| |  Gogus Aknesi Nedir?
Bircok kisi gogus ve dekolte bolgesi sivilceleri de dahil olmak uzere vucudunun cesitli yerlerinde sivilce problemleri yasarlar. Akne veya diger ismiyle sivilce her yasta kiside gorulebilen en yaygin gorulen cilt problemleri arasinda yer almaktadir. Bu yazida gogus bolgesinde neden sivilce olustugu, nedeni ve tedavisi ile ilgili icin bazi ipuclari bulunmaktadir.
Gogus Aknesi Nedir?
Akne, saglikcilar tarafindan tedavi edilen en yaygin cilt durumudur. Ciltteki yag bezleri dogal olarak sebum adi verilen bir madde uretir. Akne, gozenekleri olu cilt hucreleri tarafindan tikandiginda sebum birikmesine neden olur. Cutibacterium acnes, cilt gozenekleri icindeki bakteriler icin kullanilan tibbi terimdir. Bu bakteri gozeneklerini tikayabilir ve cildin iltihaplanmasina neden olabilir, bu da kizariklik, sisme ve akne lekelerine neden olabilir. Akne, ortaya cikan sivilceleri, beyaz veya siyah uclari ve kistleri tanimlamaktadir.
Akne en cok yuz ve boyunda gorulur, ancak gogus, omuz, ust kol ve sirtta da gorulebilir. Hayatlarinin bir noktasinda, neredeyse herkes en az birkac sivilce veya siyah nokta problemi yasamaktadir. Tipik olarak, akne ergenlik doneminde baslar ve genellikle gencleri etkiler. Bazi kisiler sadece birkac sivilceye sahip olurken, bazilari yara izi ve kendine olan oz guveninin zayiflamasinda onemli sorunlara yol acabilecek daha ciddi sIkayetler yasayabilirler. Kistik akneden skar olusabilir, agrili ve siddetli bir akne seklinde olabilir. Cogu gencte akne problemleri 20’li yaslarinin basinda kaybolurken, bazilarinda daha uzun sure sivilce gorulebilir. Bazi kisiler genclik yillarinda hic akne sIkayeti yasamazlarken, 20’li veya 30’lu yaslarinda akne sIkayetleri ile karsilasabilirler.
Gogus Sivilce Nedenleri
Akneye yatkin kisiler hassas ve asiri aktif yag (yag ureten) bezlerine sahiptir. Folikullerin olu cilt birikmesi engellenirse, ekstra yag ciltte kalir. Bu beyaz noktalara ve siyah noktalara neden olabilir. Yag bezleri genellikle ergenlik doneminde daha aktif hale gelir. Propionibacterium acnes, herkesin cildinde yasayan akne bakterileridir. Genellikle, bu bakteri herhangi bir soruna neden olmaz. Bununla birlikte, akneye yatkin olanlar icin, yag birikmesi bakterilerin hizla cogalmasi icin bir ortam yaratir. Bu iltihaplanmaya ve kirmizi veya irin dolu lekelere neden olur.
Akne, ozellikle siddeti konusunda kalitsal olabilir. Ebeveynlerden birinde veya her ikisinde sivilce varsa, cocuklari sivilce problemi yasayabilirler. Ve bazen akne ilaclar veya durumlar tarafindan tetiklenir. Ornegin, bazi dogum kontrol haplari ve hormonlu diger ilaclar akneyi tetikleyebilir. Kadinlar icin akne ozellikle cok daha karmasIk nir problem haline gelebilir. Androjenler, erkek ozelliklerinde ve erkek ureme aktivitesinde rol oynayan bir grup hormondur, ancak herkesin bu hormonlari vardir. Kadinlarda polikistik over sendromu gibi hiperandrojenizm bozukluklari varsa, akneye daha yatkindirlar. Kadinlar anti-androjen ilaclari aldiginda, akne riski azalir. Cunku androjenler sebum uretimini tesvik eder ve bu nedenle akne ile yakindan baglantilidir.
Akne vucuttaki hormonal degisIkliklerle iliskili olabilir. Kisi duzensiz donemler veya olagandisi sac dokulmesi veya buyumesi ile birlikte olagandisi sivilce problemi yasiyorsa, bu degisIklikleri saglik uzmanina bildirmesi tavsiye edilir. Gogus aknesi, vucuttaki diger herhangi bir sivilce ile ayni sekilde ortaya cikar. Goguste patlamaya neden olabilecek bazi faktorler sunlardir:
• Giyimden surtunme
• Asiri terleme
• Su kaybini onleyen veya azaltan cilt bakim urunlerinin kullanilmasi
Cogu akne gibi, gogusteki akne zayif hijyen sonucu degildir. Akne kirli ciltten dolayi kaynaklanmaz ve sert sabunlar, kimyasallar veya kaba ovma ile daha fazla iltihaplanabilir. Sivilceyi daha da kotulestirebilecek diger faktorler sunlardir:
• Bazi ilaclar
• Ozellikle hamilelik ve ergenlik doneminde, bezlerin daha fazla yag uretmesine neden olan hormonal degisIklikler
• Karbonhidrat, yagsiz sut ve cikolata bakimindan zengin gidalar
• Daha fazla kortizol hormonu ureten stres
Gogus Sivilcelerinden Kurtulma Yollari
Akne kronik bir durumdur, bu yuzden tedavisi gercekten zor olabilir. Bununla birlikte, dogru gogus akne tedavisini bulmak icin bircok faktoru gozden gecirmek gerekir. Bu sorunu cozmek ve gercekci hedefler belirlemek icin dermatologtan yardim alinmalidir. Dermatolog, kisinin sivilce tedavisini tam olarak yapabilmek, tedavinin olumsuz yan etkileri yonetmek ve ilaci dogru sekilde aldigindan emin olmak icin 8 ila 12 haftada bir muayene etmek isteyebilir.
