| |  Morina Baligi Karacigerinin Yagi: Bilesenleri, Sinirlamalari ve Dozaji
Morina karacigeri yagi, Atlantik morinalarinin karacigerlerinden elde edilen yagdir. Genellikle bir besin takviyesi olarak alinir ve besinlerle dolu olarak paketlenir. Morino karacigeri yagi Omega 3 yag asitlerinin (EPA ve DHA) en zengin kaynaklarindan biridir, dolayisiyla yuksek seviyelerde D vitamini ve A vitamini icerir. Morina karacigeri yagindaki besin maddelerinin tam konsantrasyonu, yagin geldigi morina turune veya Gadus’a baglidir.
Morina karacigeri ilk olarak 1789’da romatizma tedavisinde, rasitizm tedavisinde kullanilmistir. 1824’ten 1930’lara kadar rasitizm ve D vitamini eksIkliginden kaynaklanan diger durumlarin onlenmesine yardimci olmak icin cocuklara sIklikla verilmistir. Diger balik yaglari Ton baligi, alabalik, uskumru, ringa baligi, somon ve morina gibi derin deniz soguk su baliklarinin dokusundan cikarilir. Morina karacigeri yagi sadece morina karacigerinden gelir. Normal balik yaglarindan daha az omega-3 yag asitleri icerir, ancak daha fazla A ve D vitamini icerir. Morina karacigeri yagi takviyeleri bir dizi olasi saglik faydasi sunar, karacigeri yagi mukemmel bir besin kaynagidir ve bazi onemli terapotik ozelliklere sahip olabilir.
Artrit ile iliskili eklem sertligini hafifletmeye, kardiyovaskuler saglik uzerinde olumlu bir etkiye sahip olmasina ve hasarli dis, tirnak, sac ve cildin onarilmasina yardimci oldugu dusunulmektedir. Bununla birlikte, tum bu iddialari kanitlamak icin yeterli kanit yoktur. Bununla birlikte, morina karacigeri yagi takviyeleri, tibbi kullanim icin FDA tarafindan onaylanmamistir. Takviyeler genellikle saglam klinik arastirmalardan yoksundur. Yonetmelikler her ne kadar standartlari belirse de, etkileri ve guvenligi konusunda garanti veremez. Bu yuzden herhangi bir takviye almadan once muhakkak uzman bir doktora danisilmasi tavsiye edilir.
Morina Karacigeri Yaginin Aktif Bilesenleri
Omega-3 yagli asitler: Omega-3 ve omega-6 yag asitleri vucut tarafindan uretilemedikleri icin gerekli kabul edilir. Modern diyetler genellikle yaklasIk 15 ila 1 omega-6 ila omega-3 oranina sahiptir. Omega-3 takviyeleri bu dengesizligi duzeltmek icin onemlidir. Omega-6’nin omega-3’e ideal orani, kisinin saglikli olup olmadigina veya belirli bir hastaligi olup olmadigina bagli olarak degisen 2 ila 5 ila arasinda degismektedir. Omega-3’ler kronik inflamasyonu ve otoimmun bozukluklari azaltmaya yardimci olur ve beynin gelisimi ve saglikli calismasi icin cok onemlidir.
DHA beyin fonksiyonu ve gorme acisindan onemlidir. Goz (retina) ve beyinde buyuk miktarlarda bulunur ve norotransmitterlerin uretiminde rol oynamaktadir. EPA, kan pihtilasmasini azaltarak tikali arterlere karsi korunmaya yardimci olur. Yag yikimini arttirir ve on kanitlar karaciger kanseri hucrelerini olume karsi daha savunmasiz hale getirdigini gostermektedir. Morina karacigeri yagindaki EPA / DHA orani etikette belirtilmelidir. Cogu uretici, balik yagi aksine, morina karacigeri yaginin DHA’da EPA’dan daha yuksek oldugunu iddia etmektedir.
