|
|
12 Mart 2021, 12:45
|
#1 |
 |
Kis Hastaliklarinda Antibiyotik Kullanmak Gerekli Midir?
Ust solunum yolu enfeksiyonu olan kisilerin cogunlugu icin semptomatik tedavi antibiyotiklerden daha iyi sonuclar sunar ve bu cogu durumda endike olmaz. Hastalara veya bakicilara antibiyotiklerin ne zaman uygun oldugu, destekleyici tedaviler ve beklenen semptom suresi hakkinda net bilgiler saglamak, bu kis gereksiz antibiyotik kullanimini azaltmaya yardimci olabilir.
Parasetamol, dekonjestanlar, yeterli sivi alimi ve dinlenme gibi destekleyici tedavi secenekleri, yaygin kis hastaliklari olan cogu insan icin en iyi semptomatik rahatlamayi saglayacaktir. Hastalara semptomlarinin olasi suresi hakkinda bilgi verin, ornegin oksuruk dort haftaya kadar surebilir ve durumlari kotulesirse ne zaman daha fazla degerlendirme isteyeceklerini anladiklarindan emin olunmalidir.Kis Hastaliklarinda Antibiyotik Kullanmak Gerekli midir? Gerekli olmadiginda antibiyotik almayi bekleyen hastalar icin, antibiyotiklerin yan etkileri ve cogu kis hastaliginin kendi kendini sinirlayan dogasi dahil olmak uzere bunun neden uygun olmadigi iyice gozden gecirilmelidir. Antibiyotikler, ornegin zaturre veya bogmaca suphesi olan kisiler, orta kulak iltihabi olan bazi cocuklar, romatizmal ates riski yuksek olan Grup A Streptococcus (GAS) bogaz enfeksiyonu olan kisiler veya bakteriyel menenjit gibi ciddi hastaliklar gibi bazi klinik durumlarda uygun olmaya devam etmektedir. Yaygin “Kis Hastaliklari” Icin Antibiyotikler Genellikle Gereksizdir Kis aylarda binlerce insan bogaz kulak ve bogazi, burun ve sinus tikanikligi, oksuruk ve soguk alginligi ile birinci basamakta gecirirler. Bu semptomlarin cogu viral enfeksiyonlardan kaynaklanmaktadir ve antibiyotik tedavisi uygun degildir. Bazi durumlarda mevcut bakteriyel enfeksiyon olabilir, ancak enfeksiyon kendi kendini sinirlayacaktir ve antibiyotiklerin olumsuz etkileri potansiyel faydalardan daha agir basabilir. Yeni Zelanda’da antibiyotik dagitimi kisin yaz aylarina gore % 40 daha fazladir ve buyuk olasilikla bunlarin cogu gereksizdir. Hastalara “Bugun senin icin ne yapmami istersin?” Diye sormak yararli bir konusma acicidir cunku hastanin size semptomlarini anlatmasina izin verir, ancak ayni zamanda tedaviye yonelik beklentileri hakkinda bir tartismaya da yol acabilir. Insanlar genellikle semptomlarindan kurtulmak isterler, ancak ayni zamanda hastaliklarinin olasi nedeni hakkinda bilgilendirilmek ve diger olasi teshisler icin degerlendirildiklerinden emin olmak isterler. Bazi insanlar antibiyotik recetesine “son bir kez aldiklari” icin ihtiyac duyduklarini dusunecekler ya da sadece antibiyotiklerin semptomlarindan kurtulma saglayacagini dusunebilecekler. Ornegin bircok bakici, cocuklarinda orta kulak iltihabi varsa veya insanlar renksiz burun akintisi veya balgamin antibiyotik gerektirdigini dusunuyorsa antibiyotiklerin otomatik olarak endike olduguna inanir. Hastalar ve bakicilar ile yapilan gorusmeler sunlari kapsayabilir: • Enfeksiyon nedir ve bagisIklik sistemi enfeksiyona nasil tepki verir? • Viral ve bakteriyel enfeksiyon ile antibiyotiklerin rolu arasindaki fark • Gastrointestinal etkiler, dokuntu, normal floranin bozulmasi (orn. Clostridium difficile veya Candida albicans enfeksiyonuna yol acan) dahil olmak uzere antibiyotiklerin yan etkileri, antibiyotik direnci) • Beklenen semptom suresi dahil olmak uzere kis hastaliklarinin kendi kendini sinirlayan dogasi • Semptomatik tedaviler, ornegin analjezi, dekonjestanlar • Ne zaman yeniden degerlendirme yapilmali, ornegin kalici veya kotulesen semptomlar Kis Hastaliklarinda Antibiyotik