 Soguk Alginligi ve Sinus Enfeksiyonu Birbirinden Nasil Ayirt Edilir?
Soguk alginligi ile sinus enfeksiyonlarinin belirtileri sIklikla cakisir, bu nedenle sorunun ne oldugunu tanimak zor olabilir. Burun tikanikligi veya burun akintisi, bogaz agrisi, hapsirma ve genel yorgunluk soguk alginligi belirtileridir. Soguk alginligi ile sinus enfeksiyonu ya da sinuzit arasindaki en onemli fark belirtilerin suresidir. Cogu insan soguk alginligindan 5 ila 10 gun icinde iyilesir fakat belirtiler birkac gun icinde kaybolmazsa veya sIk sIk tekrarlarsa, sinuslerde sorun olabilir. Sinuzit, kronik ise vucutta 4 hafta veya 3 aydan fazla kalabilir.
Soguk Alginligi
Solunum sisteminin bir tur viral enfeksiyonu olan soguk alginligina ayilari 100’den fazla olan farkli virusler neden olur. Virus olan biri oksurdugunde veya virusu iceren damlaciklari havaya hapsirdiginda soguk alginligi yayilir. Soguk alginligi olan bir kisi bir yuzeye hapsirdiginda veya bir yuzeye dokundugunda da virus bulasabilir ve virus bu yollarla yeni bir konaga gecebilir. Soguk alginligi virusu vucuda girmisse kisi kendini birkac gun boyunca bir mendil kutusuna yakin bulabilir. Burnun arkasindaki hava dolu keselere sinusler denir. Sinusler sistiginde soguk alginligi sinus enfeksiyonlarina yol acabilir. Hava, mukus ve bakteriler sismis sinuslerde sIkisip kalabilir ve daha fazla enfeksiyona neden olabilir.
Soguk Alginligi Belirtileri
Soguk alginligi gercekten kisiyi yipratabilecek kotu bir semptomlar karisimi olusturabilir. Bu semptomlar sunlari icerebilir:
-Bogaz agrisi
-Oksuruk
-Bas agrisi
-Burun tikanikligi
-Mukus birikimi
-Hapsirma
-Yorgunluk
-Sismis sinusler
-Ates (genellikle yetiskinlerde dusuk, cocuklarda daha yuksektir)
-Hafif vucut agrilari
Bu belirtiler genellikle ilk 3 ila 5 gunde zirve yapar ve daha sonra yavas yavas duzelir. Cogu insanin belirtileri 10 gun ila 2 hafta arasinda yok olur.
Soguk Alginligi Tedavisi
Soguk alginliginin sebebi bir virus oldugu icin antibiyotikler tedaviye yardimci olmaz ama recetesiz satilan ilaclar daha iyi hissedilmesini saglayabilir. Secilen ilaclar bas agrisi, tikaniklik, ates gibi belirli semptomlari hedeflemelidir. Bol miktarda sivi almak ve dinlenmek de iyi gelecektir. Kisiler geceleri uyurken zorlanabilir, cunku burundan nefes alinamaz.
Sinus Enfeksiyonu
Sinuzit, genellikle bir virus veya bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanan burun arkasindaki bosluklarin yani sinuslerin iltihaplanmasidir. Mantar bile buna neden olabilir. Sinuzit vakalarinin cogu akuttur yani aniden ortaya cikarlar ve 8 haftadan daha uzun surmezler. Eger belirtiler 12 haftadan uzun surerse durum kroniklesir. Kronik sinuzitin bir doktor tarafindan teshis edilmesi gerekir ve akut sinuzitten daha fazla tedavi gerektirebilir. Sinuzitten kurtulmak daha zordur. Soguk alginligi genellikle sinus enfeksiyonlarina neden olmaz fakat bakteriler, virusler icin bir ureme alani olusturabilir. Hasta iken buruna cok fazla dokunulur ve sinuslere her defasinda daha fazla bakteri getirilir. Sinusler bosalamadigi icin bakteriler orada kalir ve cogalir.
Sinus Enfeksiyonu Belirtileri
Sinus enfeksiyonu belirtileri soguk alginligi belirtilerinden daha siddetli olabilir ve 4 hafta veya daha uzun surebilir. Belirtiler sunlari icerir:
-Gozlerin ve yanaklarin arkasindaki sinus basinci
-Bir haftadan fazla suren burun akintisi, tikali burun
-Kotulesen bas agrisi
-Ates
-Oksuruk
-Agiz kokusu
-Burundan veya bogazin arkasindan asagi dogru akan kalin mukus (geniz akintisi)
-Yorgunluk
-Azalan koku hissi
-Ust cenede ve dislerde agri
Sinuzit tedavi olmadan temizlenebilir fakat soguk alginligindan daha fazla tibbi mudahaleye ihtiyac duyar.
