|
|
27 Ağustos 2020, 09:13
|
#1 |
  |
On Capraz Bag (ACL) Yirtilmasi Nedir, Tani Nasil Koyulur?
On capraz bag (ACL) yirtigi en sIk spor veya atletik etkinlikler sirasinda dizde ortaya cikan bir sorundur. ACL yirtilmalarinin yaklasIk% 80’i baska bir sporcu ile temas olmadan meydana gelmektedir ve en cok gorulen nedeni, dizin aniden yon degistirmesidir (kesme veya donme).Ve dizin vucudunun altindan ciktigi hissi verir. ACL yirtigi yasayan kisiler genellikle yaralanma aninda dizlerinde bir citirdama sesi duyduklarini bildirirler. Cogu insan bunun ne kadar gurultulu olabilecegine sasirir ve bircok seyirci bu sesi bir futbol ya da basketbol maci izlerden kenardan duymustur. Bu ses duyulmasa bile, genellikle kisiler eklemdeki ani degisIkligi hissetmektedirler.
ACL Yirtiginin Belirtileri Dizi yaralandiysa ACL’nin burkuldugunu gosterebilecek birkac belirti ve semptom vardir. Bu belirtiler asagidaki gibidir, fakat sadece bu belirtilerle sinirli kalmayabilir: • Diz agrisi • Dizinde sislik • Dizinizi bukme veya duzeltme zorlugu • Yurumekte gucluk cekmek veya agirliginizi bacaginiza koymak • Dizinizin disari cikmasi hissi ACL yirtigindan supheleniyorsa, hemen doktora veya bir saglik uzmanina gostermek gerekebilir. Bu sayede diz yaralanmasinin ciddiyetini belirlemek icin gerekli testler yapilabilir. Diz Dengesizligi ACL, diz ekleminin stabilitesi icin kritiktir ve bir ACL yirtigi meydana geldiginde, eklem genellikle dengesizdir. Bu, diz ekleminin disari cikma egiliminde oldugu anlamina gelmektedir. Vazgecme veya dengesizlik genellikle bircok sporda yaygin olan kesme veya donme hareketleriyle olusmaktadir. Bununla birlikte, on capraz bag yirtigi olan bazi hastalarda yururken veya arabaya binerken basit hareketlerle bile dengesizlik meydana gelebilir. Diz Sisligi ve Agri On capraz bag yirtigi olan hemen hemen tum hastalarda diz ekleminin sismesi gorulur. Bu sisme genellikle oldukca buyuktur ve yaralanmanin ardindan dakikalar icinde hizla ortaya cikmaktadir. Bu bag yirtildiginda, bagi besleyen damarlar eklem boslugunu hemartroz olarak bilinen bir durum olan kanla doldurabilir. Hemartroz semptomlari eklemde sisme, kizariklik, sicaklik, morarma ve kopurme hissini icerir. Bir ACL yirtigi ile iliskili agri yaygindir, ancak diz eklemindeki ve cevresindeki ilgili hasara bagli olarak degisebilir. Bir ACL yirtigindaki agrinin cogu eklemin sismesinden kaynaklanir. Kisi Kendisi ACL Yirtigini Nasil Anlar? Kisi diz ACL’sinin burkulmus olup olmadigina karar vermesi icin evde bazi testler yapabilir. Testi gerceklestirmek icin, bir arkadasi veya aile uyesi gibi baska birinin yardimini almasi gerekmektedir. Sonrasinda sunlari uygulayarak on bir tani koymaya calisabilir: • Yarali diz bukulmus ve ayagi yerde duz olacak sekilde sirt ustu yatilmalidir • Arkadasinin ayagina nazikce oturmasi saglanmali, boylece ayagin hareket etmesi onlenmelidir. • Arkadasinin basparmaklari, dizin onunde olmak kaydiyla parmaklar dizin arkasinda tutarak dizi kavramasi saglanmalidir. Ve kisinin parmaklari dizinizin bukulmus kismina sokulmali ve basparmaklari ust bacagin on kisminda olmalidir. • Parmaklarin ne kadar ileri gittigi izlenerek kaval kemigini yavasca one dogru cekmesi saglanmalidir. • Test saglikli diger dizde de tekrarlanmalidir. Eger incik kemigi, yaralanmamis dize kiyasla yarali dizde onemli olcude daha fazla kayarsa, ACL burkmus veya yirtmis olabilir. Suphe varsa dogrulamak icin derhal doktora gorunmek gerekir. Fiziksel