Kullanmak Gerekli midir?Cogu durumda, kis hastaliklarinin en onemli tedavisi etkili iletisimdir; hasta, hangi hastaliga yakalanma olasiligi oldugunu, semptomlarinin ne kadar surmesi gerektigini, semptomlarini yonetmek icin ne yapmalari gerektigini ve daha fazla degerlendirme arayisini ne zaman yapmasi gerektigini anlayarak konsultasyonu birakmalidir. Sumuk Nedir? Burun zarlari, ust solunum yolunun geri kalani gibi, mukus ureten kadeh ve silli hucrelerle kaplidir. Burun boslugunun mukus kaplamasi, solunan partikulleri, virusleri ve bakterileri hapseder. Kirpikli hucreler mukusu burun boslugundan asagi yutuldugu ve gastrointestinal sisteme (mukosiliyer klirens) girdigi nazofarinkse dogru hareket ettirir. Insanlar genellikle 24 saat icinde yaklasIk 1-2 L mukus uretir, ancak sinusler veya solunum yolunun diger kisimlari ornegin cevresel alerjenler, tahris edici maddeler veya enfeksiyon nedeniyle iltihaplanirsa bu hacim iki katina veya daha fazla olabilir. Enfeksiyon sirasinda, viruslerin yakalanmasini ve temizlenmesini iyilestirmek icin uretilen mukus miktari arttirilir ve ayrica mukosiliyer klirens bozulur. Sinuslerden yutulmayan asiri mukus burundan cikar (“sumuk”). Bir ust solunum yolu enfeksiyonu sirasinda burun akintisi, nazal ve lakrimal bezlerden, goblet hucrelerinden, plazma hucrelerinden, enflamatuar hucrelerden, mukozal epitel hucrelerinden ve kilcal damarlardan plazma eksudalarindan gelen salgilarin bir karisimidir. Bir ust solunum yolu enfeksiyonu sirasinda burun akintisinin sari-yesil rengi, yesil pigmentli bir enzim iceren notrofillerin varliginin artmasindan kaynaklanmaktadir. Ayni surec alt solunum yolundan balgam uretimi ile de gerceklesir. Mukus yuzey epitelinde ve bag dokusunda uretilir ve burada havanin gecisine yardimci olmak icin dokuyu nemli tutar. Kirpikler, mukusu yutuldugu farinkse dogru hareket ettirir. Enfeksiyon sirasinda, uretilen asiri mukus, artan bir oksuruk refleksini tetikler ve mukus, balgam olarak balgam cikarilir. Oksuruk solunum yolunu daha da tahris eder ve daha da fazla mukus uretimine yol acar. Balgam, notrofiller dahil burun akintisina benzer salgilari ve hucreleri icerir. Bu nedenle, sumugun veya balgamin rengi, bir enfeksiyonun viral mi yoksa bakteriyel mi oldugunu belirtmekten cok, iltihapli bir tepkinin siddetini yansitir. Renksiz sumuk, spesifik olmayan bir klinik isarettir ve antibiyotik recetesi yazilmasi veya istenmesi icin bir gerekce olarak degerlendirilmemelidir. Antibiyotige Ihtiyaci Olan Kisiler Kullanmalidir Kis Hastaliklarinda Antibiyotik Kullanmak Gerekli midir?Cogu durumda kis hastaliklari icin antibiyotik gerekmezken, her zaman antibiyotige ihtiyac duyan insanlar olacaktir. Buradaki zorluk, bu durumlari belirlemektir. Hasta oykusu ve hidrasyon durumu, sicaklik ve diger yasamsal belirtiler ve gogus belirtilerinin varligi veya yoklugu gibi muayene sirasinda klinik ozellikler, dogru bir taniya ulasmak, ciddiyeti degerlendirmek ve dolayisiyla uygun yonetimi yonlendirmek icin cok onemlidir. Bir zorluk, insanlarin viral bir ust solunum yolu enfeksiyonunu dusunduren ancak ayni zamanda pnomoni gibi ciddi bir enfeksiyonun erken asamalariyla tutarli olabilecek semptom ve isaretlerle ortaya cikabilmesidir. Kisinin kotulesmesi durumunda daha fazla tibbi yardim aranabilmesi icin bir “guvenlik agi” yerlestirmek onemlidir. Yetiskinlerde orta ila siddetli sistemik enfeksiyonun klinik ongoruleri sunlari icerir: solunum hizi> dakikada 21-24 nefes, sistolik kan basinci <90-100 mmHg, kalp hizi> dakikada 90-130 atis, sicaklik <36 (veya ates>). ALİNTİ ~ |
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
