|
|
24 Mart 2021, 12:36
|
#1 |
  |
Mikroplastiklere Nasil Maruz Kalinir?
Arastirmacilara gore mikroplastiklere ve ilgili kirletici maddelere maruz kalmanin bircok yolu vardir. Bu, filtre beslemesini, suspansiyon beslemesini, hava-su yuzeyinde solumayi ve mikroplastiklere maruz kalan avlarin veya dogrudan yutma yoluyla tuketilmesini icermektedir. Bu nedenle mikroplastikler besin zincirine farkli trofik seviyelerde asimile edilebilir.
Mikroplastikler, ozellikle kucuk boyutlarindan dolayi, planktonlar tarafindan kolayca yutulur ve besinlerini dogru bir sekilde secemeyen hayvanlari suzerek beslenir. Literaturde, 1960’tan beri sucul biyotada mikroplastiklerin varligini gosteren calismalar vardir ve mikroplastiklerin sucul memeliler ve deniz kuslari tarafindan alimini arastiran birkac calisma da mevcuttur. Mikroplastiklerin gida ile vucuda girdigi ve insanlarin bunun potansiyel zararlarina maruz kaldigi bircok calisma ile kanitlanmistir. Davidson ve arkadaslari tarafindan bildirilen bir calisma, British Columbia’daki Manila istiridyelerinde mikroplastiklerin varligini arastirmislardir. Analiz edilen her istiridyenin en az bir parca mikroplastik icerdigi ve tek tek istiridyelerdeki konsantrasyonun gram basina 0.07 ila 5,5 parcacik arasinda degistigi bulunmustur. Brezilya‘da Miranda iki onemli yenilebilir balik turunun midelerinde onemli miktarda MMP tespit etmislerdir. Mikroplastiklere Nasil Maruz Kalinir?Santillo tarafindan yayinlanan incelemeye gore, MMP’ler Kanada, Brezilya, Portekiz, Cin, Endonezya, ABD ve Ispanya gibi dunyanin cesitli ulkelerinden ve Kuzey Pasifik merkez girintisi, Kuzey gibi onemli bolgelerden farkli deniz turlerinde tespit edilmistir. Mikroplastikler, farkli yollardan suda yasayan organizmalar icin tehlikeli olabilir. Birincisi, mikroplastiklerin yutulmasi fiziksel tikanmalara, ic siyriklara ve ic ve dis yaralara neden olabilir ve bu nedenle organizmalar disari cikma icin enerji harcayarak zarar gorebilir, acliktan ve gucsuzlukten muzdarip olabilir ve olumle sonuclanabilir. Ikinci olarak, organizmalar plastiklestiriciler, stabilizatorler, pigmentler, dolgu maddeleri ve alev geciktiriciler gibi toksIk katki maddelerinin sizintisina maruz kalabilir. Bu maddeler sadece toksIk degil, ayni zamanda kanserojen veya endokrin aktif olabilir ve bu turlerin ureme fonksiyonlarini etkileyebilir. Ayrica, genis yuzey-hacim orani ve bazi dogal ozellikleri nedeniyle, mikroplastikler, hidrofobik yapisi nedeniyle agir metaller, klorlu ve aromatik bilesIkler gibi cesitli kirleticileri ve potansiyel olarak kalici organik kirleticileri emebilir. Daha yeni calismalarda, mikroplastiklerin toksIk bilesIklerin tasiyicilari olarak ekolojik etkisi arastirilmistir. Mikroplastiklerin cevreye ulasabildigi bircok yoldan birinin, su ve atik su aritma tesislerinin bu materyali tutmadaki dusuk verimliligi oldugu bildirilmistir. Bu bitkilerde cok fazla madde bulundugundan ve mikro boncuklar toksIk hidrofobik maddeleri absorbe edip yogunlastirabildiginden, bu maddelerin su ortamina dagitim sistemleri olarak calisabilir. Mikroplastik kirliligin ana katkisinin hangileri oldugunu belirlemeye calismak icin bircok arastirma cabasi sarf edilmistir. Cevre ve Iklim DegisIkligi Bakanligi’ndaki (MOECC) bilim adamlari Buyuk Gollerdeki mikroplastiklerin varligini incelemektedirler. Ve bu kapsamda 2014 yilinda, Detroit-Windsor’un akis asagisinda, Grand River agzina yakin ve Fort Erie yakinlarindaki Erie Golu’ndeki kiyiya yakin