[CeReN ✓]

Bir konunun dogru ya da yanlislarini bulmak ve bunu ifade etmek elestiri olarak tanimlanabilir. Elestirilen konu; bir eser, insan dusuncesi ve davranisi olabilir. Bilimsel konularda ve sanatta ilerlemek icin elestiriyi dogru bir sekilde yapabilmek son derece onemlidir. Cunku sorularla beraber elestiri de beraberinde gelecektir. Bir kusuru ortaya cikarip duzeltme amaci tasidigi icin, insanlar uzerindeki elestiriler yikici olabilmektedir. Toplumun cogu kesiminde gereksiz ve yanlis elestiri yapmak normal olarak gorulebilmektedir. Oysa sosyal medya elestirileri ve baskalarini kotuleme amaci tasiyanlar, elestirinin kendisine aykiri bir durumu bunyelerinde tasir. Elestiride dogru ve yanlisi tespit etmek, yapici bir sekilde bunu iyiye cevirmek amaclanmalidir.

Butun Iyilikleri Hice Sayan Elestiri
Sosyal medyada yapilan elestirilerin bircogu acimasizlik iceren, iyi niyet tasimayan nitelik tasimaktadir. Yozlasan elestiri kulturu, kisisel ozelliklere hakaret derecesine varabilmektedir. Yikici elestiri olarak da tanimlanan bu tur elestiriler karsidaki kisiler icin yipratici olabilmekte ve yorumu yapan kisiye de bir katki saglamamaktadir.

Kisisellestirmeden Elestiri Yapmak
Bir kisinin baska birine yaptigi elestiri kisisellestirmeden yapilmali, duruma, olaya yonelik yapici nitelikler tasimalidir. Dogrudan bir kisiye bagli bir hata varsa hakaret ve tahribat icermeden atif yapilmalidir. Hatali durum ve davranislar kisilerin tamamini degersiz yapmaz, bu kendi hatalariniz icin de gecerlidir. Bizi olusturan bircok parca vardir ve bu parcalarin hepsinin kotu olmasi akla uymayan bir durumdur.

Mantik Suzgeci
Bircok kisinin elestiri yaparken dustugu hatalardan biri mantik hatalari ve duygusal tepkilerdir. Dogru ve yapici bir elestiri yapmak icin, bir konuya tepki vermeden once bir sure dusunmek son derece onemlidir. Kendi dusuncenizde olabilecek hatalar, kaynak sorgulamasi, kendiniz bu durumdayken nasil davranirdiniz gibi filtrelerle elestirinin kalitesini artirabilirsiniz.

Olumlu ve Olumsuz Yonleri Birlikte Ele Almak
Elestiri yaparken olumlu ve olumsuz yanlari birlikte ele almak, bilimsel bir bakis acisi anlamina gelir. Soz konusu duygularla ilgili bir durumsa, ornegin esinizin size yaptigi yanlis bir davranisi elestiriyorsaniz bu zorlayici olacaktir. Bu gibi durumlarda olabildigince tarafsiz dusunmeye calismak, baska kisilerin sizin kotu elestiri yapmaniza neden olmamasini saglamak kritik bir konudur. Genellikle iliski icerisindeki taraflar, kriz donemlerinde kendi kararlarini veremeden baska insanlarin yorumlarina maruz kalmaktadir. Evlilik iliskisinde bu duruma daha cok rastlanir. Aileler, yakin arkadaslar, is arkadaslari olayla ilgili beyninizi surekli mesgul eder. Bu dusunce kalabaligindan bir sure uzaklasarak kendi saglikli dusuncenizi olusturmaniz gerekir. Baskalarinin surekli hatali dusuncelerine maruz kalmamak icin ayrim yaparak devam edebilirsiniz.

Yapici Elestirmek Neden Zor?
Yapici elestiri yapmak yikici elestirilere gore daha zor bir durumdur. Cunku yapici bir elestiri yapmak icin elestirdiginiz konuyla alakali bir alternatif de sunmaniz gerekir. Yani neden elestirdiginizi belirtmenize ek onerinizi de sunmalisiniz. Oneri sunabilmeniz icin de o konuya dair bir arastirmanizin olmasi gerekir. Yani bildiginiz, bilgisine hakim oldugunuz bir konuda elestiri yapmaniz gerekmektedir. Bu tur bir aliskanligin yerlesmis olmasi icin, gereksiz elestirilerin tukenmesi ve bilerek elestirme kulturunun gelismesi onemlidir.

[tugbu ✓]

Dedikodu yapmadan yüzüne söylemektir