[CeReN ✓]

Kirmizi Yonca (Trifolium pratense) cicekli bir bitkidir. Cicekler, yapraklar ve saplar geleneksel olarak kullanilir. Insanlar geleneksel olarak ciceklerini merhemlere koyar veya mantar enfeksiyonlari, yaniklar, yaralar, gut ve goz hastaliklari icin kaynatirlar. Kirmizi yonca cicek cayi gecmiste ates, bogmaca, kizamik ve astim icin kullanilmistir. Kirmizi yoncadaki izoflavonlar ostrojene benzer ve kirmizi yonca genellikle biyosiderik hormon kaynagi olarak kullanilir.
Mevcut kirmizi yonca calismalarinin cogu menopoz sonrasi kadinlarda yapildi. Bu bitkinin menopoz semptomlari, sac dokulmesi ve cilt problemlerine yardimci oldugu soylenmektedir. Bununla birlikte, kirmizi yoncanin herhangi bir saglik durumu icin yararli oldugu acikca gosterilmemistir. Ayrica, kirmizi yonca takviyeleri tibbi kullanim icin FDA tarafindan onaylanmamistir. Takviyeler genellikle saglam klinik arastirmalardan yoksundur. Yonetmelikler onlar icin uretim standartlari belirler, ancak bunlarin guvenli veya etkili olduklarini garanti etmez. Bu yuzden tamamlayici bir tedavi olarak kullanmadan once uzman bir doktorla gorusulmesi tavsiye edilir.
Kirmizi yonca, vucuttaki ostrojen aktivitesini taklit eden bilesIkler olan izoflavon iceren cicekli bir bitkidir. Ulusal Tamamlayici ve Alternatif Tip Merkezi’ne gore, insanlarda kirmizi yonca calismalari herhangi bir yararli etki hakkinda net kanit saglamamistir. Cogu arastirma, kirmizi yoncanin sicak basmasi gibi menopoz semptomlarini hafifletmedigini gostermektedir. Devam eden arastirmalar, kirmizi yoncadaki aktif bilesenleri ve ilaclarla olasi etkilesimlerini belirlemeye odaklanmistir.

Bilesenler
Izoflavonlar
Kirmizi yonca farkli izoflavonlar (daidzein, genistein, formononetin ve biochanin A) icerir. Diger izoflavonlar da tanimlanmistir (ciceklerde 26, koklerde 25 ve yapraklarda ve govdelerde 31). Yapraklar en yuksek formononetin ve biyosin A konsantrasyonuna sahiptir.
Diger Izoflavonlar ve Polifenoller
• Afrormosin
• Calycosin
• Irilin
• Irilone
• Methylorobol
• Pratensein
• Pseudobaptgenin
• Clovamide
• Maackiain
UV isigi, ozon ve patojenler gibi cevresel faktorler, bitki icindeki polifenol konsantrasyonunu degistirebilir.Yaz aylarinda hasat edilen kirmizi yonca, sonbaharda hasat edilene gore daha yuksek fenolik konsantrasyona sahiptir. Ayrica, saksida yetisen kokler tarlada yetistirilen bitkilerden onemli olcude daha yuksek fenolik miktarina sahiptir. Arastirmacilar, cogunlukla yapraklarda yogunlasan kirmizi yonca icinde bir dizi izoflavon tanimlamislardir.



Mekanizmalar
Ostrojen benzeri aktivite
Izoflavonlar vucutta ostrojeni taklit eder, bu yuzden menopoz semptomlari yasayan kadinlarda arastirilmaktadirlar.Kirmizi yonca ozunde, daidzein ve genistein en aktif bilesenlerdir. Sitokrom P450, formononetin ve biochanin A’dan daidzein ve genistein yapmaktadir. Daidzein ve genistein, Ostrojen Reseptoru β (ERβ) aktivitesini artirabilir. Daha yuksek konsantrasyonlarda, kirmizi yonca izoflavonlari Ostrojen Reseptoru a’ya (ERa) da baglanabilir. Ancak ERa asagidaki sekillerde daha fazla baglaniabilirler.
• ERa, rahim, meme bezi ve iskelette ostrojen sinyalini kontrol etmektedir
• ERa, yumurtalik, bagisIklik sistemi, prostat, bagirsak ve beyindeki (hipotalamus) ostrojen sinyalini kontrol eder. ERa aktivasyonu, hucre cogalmasini inhibe ederek ERa yanitini dengelemektedir.
Kirmizi yoncanin ostrojen benzeri aktivitesi izoflavon konsantrasyonuna baglidir.

Agri Yollari
Hamster hucrelerinde, kirmizi yoncadan elde edilen bilesIkler aktive edilmis opioid reseptorlerini ekstrakte eder. Opioid reseptor sistemi kadin cinsiyet hormonu dengesi, ruh hali, sicaklik ve menopoz semptomlarinda rol oynamaktadir.

Diger
Izoflavon daidzein, genistein, formononetin ve biochanin A , prostaglandin sentezini baskilayabilen COX enzim aktivitesini inhibe etmektedir. Genistein hem farelerde hem de hucre tabanli calismalarda UV radyasyonundan kaynaklanan oksidatif hasara karsi koruma saglayabilir. Farelerde, genistein deride ve ince bagirsakta ic antioksidanlari uyarmistir. Bir teoriye gore, kirmizi yoncadaki izoflavonlar ostrojen aktivitesini ve antioksidan savunmayi artirarak menopoz semptomlarini iyilestirir, ancak bu kanitlanmamistir.