alanlardan yuzey suyu ornekleri toplamislardir. Toplanan verilere gore, mikro boncuklar (birincil mikroplastikler) toplanan materyalin yaklasIk% 14’unu olusturmustur. Ayrica, Toronto Humber Korfezi gibi yuksek oranda kentlesmis alanlarin yakininda daha yuksek mikroplastik konsantrasyonu gozlemlenmistir. Daha fazla miktarda ikincil mikroplastik bulunmustur, bunlar parcalanmis altliktan parcalar, plastik kesimlerden, kirpintilardan talaslar, strafor ambalajindan kopukler ve lifler. Yagmur firtinalari meydana geldikten sonra, parcaciklarin yollardan ve manzaradan suruklenmesine bagli olarak mikroplastiklerin varliginda bir artis oldugu da gozlenmistir. Ayrica, atik su aritmanin atik formunun bilesimini incelediler ve mikro boncuklarin, atik su orneklerinde bulunan mikroplastiklerin % 30’unu olusturdugu gozlemlenmistir. Toronto bolgesindeki kentsel akarsulardan, mikro boncuklar daha dusuk miktarda bulundu (% 2’den az), ancak bu orneklerdeki en buyuk mikroplastik partikul miktarini lifler olusturmustur.Mikroplastiklere Nasil Maruz Kalinir? Kucuk boyutu, parca yapisi ve bilinmeyen olasi kaynak araligi nedeniyle mikroplastiklerin kokenini belirlemek cok zordur. Poliuretan partikullerinin potansiyel kaynagi mobilyalardan kopuk, insaat tutkal urunleri gibi yapistiricilar, yuzey kaplama ve sizdirmazlik uygulamalarindan kaynaklanmaktadir. Bazi parcaciklar (siyah, opak, kaucuk benzeri kivamda) muhtemelen hem surus sirasinda dogal asinma surecinden hem de geri donusum amaciyla kullanilmis lastiklerin parcalanmasindan kaynaklanan arac lastiklerinden kaynaklanmaktadir. Lifli malzemenin kaynagi muhtemelen tekstillerin (sentetik giysiler ve halilar) uretimi, yikanmasi ve dogal yaslanmasindan kaynaklanmaktadir. Bazi partikullerin (amber renkli boncuklar) potansiyel kaynagi, cesitli tibbi ve endustriyel uygulamalarin yani sira su aritma ve yumusatma icin degisim ortamini icerir. Su ortamlarindaki bir baska mikroplastik kaynagi, bu malzemenin firtina ve asiri hava olaylari tarafindan suruklenmesidir. Ballent’in 2015’teki calismasindan elde edilen sonuclara gore, cokeltilerde bulunan kuresel boncuklarin (mikro boncuklar) cogu kozmetik olmayan kaynaklardandi; ancak numunelerde bulunan parcalarin bir kisminin dis macunu ve yuz yikamalari gibi kozmetik urunlerden kaynaklanmis olmasi mumkundur. Bununla birlikte, kozmetik urunlerde kullanilmak uzere uretilen mikro boncuklarin 1999 Cevre Koruma Yasasi Cizelge 1’deki Zehirli Maddeler Listesine dahil edilmesi hala onemlidir. 2013 yilinda, Mikro boncuklarin Buyuk Gol yuzeyinden toplanan mikroplastiklerin (1 mm’den kucuk) yaklasIk% 58’ini olusturdugu ve bu malzemenin kozmetik urunlerde kullanilan parcaciklarla karsilastirilabilir oldugu bulunmustur. Mikroplastiklerin su ortamlarindaki etkisine iliskin cok sayida arastirmanin sonucu olarak, mikro boncuklar Kanada tarafindan 2016 yilinin Haziran ayinda resmi olarak toksIk ilan edildi. Federal hukumete gore, dus jeli, dis macunu ve mikro boncuk iceren yuz ovalama urunlerinin satisi Temmuz ayinda yasaklanmistir. 2018 ve dogal saglik urunlerinde ve recetesiz ilaclarda mikro boncuk kullanimi 2019’da yasaklanmistir. ALİNTİ ~
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
|
03 Mayıs 2021, 20:37
|
#2 |
  |
Mikroplastiklerin gida ile vucuda girdigi ve insanlarin bunun potansiyel zararlarina maruz kaldigi bircok calisma ile kanitlanmistir
hmm 
________________
No MoRe DramA
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
