Koronavirüs sebebiyle ailemizle, arkadaşlarımız ve partnerimizle evde çok daha fazla zaman geçirdiğimiz bu süreçte evde vakit geçirenler ne gibi iletişim sorunları yaşıyor? Evde iletişimde nelere dikkat etmeliyiz? "

Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Harma, uzun süre evde kaldığımız bu dönemde ilişkilerimizde sorun yaşamamak için acımasız eleştiri, tekrarlı savunma, duvar örme, aşağılama ve küçümseme gibi davranışlardan kaçınmamız gerektiğini paylaştı ve önerilerde bulundu...

“İlişkinin iyi olması insan sağlığını etkiliyor”

İletişim ya da ilişkinin iyi olması, insanların en temel anlamda genel sağlık durumlarını etkileyecek kadar önemli. Science Dergisi’nde yer alan, izolasyonda yaşayanlarla sosyal hayatı güçlü olan insanların baz alındığı çalışmalarda, iletişimin ne denli önemli olduğu anlaşılıyor. Yapılan çalışmada, yaşa göre ölüm oranları düzeltildiğinde sosyal izolasyonda bulunanların ölüm riskinin daha yüksek olduğu ortaya çıkıyor. Eğer izolasyon çok güçlü ise ölüm oranları artıyor. Bu çalışmayı destekler nitelikteki bir başka çalışma ise, yakın ilişkinin ve yakın ilişki kalitesinin artırılmasının neden önemli olduğuyla ilgili çok çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. Sosyal ilişkileri kötü olan ve yeterince sosyal destek alamayan kişiler, günde 15 taneden sigaradan az sigara içen, yüksek tansiyon ve yüksek stres yaşayanlara oranla daha fazla hayati risk taşıdığını ortaya koyuyor.

İletişimi kötü hale getiren davranışların çeşitli olduğuna değinen ve birçok ünlü çalışmada bu davranışlara ‘Mahşerin Dört Atlısı’ dendiğini sözlerine ekleyen Harma, ilişkinizi sorunsuz devam ettirmek istiyorsanız bu davranışlardan muhakkak kaçınmalısınız şeklinde konuştu.

Acımasız eleştiriden kaçının
Harma, “Kaçınmamız gereken ilk davranış ‘Acımasız Eleştiri’ olmalıdır. Doğrudan partnerin kişilik ve karakterine, ne kadar dik kafalı ve umursamaz birisin gibi söylemlerle gönderme yapmamamız gerekiyor. Bir diğer kaçınmamız gereken davranış ise ‘Aşağılama ve Küçümsemedir’. Özellikle başkalarının yanında partnerini küçümsemek, bir ilişkiyi en çok yıpratan ve en tehlikeli davranıştır. Verilen geri bildirimi pozitif veya negatif ayrıştırmaksızın yapılan ‘Tekrarlı Savunma’ davranışı ikili ilişkileri yıpratan ve zorlaştıran davranışlar arasında yer alıyor. Mahşerin son atlısı ve iletişimi tümüyle kapatmasına sebep olan ve çoğunlukla pasif agresyon olarak adlandırılan ‘Duvar Örme’ aynı oranda iletişim açısından tehlike taşıyor. Tüm bu davranışlar gerek ailemizle gerekse arkadaş ve partnerimizle olan ilişkilerde iletişimi çıkmaza sokarak zarar görmemize, hatta kopmaların yaşanmasına sebep oluyor” dedi.
Mahşerin dört atlısından uzak durun

Sorunları çözerek ilişkileri doğru yönetmemiz için önerilerde bulunan Harma, “İlişkide gördüğümüz ve rahatsız olduğumuz durumları belirtmek en doğal ihtiyacımız ancak bunu ‘Acımasız Eleştiri’ ile yapmamalıyız. Genel çıkarımlar yaparak karşı tarafı eleştirmek yerine örnekler ve alternatifler vererek, sonuçları anlatmamız daha doğru olacaktır. ‘Aşağılama ve Küçümseme’ yerine de partnerin zayıflıklarından uzun bir liste yapmadan, iyi yapabildiklerini vurgulamalıyız. Unutmamalıyız ki her insanın güçlü ve zayıf olduğu yanlar var. Spor dallarında da olduğu gibi devamlı savunma yaparsanız, mutlaka sayıyı yersiniz. ‘Tekrarlı Savunma’ yapmak kişi için de yorucudur. Sağlıklı bir ilişki ve iletişim için savunmanın bir refleks haline gelmemesi gerekiyor. Bunu çözmek için de ilk olarak asıl meseleyi çözüp orta yolu bulmamız gerekiyor. Bunu başarmak için de kişinin kendisini sorgulaması gerekiyor. Karşı tarafı dinleyip mesajı doğru anlamamız bu noktada büyük önem taşıyor. Yapıcı eleştiriler bu noktada her zaman ara bulucu oluyor” dedi.

İlişkinize duvar örmeyin

Harma, şöyle devam etti, “Çiftlerin bu günlerde birlikte çok fazla zaman geçirmesi, iş ve ekonomi gibi stres verici faktörlerinin de birikmesiyle birlikte ‘Duvar Örme’ çiftler arasında yapılan hataların başında geliyor. Bunun üstesinden gelmemiz için ise her ilişkide insanların nefes almaya ihtiyacı olduğunu unutmamalıyız. Bunu da konuşmaya ya da tartışmaya 10 dakikalık bir ara verip sağlayabiliriz. Konuşmalara ve tartışmalara kısa aralar vererek duvarları yıkacağımıza ve problemleri çözeceğimize inanıyorum” dedi.