| |  Çay ve Sağlığımız
Çay ve Sağlığımız / Prof Dr. Burhan KACAR Çinli yazarların yazılarından anlaşıldığına göre 2000 yılından çok daha uzun bir süreden beri
Çin halkı, sudan sonra en fazla çay içmektedir. Bugün sahip olduğumuz en basit ilaçların dahl
bilinmediği yüzlerce yıl öncesinden bu yana Çin halkı, çeşitli gözlem ve deneyimlerine
dayanarak, çayın insan sağlığı üzerine olumlu etkiler yaptığına inanmış ve bunu savunmuştur.
Çinlilerin inancına göre, çay insanlarda uykusuzluğu gidermekte, mideyi rahatlatmakta, canlılık
vermekte, öksürüğü İyileştirici ve balgam söktürücü görev yapmakta, baş ağrısını gidermekte
ve ateşi düşürmektedir. Çinlilerin çayın yararlarına ilişkin bu inancı, zamanla öteki milletler
tarafından da paylaşılmış ve pek çoğu bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmıştır.
Çayın insanlarda yorgunluk giderici, canlılık verici etkisi, içerdiği kafein ile yakından ilgilidir.
Bugünkü bilgilerimize göre; kahve gibi, çay da kafein içermektedir. Kuru çay 1-5 oranında kafein
içerir. Ancak bir bardak çayın kafein içeriği, özdes miktardaki kahvenin kafein içeriğinden,
yaklaşık 50 daha azdır.
Normal şekilde yapılan demleme ile çayda bulunan kafeinin yaklaşık 80l deme geçer. Buna
göre 5-6 bardak çay içen bir kimse ortalama 300 mg. kafein alıyor demektir. Bu miktar İngiliz
Eczacılık Kodeksi'nce kabul edilen (653 mg. arı kafein) günlük dozun yarısından azdır. Ancak
çaydaki kafeinin özel fizikokimyasal durumu nedeniyle, çay içildiği zaman vücudun kafeine
karşı direnci daha fazla olmakta, tolerans sınırı yükselmektedir. Kafein ve kafeinden oluşan
metabolik maddeler de vücutta birikmemektedir. Anılan metabolik maddeler, dimetile ve okside
halde bulundukları İçin vücuttan ifrazat yoluyla metil ürik asit seklinde atılmaktadır.
Kafeinin insan sağlığı üzerine etki leri geniş sekilde araştırılmıştır. Kafein, bevis dahil vücuttaki
kılcal damarların önemli derece de genişlemesine neden olur. Ozellikle beyindeki kılcal
damarların genişlemesi ise kan hareketinin hızlanmasına, insanların canlılık kazanmasına ve
yorgunluğu atmalarına yol açar.
Bir grup gönüllü üzerinde yapılan denemeler, çay içenlerin matematik problemlerini zihinsel
olarak daha kolay çözümlədiklərini, sözlü soruları daha kolay anlayıp yanıtladıklarını ortaya
koymuştur. Özdeş sekilde, gençlerden yaşlılara değin her yaştaki insanlar üzerinde yapılan
denemeler, çayın zihinsel yorgunluğun giderlimesine etkili olduğunu göstermiştir. Bu deneme
scnuçları, çayın genelde sinir sistemi üzerine güçlendirici etki yaptığına ilişkin görüşleri
destekler niteliktedir.
Cayın, mide fizyolojisi, özellikle asidik mide sularının salgılanması üzerine etkilerine ilişkin
araştırmalar, ilginç olduğu kadar önemli sonuç Izr vermiştir. Yıllardan beri dünyadaki çay
tiryakileri, çayın mideyi rahatlatıcı etki yaptığını, midede asitlik yaratmadığını, gaz üretmediğini
ve hazımsızlığa da neden olmadığını açıklamışlardır. Bu açıklamanın, zamanımızdaki modern
tıp araştırma bulgularıyla da uyum içerisinde olduğu, çayın mide salgılarını çoğaltmadığı sap
tanmıstır. Araştırmalar, mide salgıları üzerine 1 bardak sıcak su ile 1 bardak çayın özdeş etki
yaptığını göstermiştir.
