[CeReN]

2015’ten bu yana, kucuk cocuklardaki ekran kullanimi onemli olcude artis gostermektedir. Bunun yaninda ozellikle, COVID-19 karantinalarindan bu yana bu artis daha da belirgin hale gelerek goze carpmaktadir. Bu egilimi kabul eden Londra’daki Birbeck Universitesi’nden arastirmacilar, ekran kullanimin yurumeye baslayan cocuklarin beyin gelisimi uzerinde ne gibi bir etkisi olabilecegini ortaya cikarmaya yonelik arastirmalar yurutmektedirler. Peki, cocuklarda telefon veya tablet ekran kullanimi sanildigi gibi zararli mi? Bilinenin aksine ya faydalari varsa…

Cocuklarda Ekran Kullanimi ve Ebeveyn Kaygilari

Arastirmacilar, ekran kullanimi fazla olan kucuk cocuklarin, ekran basinda bir gorevi tamamlamaya calisirken, daha az ekran kullanan kucuk cocuklara kiyasla dikkat dagitici faktorlerden kacinmakta zorlandiklarini tespit etmistir. Bununla birlikte, ekran basinda daha fazla zaman geciren cocuklarin, tablette gorunen gosterisli nesneleri fark etme konusunda daha hizli tepki sureleri oldugu da belirlenmistir.
Arastirmaci Dr Ana Portugal’a gore, mobil dokunmatik ekranli medya, aile yasaminin ayrilmaz bir parcasidir. Ancak bu konuda ailelerin herhangi bir korku veya aldatmaca yasayabileceklerine dair destekleyecek deneysel kanit olmamasina ragmen, ebeveynlerin bu konuda cok fazla endise duymaktadir. Bu nedenle, arastirmacilar yasamin erken doneminde dokunmatik ekran kullanimi ile bilissel gelisim arasindaki iliskileri arastirmak icin bir calisma yapmaya karar vermistir.



Kucuk Cocuklarda Ekran Kullanimi O Kadarda Zararli Degil!Cocuklarda Ekran Kullanimi Uzerine Yapilan Calismalar ve Sonuclari
Nature Scientific Reports’ta yayinlanan calisma, dokunmatik ekran kullaniminin gelismekte olan yurumeye baslayan cocuk beyni uzerindeki etkisini degerlendirmek icin 12 ay ila 3,5 yas arasindaki 40 cocugu izlenmistir. Bu calismaya katilan cocuklarin ebeveynler, cocuklarin dokunmatik ekranlarda gecirdikleri sureyi bildirmisler ve cocuklar ekran basinda gecirdikleri sureye gore cok kullanan ve az kulanlar olarak siniflandirilmislardir.


Yapilan uc arastirma incelemesinin her birinde (12 ay, 18 ay ve 3,5 yas) cocuklara bilgisayar ekraninda goruntuler gosterilmis ve ekranda beliren uyaranlara tepki olarak goz hareketleri takip edilmistir. Arastirmacilar; cocuklarin baktigi seyin hizina ve sIkligina bagli olarak, cocugun uyaranlara otomatik olarak mi yoksa gonullu olarak beklenti icinde mi yanit verdiklerini belirlemislerdir. Ayrica cocuklarin dis etkenlerden mi yoksa ic etkenlerden mi tepki verdigini izlemislerdir.
Sonuclar, yuksek duzeyde dokunmatik ekran kullanan cocuklarin dikkat dagitici uyaranlara yanit verme reflekslerinin daha hizli oldugu belirlenmistir. Ancak, nereye baktiklarini ve neye baktiklarini gonullu olarak daha az kontrol etmislerdir. Ozetle dokunmatik ekran kullaniminin motivasyon ve dikkat daginikligina neden oldugunu soylenemez, cunku belirli dikkat profillerine sahip cocuklarin dokunmatik ekranlara daha fazla ilgi duymasi da soz konusu olabilir.


Bu Arastirma Sonuclari Ne Anlama Geliyor?Kucuk Cocuklarda Ekran Kullanimi O Kadarda Zararli Degil!
Sonuclar, yuksek dokunmatik ekran kullanimi olan kucuk cocuklarin, daha az kullananlara gore daha fazla dikkatlerinin dagilabilecegini gosteriyor. Ancak arastirmacilar, ebeveynlerin bu sonuclar hakkinda endiselenmesine gerek olmadigini one surmektedirler. Cunku yapilan calisma dokunmatik ekranlarin dogrudan dikkat daginikligina neden oldugunu gostermiyor, sadece yuksek saatler dokunmatik ekran kullanimi ile dikkat daginikligi arasinda bir cesit baglanti oldugunu gostermektedir.