Tipik olarak, hem tezgah ustu urunler hem de bir dermatolog tarafindan yapilan tedavi de maksimum faydalari gorebilmek icin iki ila dort ay surdurulmesi gerekmektedir. Akne tedavileri bes ana kategoriye ayrilir:
• Topikal tedaviler
• Oral antibiyotikler
• Oral kontraseptif haplar
• Izotretinoin kapsulleri
• Diger tedaviler
Topikal Tedaviler
Topikal tedaviler, hafif ila orta derecede aknesi olan kisiler icin en yaygin tedavidir. Topikal tedavi cildin tum etkilenen bolgesine uygulanmalidir.
Oral antibiyotik tedavisi
Bazi saglik hizmeti saglayicilari antibiyotik haplari recete eder. Bunlar topikal tedavi ile birlikte recete edilebilir. Iki ila alti ay boyunca antibiyotik alinmasi gerekebilir.
Oral kontraseptif tedaviler
Oral kontraseptif haplar bazen akne tedavisinde yardimci olabilir. Akne tedavisi icin en etkili oral kontraseptif haplar, anti-androjenik etkiye sahip bir progestin icerir. Oral kontraseptif tedaviden herhangi bir ilerleme gorulebilmesi icin uc ila dort ay surdurulmesi gerekebilir.
Izotretinoin
Izotretinoin, tedaviden sonra iki yila kadar sonuc uretebilen akne icin oldukca etkili bir tedavidir. Izotretinoin ayrica ciddi yan etki riskine sahiptir. Kisi Hamileyse izotretinoin kullanmamalidir, cunku potansiyel yan etkiler depresyon ve intihar duygularini icermektedir. Potansiyel yan etkilere degip degmeyecegine karar vermek icin uzman bir dermatolog veya saglik uzmanindan yardim alinmalidir.
Diger tedaviler
Sivilceyi hedefleyen baska tedavi yontemleri de vardir ve bu tedavi yollari su sekildedir:
• Enflamatuar akne icin isIk ve lazer tedavisi
• Akne sonrasi skarlari hafifletmek veya gidermek icin lazer tedavisi ile yuz cilt yenileme
Gogus sivilcelerinden kurtulmak icin yasam tarzi degisIklikleri
Yasam tarzi degisIklikleri gogus sivilcelerinden kurtulmaya yardimci olabilir. Akne kesilmeleri ve alevlenmelerle cesitli faktorler iliskilendirilmistir. Bu faktorler her kisi icin farkli olsa da, cildi akneye yatkinsa, bu yasam tarzi degisIkliklerinin cogunu veya tamamini aliskanliklari arasina dahil etmek isteyebilir. Bu yasam tarzi degisIkliklerini su sekilde siralayabiliriz:
• Gozenekleri tikayabilecek kozmetiklerden kacinmak
• Telefonlar, kafa bantlari, kasklar, cene kayislari, gitar kayislari, sutyen kayislari ve omuz yastiklari dahil olmak uzere vucuda fiziksel baski uygulayan nesnelerden kacinmak
• Asiri terlemeyi sinirlamak (egzersizden hemen sonra dus almak yardimci olabilir)
• Gunde iki defadan fazla yikamadan kacinmak
• Akne alevlenmesine neden olan ilaclardan kacinmak
• Sivilceleri sIkmaktan veya patlatmaktan kacinmak (bu, bakterileri cevre bolgelere yayabilir)
• Sivilceleri siddetlendiren yiyeceklerden kacinmak (bircok kisi sut urunlerinin sivilce alevlenmesine neden oldugunu bildirmektedir)
• Bol su icmeye calismak
• Meditasyon ve yoga gibi stres yonetimi aktivitelerini uygulamak (stres cildin daha fazla yag uretmesine neden olabilir)
• Cok fazla dogrudan gunes isigindan kacinmak ( bronzlasma akne kopmalarini daha da kotulestirebilir)
Bir Uzman Ne Zaman Gorunmelidir?
Yeni bir tedaviye baslarken, herhangi bir sonuc almak, alti ila sekiz hafta surebilir. Sivilcenin tamamen temizlenmesi uc ila dort ay surebilir. Tedaviye baslandiysa ve sekiz hafta icinde herhangi bir degisIklik fark edilmediyse, bir dermatologa danismanin zamani gelmis demektir.
Gogus aknesi rahatsiz edici olabilir ve bazi kisilerin kendilerini utanmalarina ve kendine olan guvenlerini yitirmelerine neden olabilir. Akne tedavisi icin bircok secenek vardir. Aknenin yaygin oldugunu, cogu insanin basina geldigini ve kirli cildin bir sonucu olmadigini unutulmamalidir. |