Muayenede Anormallik Doktor diz baglarini ozel testlerle degerlendirebilir. ACL yirtiginin varligini belirlemek icin en yaygin olarak kullanilan testler sunlardir: • Lachman testi: Lachman testi, tibianin anormal ileri hareketini degerlendirmek icin yapilir. Tibia’yi one dogru cekerek, cerrah tarafindan varsa ACL yirtigi hissedebilir. Diz hafifce bukulmus olarak (yaklasIk 20-30 derece) tutulur ve diger yandan tibia kaydirilirken bir yandan uyluk kemigi sabitlenir. • Pivot shift manevrasi: Pivot shift’i ofiste yapmak zordur, genellikle anestezi altindaki bir hasta ile ameliyathanede daha yararlidir. Pivot kaydirma manevrasi, bir ACL yirtigi oldugunda diz ekleminin anormal hareketini algilar. • Cekmece testi: Cekmece testi, diz 90 derecelik bir bukulme ile tutularak yapilir. Tibia, saglam bir ACL’yi (one dogru cekerek) ve saglam bir PCL’yi (geri itme) degerlendirmek icin ileri ve geri kaydirilir. Bu spesifik testleri yapmanin yani sira, cerrah dizde sislik, hareketlilik ve guc acisindan da incelemektedir. Diger buyuk diz baglari da degerlendirilebilir. Doktor ayrica olasi herhangi bir kirigi degerlendirmek icin diz rontgenlerini degerlendirecektir ve bag veya kikirdak hasarini degerlendirmek icin bir MRI istenebilir. Bununla birlikte, bir ACL yirtigini teshis etmek icin MRI calismalarina ihtiyac olmayabilir. Aslinda, bir ACL yirtiginin teshisinde fizik muayene ve gecmis bir MRI kadar iyidir. Bir MRI, meniskus yirtiklari ve kikirdak hasari gibi iliskili yaralanmalari teshis etmek icin ozellikle yararli olabilir. ACL Yirtigini Onaylamak icin Sonraki Adimlar Yapilan on testler pozitifse, yani bir ACL yirtilmasindan supheleniyorsa, doktora gidilmesi gerekir. Teshisi onaylamak veya reddetmek icin daha spesifik testler yapabilir. ACL yirtigini dogrulamak (veya dislamak) icin yapilabilecek testler sunlari icerebilir: • Kirik aramak icin bir rontgen • Manyetik rezonans goruntuleme (MRI) • Bilgisayarli tomografi (CT) taramasi Bir ACL yirtigini dogrulamak icin altin standart test bir MRI’dir. MRI’dan alinan resimler, kaslar ve baglar gibi yumusak doku yapilarini gostermektedir. ACL (ve diger baglar) gorsellestirilebilir ve resimler muhtemelen bagin durumunu gosterecektir. Doktor on testleri yaptiktan ve bir MRI ile ACL yirtilma teshisini onayladiktan sonra, kisi icin en iyi tedaviyi onerebilir. Bir ACL burkulmasi icin cesitli tedavi secenekleri sunlari icerir. • ACL onarim ameliyati • Fizik Tedavi • Dizlik kullanmak Bu seceneklerden fizyoterapiste gitmek, problemin tedavisinde makul bir ilk adimdir. Cunku diz hareket acikligini (ROM) ve gucu iyilestirmek icin size stratejiler verebilir ve yurume, kosma ve ziplama yetenegini gelistirmek icin calismalar onerebilir. Ameliyat olma seciliyorsa, islemden sonra dizi iyilestirmeye yardimci olmak icin fizik tedaviden buyuk olasilikla faydalanilabilir. Kisi icin dogru tedaviye karar vermeye yardimci olmasi icin doktorla muzakere yapilmalidir. Ne Zaman Doktora Gidilmelidir? Bir ACL hasarinin belirti ve semptomlari her zaman ayni degildir, bu nedenle asagidakilerden herhangi biriyle karsilasirsa bir doktora gorunmek onemlidir: • 48 saatten uzun suren diz agrisi veya sislik • Etkilenen dizde ayakta durma veya yurume zorlugu • Etkilenen diz uzerinde agirliginizi destekleyememe • Agrisiz tarafa kiyasla dizin bir tarafinin deforme veya tuhaf gorunumu
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| Seçenekler | |
| Stil | |
|
|
Normal
