Ragıp Gümüşpala kimdir?
 

Mehmet Ragıp Gümüşpala(d. 1897, Edirne, Osmanlı İmparatorluğu - ö. 6 Haziran 1964, İstanbul, Türkiye), Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 11.Genelkurmay Başkanı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra bu görevi yürüten Gümüşpala, Millî Birlik Komitesi tarafından emekliye sevk edildikten sonra darbeyle devrilen Demokrat Parti'nin siyasi mirasçısı olan Adalet Partisi'nin kurucu genel başkanlığını yaptı.


TBMM Ana Muhalefet Partisi Lideri
Görev süresi
25 Haziran 1962 - 6 Haziran 1964
Yerine geldiği
Ekrem Alican
Yerine gelen
Süleyman Demirel

Türkiye Büyük Millet Meclisi
12. Dönem Milletvekili
Görev süresi
25 Ekim 1961 - 6 Haziran 1964
Seçim bölgesi
1961 – İzmir

Adalet Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
11 Şubat 1961 - 6 Haziran 1964
Yerine geldiği
Yeni makam
Yerine gelen
Süleyman Demirel

11. TSK Genelkurmay Başkanı
Görev süresi
3 Haziran 1960 - 4 Ağustos 1960
Yerine geldiği
Rüştü Erdelhun
Yerine gelen
Cevdet Sunay

3. Ordu Komutanı
Görev süresi
21 Ağustos 1958 - 3 Haziran 1960
Yerine geldiği
Cemal Gürsel
Yerine gelen
Danyal Yurdatapan

Doğum
1897
Edirne, Osmanlı İmparatorluğu

Ölüm
6 Haziran 1964 (67 yaşında)
İstanbul, Türkiye

Defin yeri
Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul

Partisi
Adalet Partisi

Bitirdiği okul
Harp Okulu

Mesleği
Asker

Ödülleri
Harp Madalyası Liyakat Madalyası Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası

Askerî hizmeti
Bağlılığı
Osmanlı (1917-1920)
Türkiye (1920-1960)

Hizmet yılları
1917-1960

Rütbesi
Orgeneral

Komutası
65. Tümen Piyade Tugayı, 3. Ordu Kurmay Başkanlığı, 65. Tümen, 7. Kolordu, 3. Ordu

Çatışma/savaşları
I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı

Askeri Yaşamı
Edirne Lisesinden mezun olup Mekteb-i Harbiye'ye girdi. Öğrenci iken talimgaha çıktı ve 1917 yılında asteğmen rütbesine terfi etti. 63. Alay 12. Bölük Komutan Vekili iken, 2 Ekim 1918 tarihinde Sina ve Filistin Cephesi'nde Nablus Muharebesi sırasında İngilizler'e esir düştü. 6 Ekim 1920 tarihine kadar esarette kaldı. Esaret dönüşü İstanbul'dan Ankara'ya geçerek 13 Aralık 1920 tarihinde İstiklal Savaşı'na katıldı. Millî Mücadele'ye katkılarından dolayı Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunduktan sonra 1931 yılında girdiği Harp Akademisi'ni aynı yıl bitirerek kurmay subay oldu.

Çeşitli karargah ve birliklerde görev yaptıktan sonra 1948 yılında tuğgeneral, 1951 yılında tümgeneral, 1955 yılında korgeneral ve 1959 yılında orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile 65. Tümen Piyade Tugay Komutanlığı, Motorlu Birlikler Okul Komutanlığı, 9. Tümen Komutan Yardımcılığı ve 3. Ordu Kurmay Başkanlığı, Tümgeneral rütbesi ile 65. Tümen Komutanlığı ve 11. Kolordu Komutan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile 7. Kolordu Komutanlığı ve 3. Ordu Komutan Vekilliği görevlerinde bulundu.

1960 yılında orgeneral rütbesinde 3. Ordu Komutanı iken 27 Mayıs Darbesi oldu. Ankara'da darbe yapan Millî Birlik Komitesi'ne liderlerinin kim olduğunu sordu ve eğer liderleri kendisinden daha kıdemli bir orgeneral değilse emrindeki 3. Ordu ile Ankara'ya yürüyüp isyana son vereceğini bildirdi. Bunun üzerine cuntacılar, emekli orgeneral Cemal Gürsel'i askeri uçakla İzmir'den Ankara'ya getirip, darbenin en kıdemlisi olan Tümgeneral Cemal Madanoğlu'nun yerine lider gösterdiler. 3 Haziran 1960 tarihinde genelkurmay başkanlığına atandı. 2 Ağustos 1960 tarihinde, daha sonra Emekli İnkılap Subaylar Derneği'ni oluşturacak olan yaklaşık 5000 subayla birlikte Millî Birlik Komitesi tarafından re'sen emekliye sevk edildi.

Siyasi Yaşamı
Askerlik sonrası siyasete girdi. 29 Eylül 1960 tarihinde Demokrat Parti'nin (DP) kapatılmasından sonra, bu partinin seçmen kitlesini toplayacak bir siyasal partinin kurulması çalışmalarına katıldı. 11 Şubat 1961 tarihinde kurulan Adalet Partisi'nin (AP) ilk genel başkanlığına seçildi. Bu partinin ilk genel başkanı olarak 1961 genel seçimleri'nde İzmir milletvekili seçildi. 20 Kasım 1961 tarihinde İsmet İnönü başkanlığında kurulan CHP-AP koalisyon hükümetinde görev almadı. 1962 yılında toplanan AP I. Kongresi'nde yeniden genel başkan seçildi.

6 Haziran 1964 tarihinde İstanbul'da öldü. Kabri Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır. Evli ve altı çocuk babasıydı.

Ölümünden sonra AP genel başkanlığına Süleyman Demirel seçildi. DP'nin devamı olarak algılanan AP, 1965 seçimlerinde %52 oy oranıyla tek başına iktidara geldi.