gerçek kullanıcıları (veya hedef grubunuzu temsil eden kişileri) gözlemlemeniz ve onlarla ilişki kurmanız, sohbet etmeniz, mevcut bir ürünle nasıl etkileşim kurduklarını görmeniz ve genel olarak yüz ifadelerine ve vücut dillerine dikkat etmeniz gerekir.


Design thinking sürecinin ilk adımı olan empati kurma aşaması, sizi varsayımlarınızı bir kenara bırakmaya teşvik eder. İlk elden içgörülerle donanmış olarak, gerçek kullanıcıları göz önünde bulundurarak tasarım yapabilirsiniz.

2. Tanımlama

Design thinking sürecinin ikinci aşamasında, çözmek istediğiniz kullanıcı problemini tanımlamanız gerekir. Yani empati kurma aşamasındaki tüm bulgularınızı toplamanız ve bunları bir araya getirmeniz gerekir.

Örneğin;

Hangi ortak tema ve kalıpları gözlemlediniz?
Sürekli olarak hangi kullanıcı ihtiyaçları ve zorlukları ortaya çıktı?

Bulgularınızı sentezledikten sonra sorun bildirimi olarak bilinen şeyi formüle edin. Bazen bir bakış açısı (POV) ifadesi olarak da adlandırılan bir sorun bildirimi, ele almaya çalışacağınız sorunu veya zorluğu ana hatlarıyla belirtir.

Design thinking sürecindeki her şeyde olduğu gibi sorun bildirimi kullanıcıyı odakta tutar. Yani ifadenizi bir iş hedefi olarak çerçevelemek yerine (“50 yaş üstü spor salonu üyeliğini %30 artırmamız gerekiyor”) kullanıcının bakış açısından çerçevelendirmeniz gerekir:

Tanımlama aşamasının sonunda, tasarım süreci boyunca size rehberlik edecek net bir sorun bildiriminiz olacaktır. Bu, fikirlerinizin ve olası çözümlerinizin temelini oluşturur.

3. Fikir Üretme

Design thinking sürecinin üçüncü aşaması, fikir oluşturma veya fikir üretmeden oluşur. Bu noktada, hedef kullanıcılarınızın kim olduğunu ve ürününüzden ne istediklerini bilirsiniz. Ayrıca çözmeyi umduğunuz net bir sorun bildiriminiz vardır. Bu aşama olası çözümler bulmanıza olanak tanıyacaktır.


Fikir üretme aşaması, grubun normdan uzaklaşmaya, yeni açılar keşfetmeye ve kutunun dışında düşünmeye teşvik edildiği, yargılamadan arınmış bir bölgedir. Fizibilite olsun ya da olmasın, mümkün olduğu kadar çok fikir üretmek için fikir üretme oturumları yapılır. Hatta maksimum yaratıcılık için fikir oluşturma oturumları genellikle alışılmadık alanlarda yapılır.

Design thinking sürecinin bu aşaması boyunca sürekli olarak sorun bildiriminize geri dönmeniz gerekir. Bir sonraki aşamaya geçmeye hazırlanırken, bunu daha sonra gerçek kullanıcılar üzerinde test edilmek üzere prototiplere dönüştüreceğiniz birkaç fikre indirgemeniz şarttır.

4. Prototip

Design thinking sürecinin dördüncü aşamasında, üçüncü aşamadaki fikirleri prototiplere dönüştürmeniz gerekir. Bir prototip, temel olarak bir ürünün veya özelliğin küçültülmüş bir versiyonudur.


Prototipleme aşamasının amacı, fikirlerinizi gerçek kullanıcılar üzerinde test edilebilecek somut bir şeye dönüştürmektir. Bu, devam etmeden ve tüm ürünü geliştirmeden önce geri bildirim toplamanıza izin vererek, kullanıcı merkezli bir yaklaşımı sürdürmede çok önemlidir. Bu, nihai tasarımın aslında kullanıcının problemini çözmesini ve kullanımının zevkli hale gelmesini sağlar.

5. Test

Design thinking sürecindeki beşinci adım, prototiplerinizi gerçek kullanıcıların önüne koymak ve nasıl ilerlediklerini görmek için test etmektir. Test aşamasında, prototipinizle etkileşime giren hedef kullanıcılarınızı veya temsili kullanıcıları gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca, süreç boyunca kullanıcılarınızın nasıl hissettikleri hakkında geri bildirim de toplayabilirsiniz.

Test aşaması, ele alınması gereken herhangi bir tasarım kusurunu hızlı bir şekilde vurgular. Kullanıcı testi yoluyla öğrendiklerinize bağlı olarak geri dönüp iyileştirmeler yapabilirsiniz.


Unutmayın, tasarım odaklı düşünme süreci yinelemelidir, doğrusal değildir. Test aşamasının sonuçları, kazanan prototipi oluşturmadan önce genellikle empati aşamasını tekrar ziyaret etmenizi veya birkaç fikir oluşturma seansından geçmenizi gerektirecektir.

Tasarım Odaklı Düşünme Çerçevesini Kendi İşinize Uygulama

Tasarım odaklı düşünmeyi kendi işinize uygulamak için bir UX tasarımcısı olmanıza gerek yoktur. Müşterilerinizi tanımak ve günden güne daha empati odaklı olmak için bilinçli bir çaba göstermek gibi tasarım odaklı düşünme sürecinin sadece bir yönüne odaklanmayı seçebilirsiniz. Örneğin, olumlu müşteri incelemeleri toplamakta zorlanıyorsanız, kullanıcı görüşmeleri yapabilirsiniz.

Tasarım düşüncesinin işbirlikçi doğasına odaklanmak isterseniz, bu durumda çeşitli ekiplerden temsilcilerle fikir oluşturma oturumları düzenleyebilirsiniz. Örneğin, pazarlama ve tasarımın aynı fikirde olmakta sürekli mücadele ettiğini fark ederseniz, birkaç tasarım odaklı düşünme tarzı beyin fırtınası, oturumu herkesin aynı fikirde olmasına yardımcı olabilir.

Tasarım odaklı düşünmeyi uygulamanın giderek daha popüler hale gelen bir başka yöntemi de tasarım odaklı düşünme atölyeleridir. Yeni bir ürün fikri bulmak veya çalışan bağlılığını nasıl artıracağınızı bulmak gibi çözmek istediğiniz belirli bir sorununuz varsa, bir tasarım odaklı düşünme atölyesi, tüm tasarım odaklı düşünme sürecini kısa sürede ele alacaktır. Tasarım odaklı düşünme atölyeleri ayrıca tasarım dışı profesyonellere nasıl yenilik yapılacağını ve yaratıcı çözümler bulunacağını öğretmek için de kullanılır.

Kaynak : [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]