A vitamini: 1 cay kasigi/5 mL morina karacigeri yagi, yaklasIk 850-4.000 IU A vitamini icerir ve 255 – 1200 mcg retinol/RE’ye esdegerdir. Gunluk alim gereksinimi erkekler icin 1000 mcg RE, hamile olmayan ve hamile kadinlar icin 800 mcg RE ve emziren kadinlar icin 1.300 mcg RE oldugundan oldukca yuksektir. A vitamini gozleri ve cildi UV hasarindan korur ve stresi kontrol etmeye yardimci olmaktadir. Bellek, sirkadiyen ritmi korumak ve kan sekeri seviyelerini kontrol etmek icin kritik olan temel bir besindir (vucut tarafindan uretilemez).
D vitamini: Bir porsiyon (1 cay kasigi/5 mL) morina karacigeri yagi yaklasIk 400 IU D vitamini icerir. D vitamini inflamasyonu azaltirken yuksek tansiyon, kalp hastalig, otoimmun bozukluklar, enfeksiyonlar ve kanser riskini azaltir
Morino Baligi Karacigeri Yaginin Islevi
Morina karacigeri yagi, vucuda yeterli duzeyde omega-3 yag asitleri, A ve D vitaminleri saglayarak calisir. Hem A vitamini hem de omega-3 yag asitleri vucut tarafindan uretilemez. Vitaminler ve omega-3 yag asitleri vucut uzerinde sinerjistik bir etkiye sahiptir – hepsi birlikte alindiginda en iyi sekilde calisirlar. Morina karacigeri yagi, bagisIklik ve beyin fonksiyonunu arttirirken kolesterol ve iltihabi azaltir.
Trigliserit duzeylerini dusurme+kalp sagligi
Omega-3 yag asitleri kalbe cesitli sekillerde fayda saglar. Kan basincini, trombosit kumelenmesini ve trigliserit seviyelerini dusurebilirler. Ayrica kalp ritimlerini stabilize etmeye yardimci olurlar.
Enflamasyonu azaltma: Morina karacigeri yagi ve omega-3 yag asitleri antienflamatuar ozelliklere sahiptir. Morina karacigeri yagi, kandaki enflamatuar bir bilesIk olan TNF-alfa seviyelerini azaltir. Morina karacigeri yagindaki D vitamini, beyaz kan hucreleri tarafindan uretilen enflamatuar ajanlari (TNF-alfa ve interlokin 1beta) azaltir. D vitamini eksIkligi coklu otoimmun hastaliklarla (multipl skleroz, inflamatuar bagirsak hastaliklari, romatoid artrit) iliskilidir.
BagisIklik fonksiyonu: D vitamini, vucudun enfeksiyonlara ilk tepkisi olan dogal bagisIklik sisteminde buyuk rol oynar. Vucudun mikropla savasan bilesIkler uretmesine yardimci olur. A ve D vitamini, hucre olumune neden olan bir proteini (apoptoz regulatoru BAX ) artirarak ve hucre buyumesini kontrol eden bir proteini azaltarak (sIklin D1) prostat kanseri hucreleriyle savasabilir.
Beyin fonksiyonu: Hem A vitamini hem de omega-3 yag asitleri ozellikle morina karacigeri yaginda bulunan DHA beyin fonksiyonu icin kritik oneme sahiptir. DHA, norotransmitterlerin yapilmasina yardimci oldugu icin memelilerin gozunde ve beyninde buyuk miktarlarda bulunur. A vitamini stres hormonlarinin beynin hafiza olusturan kismi (hipokampus) uzerindeki etkisini azaltir.