Arastirmada Tespit Edilen Dikkat Daginikligi Neden Gorundugu Kadar Kotu Degildir?
Pek cok insan dikkati dagilan bir cocugu soyle tanimlar: Bir goreve odaklanamayan ve ilginc bir uyarici faktor sey tarafindan kolayca dikkati dagilabilen bir cocuk. Bu durum cocuklarin okul odevlerine odaklanmasini saglamaya calisirken veya kucuk bir cocugu ayakkabilarini giyecek kadar hareketsiz tutmaya calisirken zorlu bir durum gibi gorunse de oysa o kadar da kotu degildir.
Bu durumun kotu olarak degerlendirilmemesini destekleyen fikrin ise altinda yatan sudur: Cevremizdeki yasam giderek daha fazla ekran kullanimini icerdiginden, ekranda yeni ortaya cikan uyaranlari fark etme yetenegi faydali olabilir. Ornegin, mikrocerrahi genellikle bir bilgisayar ekrani ve robotik aletler kullanilarak gerceklestirilir. Cerrah mikrocerrahi bolgesine odaklanirken, ekranin kosesinde meydana gelen bir durum hemen fark etmezse bu durum oldukca riskli ve zararli olabilir.
Calisma yazarlari ayrica bir hava trafik kontroloru ornegini sunar. Dikkati ekrandaki olaylara hizlica cevirebilmek, rol icin sadece faydali degil, ayni zamanda hayati onem tasimaktadir. Yapilan calismaya gore cocugun mizaci bir cocugun ekrana yakinlasmasinda anahtar bir faktor olabilir.


Cocuklarin Gerekli Olan Ise Odaklanmalarina Nasil Yardimci Olunabilir?
Arastirmada kanitlandigi gibi dikkat daginikliginin potansiyel faydalari olmasina ragmen, hayatta kucuk cocuklarin en azindan bir sureligine odaklanmasini gerektiren bircok durum vardir. Bu evden calisan bir ebeveynin online katildigi bir toplantiyi tamamlayabilmesi ya da cocugun saci kesilirken, islemin tamamlanmasi icin gereken sure oturmasinin saglanmasi icin gereklidir. Ya da alisveris aninda ebeveynlerini rahat ettirecek bir sure odaklanmasi gerekir. Cocuklarin dikkat daginikliginin onune gecerek gereken kadar odaklanmasini saglamanin yolu oysa herkesin bildigi eski usul ve oldukca basittir.
Danisman PsIkolog Dr Stacey Haynes, cocuklar ve ailelerle calisma konusunda uzmanlasmis bir arastirmacidir ve yeni yurumeye baslayan cocuklarin odaklanmasina yardimci olmak icin ebeveynlere verdigi ipuclari degerlendirilmeye degerdir. Sundugu oneriler su sekildedir;
• Kucuk cocuklarin eline lego tarzi veya ic ice gecmeli kucuk mekanizmalar verilmesi, bu cocuklarin olduklari yerde kalmalarini saglarken, odaklarini o ise vermelerini saglayabilir;


• Cocuklar ozellikle boya kalemleri ve oyun hamurlari ile sekillendirme yapma konusunda meraklidirlar. Boyama kitaplari ve kalemler bu konuda oldukca etkili bir yaklasim olabilir.
• Bir zamanlayici ayarlayarak, onunla belirlenen surede sabit kalmasina yonelik bir oyun tasarlanabilir. Boylelikle hem keyifli bir zaman gecirir, hem de uzun sure bu oyuna odaklanir.
• Odaklandigi is veya eyleme ara verip, rahat zaman gecirecegi mola alanlari tasarlanmalidir. Cunku hic kimse sonsuza kadar ayni yerde oturamaz.
• Cocuklar yaptiklari islere hep birilerinin eslik etmesini ister. Ebeveynlerin cocuklari bir ise odaklanirken yanlarinda oturmalari, onlarin o ise daha uzun sure odaklanmasini saglar.

Cocuklarin Ekran Kullanimina Yonelik Yapilan Arastirmalarin Gelecegi
Arastirmacilar, bu dokunmatik ekran arastirmasinin sadece baslangic oldugunu ve ebeveynlerin dokunmatik ekran kullanimiyla ilgili bilimin hala ilk gunlerde oldugunu anlamalari gerektigini belirtmektedir. Ve bu konuda ele alinmasi gereken daha bircok soru oldugundan dolayi, elde edilen bu arastirma sonuclarinin kesin olarak olumlu mu yoksa olumsuz mu oldugunu soylenemez.


Arastirmacilar, dokunmatik ekran kullaniminin olumlu veya olumsuz sonuclarini ve herhangi bir nedensel etkiyi degerlendirmek icin bu konuyu incelemeye devam etmeyi amaclamaktadirlar Cunku nedensel bir iliski henuz kanitlanmamistir ve gercekte, bir cocugun gelisimi cok daha karmasIktir. Yani dokunmatik ekranlardan daha fazlasi vardir ve bircok faktor icerir icermektedir.
Ozet olarak bu arastirmadan cikan cikarimlar su sekilde siralanabilir;
• Dokunmatik ekranlari sIklikla kullanan kucuk cocuklarin dikkati daha fazla dagilabilir.
• Dikkat daginikliginin hem faydalari hem de dezavantajlari vardir.
• Cocuklar basit tekniklerle odaklanmaya tesvik edilebilir.

ALİNTİ ~

[oMeN]

Genelde zararlı diyorlar demek zararsızmış

[WildCat]

aaa degilmiymis hmm bilgi icin tesekkurler @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cim

[Artist]

Demekki bende yanlış bilenler tayfadanim

[Reyhan]

Beni de ekleyin yanlış bilenlere

[CeReN]

oMeN Nickli Üyeden Alıntı

Genelde zararlı diyorlar demek zararsızmış

oyleymis : )

[CeReN]

WildCat Nickli Üyeden Alıntı

aaa degilmiymis hmm bilgi icin tesekkurler @[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] cim

Bana gore zararli ama : )) hala o fikirdeyim.

[KuzenKit]

Kandırılmışız.

[CeReN]

Ben yinede zararli oldugunu dusunuyorum : )