Cocuklarda Sinus Enfeksiyonu Belirtileri
Yetiskinlerde oldugu gibi, cocuklarda sinus enfeksiyonu belirtilerinin soguk alginligi ile karistirilmasi kolaydir. Kucuk cocuklarin, sari-yesil akintili tikali bir burun ve 10 ila 14 gunden fazla devam eden hafif bir ates de dahil olmak uzere soguk alginligi benzeri belirtiler gosterme olasiligi yuksektir. Ayrica normalden daha sinirli olabilirler. Tikanikliga ek olarak, daha buyuk cocuklar ve genclerde su belirtiler gorulebilir:
-Gecmeyen bir oksuruk
-Agiz kokusu
-Dis agrisi
-Kulak agrisi
-Yuz agrisi
-Bas agrisi
-Goz cevresinde sislik
Cocuk 14 gun sonra hala hastaysa veya asetaminofen tedavisine ragmen ates 3 gunden fazla devam ederse, bir cocuk doktoruna gosterilmelidir. Belirtiler aylarca hatta daha uzun devam ederse cocuktaki sorun kronik sinuzit olabilir. Kronik sinuzitli cocuklar, diger tedavi secenekleri hakkinda bilgi edinmek icin pediatrik bir Kulak, Burun ve Bogaz (KBB) doktoru ziyaret edilmelidir.
Sinus Enfeksiyonu Tedavisi
Sinus enfeksiyonu oldugunu dusunuluyorsa bir doktorun gorulmesi gerekebilir. Cogu zaman bu akut enfeksiyonlar kendi baslarina veya basit bir antibiyotik tedavisinden sonra iyilesir. Sinus enfeksiyonlari icin sinusun yikanmasi onerilir. Antibiyotiklerin islerini yapmasi beklenirken belirtilerin hafiflemesine yardimci olabilir. Steroidler, dekonjestanlar ve recetesiz mukus incelticiler de rahatsizligi hafifletebilir. Sinus enfeksiyonu bir veya iki antibiyotik kurunden sonra gecmezse kulak, burun ve bogaz uzmanina danisilmalidir. Bazi kisilerde sinus enfeksiyonlari tekrar tekrar gorulur. Bilinen risk faktorleri alerjiler ve sigaradir. Nadir durumlarda akut enfeksiyon basarili bir sekilde tedavi edilmezse kronik hale gelebilir. Kronik enfeksiyonlar varsa antibiyotikler ve diger tedaviler yardimci olmazsa, sinus cerrahisine ihtiyac duyulabilir. Doktor sinuslerin sismis, kucuk veya iltihapli acikliklarini genisleterek, drenajlarina izin verir ve hastanin daha kolay nefes almasini saglar.
Doktora Ne Zaman Gidilmelidir?
10 gun veya daha uzun suredir herhangi bir iyilesme olmuyorsa veya biraz daha iyi hissedilip daha sonra tekrar hastalanilirsa, muhtemelen bakteriyel bir enfeksiyondur. Ne oldugunun anlasilmasi icin ya bir aile hekimi ya da KBB doktoru gorulmelidir. Bakteriyel sinus enfeksiyonu varsa antibiyotiklere ihtiyac duyulabilir. Ilac olmadan da iyilesebilir ancak antibiyotikler daha hizli iyilesmeye yardimci olabilir. Eger oksurukle renkli mukus cikariliyorsa veya bogazin arkasindan mukusun bosaldigi hissediliyorsa bu bir sinuzit olabilir. Gercekten sinus enfeksiyonu oldugunda bu bir dis gibi dusunulebilir. Ust arka disler sinuslere cok yakindir, bu nedenle dis agrisi (ve yuz agrisi) sinus enfeksiyonunun cok yaygin bir belirtisidir. Emin olunamiyorsa bir doktora veya dis hekimine danisilmalidir. Yukaridaki belirtilerden herhangi birine sahip olanlar ve recetesiz tedavilerden fayda gormeyenler, nedeni ne olursa olsun, ciddi bir enfeksiyon belirtisi olabilecek asagidaki semptomlardan herhangi birinin gelistigini fark edenler mutlaka bir doktor randevusu almalidir:
-Kalici oksuruk
-Yuksek ates (38,5 santigradin ustu)
-Dokuntu
-Nefes darligi, hiriltili solunum
-Kusma
-Siddetli bas agrisi
-Gorme problemleri
-Boyun tutulmasi
-Sismis yuz
Muayene eden doktor kesin bir tani koyduktan sonra, semptomlari hafifletecek ve hatta tekrarlamalarini engelleyecek bir tedavi planina baslayabilir. |