Sinirlamalar ve Uyarilar
Kirmizi yonca yaygin olarak kullanilmasina ragmen, az sayida klinik calisma mevcuttur. Herhangi bir sonuca varilmadan once daha fazla insan denemesine ihtiyac vardir.

Kirmizi Yonca Yan Etkileri ve Onlemleri
Bildirilen yan etkiler
Kirmizi yoncayi cesitli saglik kosullari icin bir yila kadar degerlendiren calismalarda ciddi bir yan etki bildirilmemistir. Bilimsel literaturde bildirilen diger olasi yan etkiler sunlardir:
• Goguslerde hassasiyet
• Sismis boyun bezleri
• Migren/bas agrilari
• Bas donmesi
• Akne, dokuntu, sedef hastaligi
• Siskinlik
• Kabizlik
• Ishal
• Bulanti
Hamile kadinlar ve cocuklar
Ostrojene benzerligi ve guvenlik verilerinin eksIkligi goz onune alindiginda, kirmizi yonca hamile veya emziren kadinlar, cocuklar veya meme kanseri veya hormona duyarli diger kanserler olan kadinlar icin guvenli olmayabilir.
Dogurganlik
Kirmizi yoncadaki fitoostrojen/izoflavon konsantrasyonu ureme ve dogurganlik ile ilgili sorunlara neden olabilir. Fitoostrojenler yapi olarak ostradiole benzer oldugu icin dogurganligi etkileyen normal ostrojen dalgalanmalarina mudahale edebilirler. Kirmizi yonca ile beslenen inek ve koyunlarda yapilan arastirmalar isiginda dogurganlik seviyesinin dustugu tespit edilmistir. Ancak, hicbir insan calismasi mevcut degildir. Kisi hamileyse, emziriyorsa veya hamile kalmaya calisiyorsa kirmizi yoncadan kacinilmalidir ve ayrica cocuklarda guvenligi de bilinmemektedir.

Ilac Etkilesimleri
Asagidaki ilaclar kirmizi yonca ile etkilesime girebilir:
• Dogum kontrol haplari
• Estrojen
• Karaciger tarafindan degistirilen ilaclar (CYP1A2, CYP2C1, CYP2C9, CYP3A4 substratlari)
• Kan pihtilasmasini yavaslatan ilaclar
• Tamoksifen (Nolvadex)
Kirmizi yonca, ilaclari parcalayan proteini ureten CYP450 geni ile etkilesime girmektedir. Kirmizi yonca takviyeleri, kan incelmesine ve kan pihtilarinin olusumunu onleyebilecek bilesIkler icerir. NSAID’ler gibi kan sulandiricilarla etkilesime girebilir ve kanama riskini artirabilir.Bir vaka calismasinda, kirmizi yonca takviyeleri ve metotreksatin (kanser ve romatoid artriti tedavi eden bir ilac) kombinasyonu metotreksat toksisitesine neden olmustur. Hastada ciddi toksisite, gogus ve mide agrisi gorulmustur.

Gen Etkilesimleri
CYP450
Sitokrom (CYP) 450, ilac metabolizmasinda (ilaclarin vucuttaki aktif maddelere parcalanmasi) yer alan bir grup enzimi kodlar. Kirmizi yonca CYP450 enzimlerinin azalmasini azaltabilir. Izoflavon biochanin A (kirmizi yoncadan ) CYP19 enzim aktivitesini ve enzimin hucresel uretimini inhibe eder. CYP19, ostrojen olusumundaki bir adimdan sorumlu bir enzimdir. Kirmizi yonca, CYP1A1, CYP1B1 ve CYP2C9 karaciger enzimlerini inhibe etmektedir. Bu, bu yollar yoluyla metabolize olan ilaclarin kan seviyelerini artirabilir. Sicanlarda, kirmizi yonca, CYP2C13 ve CYP3A2 adli iki CYP enziminin aktivitesini arttirdi. CYP3A2 insan benzer CYP3A4 . Bu enzimin aktivasyonu, ilacin etkilerinin uzunlugunu ve yogunlugunu azaltan ilac eliminasyonunu hizlandirir.
Diger Genler
• Kirmizi yonca izoflavon aktive PPARy yag hucresi uretimini (farklilasma) ve insulin duyarliligini etkileyebilir.
• Yuksek APOC3 seviyeleri yaglari artirabilir. Kirmizi yonca APOC3 aktivitesini azaltir.

Dozaj
Uygun kirmizi yonca dozu, bir kisinin yasi, sagligi ve diger durumlar gibi faktorlere baglidir. Su anda, kirmizi yonca icin uygun doz araligini belirlemek icin yeterli bilimsel bilgi yoktur. Klinik calismalarda tipik kirmizi yonca dozu 40 mg’dir. Yonca takviyelerinin turunun farkli olmasi ayni zamanda etkileri konusunda da farkliliklar dogurmaktadir. Her urun, insan vucudundaki aktivitelerini ve etkililigini etkileyen farkli bir izoflavon konsantrasyonuna sahiptir.