Sinirlamalar ve Uyarilar
Morina karacigeri yagi ile ilgili yapilan calismalarin cogu buyuk, gozlemsel calismalardir. Bu nedenle, bu calismalardan cikarilan sonuclar sadece iliskiseldir, yani neden ve sonuc hakkinda sonuc cikarilmaz. Bu calismalardaki tipik morina karacigeri yagi / takviye kullanicisi, takviye olmayan kullanicilardan farklidir. Takviye tuketen kisilerin daha saglikli bir yasam tarzi (daha yuksek fiziksel aktivite seviyeleri, daha fazla meyve, sebze, yagli balik ve D vitamini ve sigara icmeyen diyetler) ve daha iyi bir sosyoekonomik statu (daha yuksek egitim, daha yuksek gelir) yasamasi daha olasidir. Bu nedenle morina karacigeri yaginin saglik uzerindeki etkisinin izole edilmesi daha zordur. Bazi calismalar sadece hayvanlar (fareler ve sicanlar) uzerinde yapilmistir.
Morina Karacigeri Yagi ile Takviye
Morina karacigeri yagi takviyeleri ticari olarak mevcut olmasina ragmen, kati klinik arastirmalarin olmamasi nedeniyle FDA tarafindan tibbi kullanim icin onaylanmamistir. Morina karacigeri yagi ile takviye etmeden once uzman bir doktorla gorusulmesi tavsiye edilir.
Dozaj
Morina karacigeri yagi FDA tarafindan herhangi bir kosul icin onaylanmadigindan, onerilen dozu hakkinda kesin bir kilavuz yoktur. Bununla birlikte, yuksek dozlarda A vitamini zararli olabileceginden, cok yuksek bir doz almamak onemlidir.
1 cay kasigi/5 mL morina karacigeri yagi, yaklasIk 850-4.000 IU A vitamini icerir. Onerilen gunluk A vitamini dozu yetiskin kadinlar icin 2.300 IU ve yetiskin erkekler icin 3.000 IU’dur. A vitamini icin guvenli bir ust sinir, alinabilecek maksimum guvenli miktara karsilik gelen 13.000-20.000 IU/kg vucut agirligidir. A vitamini toksisitesi 500.000 IU’da ortaya cikmaktadir.
Omega-3 icerigi, saglikli yetiskinler icin tavsiye edilen dozaj:
• 500 mg/gun DHA ve EPA, 0.5 cay kasigi veya 2.5 mL morina karacigeri yagina esdegerdir.
Kalp sorunu olan insanlar icin daha yuksek bir doz onerilir:
• 1.000-4.000 mg DHA ve EPA, 1 cay kasigi/5 mL – 4 cay kasigi/20 mL morina karacigeri yagina esdegerdir.
Morina karacigeri yagi takviyelerinin standart bir porsiyonu, genellikle yaklasIk % 20 EPA ve DHA iceren 1 cay kasigi/5 mL/4.500 mg’dir. Ek olarak, 24 haftaya kadar 2 cay kasigi/10 mL morina karacigeri guvenle kullanilmistir. Morina karacigeri yaginin standart porsiyonu yaklasIk 400 IU D vitamini icerir. Onerilen gunluk D vitamini dozu yaklasIk 600 IU’dur. Morina karacigeri yagi kapsulleri, benzer miktarda sivi morina karacigeri yagina kiyasla degisken A ve D vitaminlerine sahiptir. Icerik ayrica ureticiye de bagli olarak degismektedir.
Takviyeler
Morina karacigeri yagi cesitli sekillerde mevcuttur, bu sekiller sunlardir:
• Sivi
• Kapsuller/yumusak jeller
• Fermente
• Sizma morina karacigeri yagi
Omega-3 Yag Asitlerinin Genetigi
Genlerin belirli hastaliklar icin daha yuksek bir riskle baglantili oldugu insanlar morina karacigeri yagindan farkli sekilde etkilenebilir. Ornegin, 5-lipoksijenaz proteini icin gen varyasyonu olan kisilerin arterleri tikama olasiligi daha yuksektir. Morina karacigeri yagi, bu grupta kalp hastaligi gelisme olasiligini azaltmaya yardimci olmaktadir. |