Arı kafein cözeltisinin mide salgılarını çoğalttığı kesin olarak bilindiğine göre, kafein içeren
cayın olumlu etkileri nasıl açıklanabilir? Kafeinin olumsuz etkilerinin çayda olumlu şekle
dönüşmesi gerçekten ilginctir. Çay içerisinde bulunan ve thearubigin adı verilen bilesikler kafein
ile tepkimeye girerek, kafeinin mide üzerindeki olumsuz etkilerini önlemektedir. Midenin asit
urtamında, anilan tepkime gecerliliğini sürdürür. Ancak, midede alkali bir ortamın olusması ya
da bir anda alkali tepkimeli bir madde ile karşılasılması, kafeinin bilesikten bağımsız şekle dönüşerek kana geçmesine ve insan vücudu üzerine vukarıda açıklanan olumlu etkilerini
gercekleşmesine neden olmaktadır. Çay, bir yandan hazmı kolaylaştırırken, öte
yandan midenin daha kısa surede hoşalmasına neden olur. Çay, kabızlığı giderici ve spazm cözücü özelliğe de sahiptir. Bunların yanı sıra içilen çay, boğaz ve burundakı fazla ifrazatın ko
laylıkla mideye inmesine ve hazım yoluyla kısa sürede vücuttan dışarı atılmasına neden olmaktadır. Böylece çay, hastalık ve soğuk alglıkları sonucu boğaz ve burunda olusan 2511
ifrazatın giderilmesine de katkıda bulunarak, insanları rahatlatır. Çayın, atesi düşürdüğü ve baş ağrılarını gıderdiği hususunda Çin halkının inancı, cayda bulunan kafeinin, beyin ve derideki kılcal damaları genişletmesi olgusu ile kanıtlanmıştır. Derinin yüzeyine yakın yerlerdeki kılcal damarların genişlemesi, sıcaklığın dışarıya atılmasına neden olur ve böylece, vücudun yüksek olan sıcaklığı düşer. Bu sav, sıcak yaz günlerinde içilen çayın, insana serinletici etki yapmasının nedenini açıklamada da geçerlidir. Öte yandan, çayın baş ağrısını gidermesi olgusu ise, beyindeki kılcal damarların genişlemesi sonucu, kan basıncının düşmesi ve ağrının ortadan kalkması seklinde açıklanmıştır.
Çay, içerdiği vitaminler nedeniyle de, insan sağlığı üzerine olumlu etki yapar Çayda, B grubu
vitaminler bulunmaktadır. Anılan vitaminler suda çözündükleri için, demleme anında çay suyuna 90-100 oranında geçerler. Siyah ve yeşil çaydaki B grubu vitaminlerin miktarları birbirine
yakındır. Ancak, çay bitkisinin geliştiği ortama ve çaya işleme tekniğine bağlı olarak çaya geçen vitamin miktarı değişebilmektedir Bu arada çay bitkisinin C vitamini yönünden çok varsıl
olmasına karşın, çaya isleme anında parçalanması nedeniyle, siyah cayda C vitamini yok denebilecek kadar azdır.
Çayda. E ve K vitaminlerinin de bulunduğu saptanmıştır. E vitamini, özellikle Hindistan ve
Sri Lanka çaylarında daha fazladır. K vitamininin ise Sovyetler Birliği çaylarında fazla miktarda
bulunduğu saptanmıştır. O nedenle, Sovyetler Birliği'nde çay, kanları güç pıhtılasan çocukların
tedavisinde kullanılmaktadır Çayda bulunan K vitamini miktarı, balık eti ve yeşil sebzelerde
bulunan K vitamini miktarına yakındır. Günde 5-7 bardak çay içildiğinde, vücudun K vitamini
gereksinmesinin karsılanabileceği ileri sürülmüştür.
Son yıllarda yapılan araştırmalar, çayın P vitaminince çok varsıl olduğunu göstermiştir. Çayda bulunan kateşinlərin güçlü P vitamini aktivitesine sahip oldukları saptanmıştır. Öte yandan,
çayın insan sağlığı üzerine olumlu ve önemli etkileri, son yıllarda çayda bulunan katesinlere da
yandırılarak açıklanmıstır. Bununla ilgili olarak çayda bulunan kateşinlerin, insan sağlığı yönün
den önemli 3 ayrı görevi yaptıkları rapor edilmiştir. Bunları şöyle sıralayabiliriz
1. Katesinler, P vitamini aktiviteleri nedeniyle, vücutta kılcal damarları güçlendirici etki
yaparlar.
2. Antioksidan etkileri nedeniyle radyasyona karşı koruyucu etki gösterirler,
3. Antimikrobiyal (bakterisit ve baktetiostatik) etkiye sahiptirler. Çayda, insan sağlığı için önemli işlevleri olan değişik mineral maddeler bulunmaktadır.
Çay bitkisi mangan, alüminyum ve flor biriktiren bir bitki olarak bilinmektedir. Sovyet bilim adam
ları, İçerdikleri bakır ve demir nedeniyle çayın kansızlığa olumlu etki yaptığını ve insan sağlığı
için manganım temel elementlerden olduğunu alüminyumun ise insan dokusunda daima yer aldığını saptamışlardır. Özdeş şekilde, insan sağlığı yönünden bakır ve çinkonun asal element oldukları da rapor edilmiştir
Daha önce de işaret edildiği gibi, çay bitkisi flor biriktiren bitkilerden biri, belki de birincisidir.
Çoğunluk siyah çaylarda, flor miktarı 100 ppm lle 300 ppm arasında değişmektedir. Flor, insanlarda disleri güçlendirmekte ve özellike çocuklarda diş çürümesini önlemektedir. O nedenle, ileri gitmis ülkelerde ve özellikle Amerika Birlesik Devletleri'nde, içme sularına kontrollu sekilde 1 ppm flor karıştırılmaktadır. Çayda, deme gaçen flor miktarımı araştıran bilim adamları 5 gr siyah çayın 100 ml suda 5 dakika demlenmesiyle oluşan çaydan, günde 69 bardak içilmesiyle. Insanların gereksinme duyacakları floru alabileceklerini saptamışlardır.
KAYNAK : [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Lütfen Üye Olmak için TIKLAYIN...]
________________
Egoist bir varlıktır insanoğlu..
Mesela önemsiyorsun,
Vazgeçemezsin sanıyorlar..!
Bob Marley |