Çocuğun karar verme yetisine sahip bir birey olduğunu unutup hayatını yönetmek.
Evet, çocuklar toydur her konuda ve verdikleri kararlar ile mutlaka hata yapacaklardır. Ama hata yapmak da insanlara hayatla ilgili bir şeyler öğretir. Yetişkin bireyler bile son derece irrasyonel kararlar alarak büyük hatalar yapabilip bu olaylara deneyim gözüyle bakabiliyorken çocukların ebeveynler tarafından sürekli en rasyonel kararları vermeye zorlanması ilginç. Anlıyorum, bir anne baba için çocuklarına zarar gelmesinden korkmak çok doğal bir şey. Haliyle çocuklarını en güvenli, en mantıklı kararlara yönlendirmek de elde değildir bazen. Fakat çocuğu yöneterek yaptığınız şey çocuğa sadece kısa süreliğine güvence sağlamak. Çocuk, çocukluğunda kendine zarar vermeden büyüyebilir sayenizde ama fark etmeden ona en büyük zararı sorumluluk alma becerisini elinden çalarak verirsiniz aslında. Bu becerinin eksikliğinin sonuçları ilerleyen yaşlarda kesinlikle baş gösterecektir. Sorumluluk alma becerisinden mahrum bir çocuk zorluklara düştüğü zaman kendi ayakları üzerinde duramaz. Çünkü ebeveynleri olarak çocuğa hiçbir zaman mücadele etmesi gereken bir durum yaratmamışsınızdır. Çocuk dinlenilmeden bir karar verilmiştir. Sonucu kötü bittiyse arkası toplanmıştır, iyi bittiyse çocuk mutlu olmuştur. Çocuğun hikayesinde hiçbir zaman zorluk, mutsuzluk bulunmamıştır. Bu kafa yapısıyla büyüyen bir çocuk kendisi için kararlar veren; düştüğü zaman kendisini yerden kaldıracak bir insanın varlığına muhtaç kalacaktır. Bir gün siz onun hayatında olmadığınız zaman ise aynı “sığınılacak liman” niteliğini başka insanlarda görmek isteyecektir. Çok klasik bir örnek: sevgilisini anne figürü olarak gören erkek. Bir gün sevgili haklı olarak “ben senin annen değilim, arkanı toplamaktan sıkıldım” diyerek gidecektir. Ama erkek bunu kolay kolay kabul edebilecek mi?
O figüre muhtaç bir erkek, figürünü kaybettiği zaman kendini savunmasız, güvencesiz ve kayıp hissetmez mi?
Yetişkin hayatta kimse kimsenin arkasını toplamak istemez. Sonuçta herkesin hayatı kendine. Bu yüzden birey olabildiğince kendine yetebilmeli ve hayatında başına gelen olayların karşısında ve verdiği kararların sonucunda bir başına yıkılmadan ayakta kalabilmeli. Bu da güçlü bir sorumluluk alma becerisi ile mümkün. Onun gelişmesi için de zorluklarla karşılaşmak gerek. Zorlukların ortaya çıkması için hata yapabilmek; hata yapabilmek için ise irrasyonel bir karar vermek gerek. Rasyonaliteniz ile çocuğunuzu tembelleştirmeyin yani. Onun hatalar yaparak, deneyimlerle kendi başına rasyonel bir bireye dönüşmesine izin verin. Belki kısa vadede yüreğiniz ağzınıza gelecek ama bu, kendisine uzun vadede çok yarayacaktır.
Dipnot: Çocuk yetiştiren bireylere yönelik kişisel eleştirimdir.