[CeReN ✓]

Ekinokokkoz larva asamasi, ara konakta meydana gelir, yani yutulan yumurtalar ince bagirsakta buyur. Bagirsak mukozasini isgal ederek akcigerlere, karacigere veya diger organlara (metacestode larvalari) giren onkosferin disari cikmasina neden olur. Bir sonraki adimda, kesin konakci, ara konagin enfekte olmus organlarini sindirir. Protoscolices bagirsak mukozasini isgal ederek yetiskin solucanlara donusur. Insanlar daha cok kontamine su ve yiyeceklerin dolayli yoldan yutulmasiyla veya dogrudan kopeklerle temas yoluyla enfekte olabilir. Sivi dolu kist perikist, ektokist ve endokist olmak uzere uc tabaka ile ortulur. Perikist, konakci dokunun koruyucu reaksiyonu ile olusturulur. Ektokist adi verilen orta lamine katman, besinlerin gecisine izin verir. Endokist adi verilen icerideki germinal tabaka kist sivisi, kan kapsulleri, skolikler olusturur ve ayrica ektosistin olusumunu saglar.


Ekinokokkoz TeshisiKaraciger en sIk tutulan organken ikincisi ise akcigerdir ve vucutta ki diger organlar daha az etkilenir. Kalp nadiren etkilense de etkilendigi zaman olumcul olmaktadir. Sol ventrikul, muhtemelen daha zengin kan kaynagi nedeniyle sag ventrikulden daha sIk etkilenir. Ek olarak, sol ventrikuldeki daha buyuk miyokardiyal kitle, parazitin buyumesi icin daha iyi kosullar saglar ve burada ki hidatik kistleri genellikle subepikardiyumda bulunur. Perikardiyal bosluga yirtilma nadirdir. Bununla birlikte, sag ventrikulde yerlesme subendokardiyaldir, ruptur daha ****************** ve anafilaksi, pulmoner embolizasyon ve olumle sonuclanir.


Miyokardiyal invazyonun en yaygin yolu koroner dolasimdir. Ikinci en yaygin yol, pulmoner kistlerin rupturu ile birlikte pulmoner venoz drenajdir ve kalp ayrica dogrudan temasla da ilgili olabilir. Hidatik hastaliginin evrimsel bir donemi vardir; once kistler yavas buyur, daha sonra parazitin oldugu ve arkasinda kalsifiye, katilasmis kist olusturdugu bir farklilasma donemi baslar. Akcigerler, pediatrik hastalarda en yaygin organdir ve yetiskinler icin en yaygin ikinci organdir. Akcigerlerin icindeki negatif basinc nedeniyle, kistler karacigerdeki buyumeye kiyasla uc kat daha hizli buyur. Echinococcus granulosus’un G1 genotipinin, diger alt tiplere kiyasla insanlari daha sIk enfekte ettigi bildirilmistir. Insan CE’sinin genotiplendirilmesi, insan hidatidozu icin kontrol yontemlerinin planlanmasina yardimci olabilir. Genetik alt tipleme ayrica gelisim, antijenite ve kemoterapotik ajanlara yanittaki cesitliligi de acikliga kavusturur.


Hastalik baslangicta asemptomatiktir ve kistler cok buyuk hale gelse bile uzun yillar asemptomatik kalabilir. Semptomatik hastalar icin, semptomlar kistin lokalizasyonu ile ilgilidir. Kistler akcigerde ise oksuruk, nefes darligi veya gogus agrisi gorulurken, karaciger kistlerinde karin agrisi, hepatomegali, hassasiyet, ates ve sarilik, semptomlari belirir. Kiste cerrahi mudahale veya mekanik travmaya bagli kistin rupturu ile hastalar anafilaktik soka girme olasiliklari daha yuksektir. Ayrica kist rupturu brons boyunca fark edilebilir, hastalar kist hidatik ve membran parcalari ile oksuruk ve balgam semptomlari yasarlar. Kist rupturu plevral boslukta gerceklesirse, hastalar pnomotoraks, efuzyon ve amfizem, kist vena kava yoluyla yirtilirsa, hasta tekrarlayan pulmoner emboli semptomlari yasarlar.


Hipodens lezyonlar gibi kistler, bazi durumlarda bilgisayarli tomografi (BT) uzerinde tanisal tartismalara neden olur. Kistik dejenerasyonu olan tumorler, nekrotik akciger kanseri gibi ugursuz lezyonlar, metastazlar ve tuberkuloz gibi enfeksiyonlar hidatik kisti taklit edebilir. Hilal isareti, sogan kabugu, kombo isareti veya kivrimli membranlar gibi tipik bulgular varsa, hidatik kist (HK) icin tani oldukca basittir. Bununla birlikte, yirtilmis, cokmus veya enfekte kistlerin kati veya daha fazla hipodens gorunumu gibi atipik bulgular, tuberkuloz veya neoplastik lezyonlar gibi enfeksiyonlara benzedikleri icin daha karma******************. Bu durumlarda MRG taniya, ultrason periferik lezyonlari teshis etmeye ve plevra elde etmeye yardimci olabilir.


Ekinokokkoz TeshisiKlinik Teshisi
Hastaligin seyri tipik olarak yavastir ve cogu hasta birkac yildir asemptomatik hastalik seyri gecirir. Aksi takdirde, kistik yavas buyume oraninin yilda 1-5 mm oldugu tahmin edilirken hastalar, kist yavas yavas buyudukce semptomlar gelistirir. Ekinokokkozun erken evresinde klinik belirtiler hafiftir. Daha sonraki asamalarda, kistik komplikasyonlara bagli semptomlarin ortaya cikmasi ile hasarli doku ve organlar islevsiz hale gelebilir. Standart radyoloji, ultrasonografi (US), bilgisayarli eksenel tomografi (BT) ve manyetik rezonans goruntuleme (MRI) gibi immunolojik testlere ve goruntulemeye dayali olarak semptomlar spesifik degildir ve tani genellikle rastlantisaldir.



Seroloji
Serolojik tani yontemleri onemli bir tamamlayici rol oynar. Cerrahi veya farmakolojik tedavi sonrasi radyolojik tani ve hastalarin takibini desteklemek amaciyla kullanilirlar. Hastaliga cok sayida immunolojik yanit vardir. Saglam kistlerde hafif bagisIklik tepkisi not edilirken, karmasIk kistler (sizan veya rupture kistler) guclu bir bagisIklik tepkisi gosterme egilimindedir. Serodiyagnoz, spesifik serum antikorlarinin coklu immunodiyagnostik testlerle saptanmasindan olusur. Optimum test, yuksek hassasiyetle spesifik olmalidir. Test duyarliliginin yani sira ozgulluk ile ilgili olarak cesitli serolojik testler arasinda onemli farkliliklar vardir.


Rutin laboratuar uygulamalarinda, dolayli hemaglutinasyon (IHA) genellikle spesifik degildir, ham hidatik kist sivisi kullanan enzime bagli immunosorbent testi (ELISA) dusuk spesifiklikle yuksek bir hassasiyete (% 95’e kadar) sahiptir. Her iki testin (IHA ve ELISA) eszamanli kullanimi % 85-96’nin uzerinde tanisal duyarlilikla iliskilidir. CE’li hastalarin % 20’sinde yanlis pozitif serolojik bulgular ortaya cikar ve bu, esas olarak diger paraziter hastaliklarla capraz reaksiyonlarla ilgilidir. Ayrica, seronegativite orani, nonaktif hastalik evreleri olan olgularda, otoimmun veya malign patolojiler icin tedavi edilen hastalarda ve gebelik sirasinda nispeten daha yuksektir.
Kemik, beyindeki ve kalsifiye kistlerdeki kistler sIklikla immunolojik yanit gostermez veya dusuktur. Immunoblot analizi genellikle IHA ve ELISA bulgulari kesin olmadiginda kullanilir. Immunolojik tani, spesifik serum antikorlarinin tespiti ile konur. Echinococcus granulosus, antijen B ve antijen 5 (Ag5) olan immunolojik yontemler sIklikla en spesifik antijenleri kullanir.


Hidatidoz (Ekinokokkoz) Tarihi
Hidatidoz, insanoglunun bilinen en eski hastaliklarindan biridir. Bu hastalik Misirlilar tarafindan, Incil Talmud’da Babillilerin bahsettigi gibi, MO 1534 yilina dayanan bir belgede tanimlanmistir. Burada olusan kisti sivi ile dolu bir mesane olarak tanimlamislardir. Bu hastalik, hem hayvanlarda hem de insanlarda karaciger ve akcigerler gibi farkli lokasyonlarda farkli buyuklukte hidatik kistlerin olusmasindan kaynaklanir. Ve hastaligin ciddiyeti kist sayisina, boyutuna ve lokasyonuna gore degisir. Bu kistler hayvancilik alaninda ekonomik kayiplara ek olarak insan hayatinin da kaybina neden olabilir. Bu hastaligin insidansi insanlarda yuksektir cunku riski sadece radyolojik incelemeler veya cesitli cerrahi operasyonlar sirasinda tesadufen saptanmasidir, ancak hayvanlarda katliamlarda rutin tespit sirasinda kesfedillebilir.


Ekinokokkoz TeshisiHidatidoz hastaliginin nedeni iki onemli faktore baglidir. Birincisi, hastaligin baslangicindan bu yana erken evrelerde enfeksiyonun bilinmesinin mumkun olmamasidir, cunku kistin boyutu artana kadar semptom gostermez, bu da komsu dokulara baski yapar. Ikinci faktor, terapotik araclarin kaybidir ve hastalik, metastaz evresindeki metastazinin ciddiyetine cok benzerdir. Ayrica bu kistler sac ve tirnaklar disinda vucudun her yerinde bulunur. Bu hastalik Irak’taki endemik hastaliklardan biri oldugundan insan sagiligi, ekonomik ve sosyal acisindan etkisi vardir. Bu nedenlerden dolayi bircok hasta olmasina ragmen cerrahi mudahale olarak tedavi yontemlerini arastirmak icin bircok calisma ve arastirma yapilmistir. Bununla birlikte hastalarin bazi durumlari normal tedaviyi zorlastirdigi icin ameliyatla tedavi edilmektedirler.

ALİNTİ ~