|
|
| |
10 Nisan 2020, 10:13
| #1 |
 |  Koronavirus ile Mucadelede C Vitamini Yardimci Olabilir mi? C vitamini, akciger fonksiyonunu destekleyen guclu bir antioksidandir. Bu cok yonlu takviyeyle ilgili su siralar herkesin merak ettigi COVID-19 salginina faydasi olup olmadigi yonundedir. Bu makale bilgilendirme amaclidir. Koronavirus salgini devam eden bir durum oldugu icin eni bilgiler ortaya ciktikca ayrintilar degisebilir. COVID-19 enfeksiyonunu tedavi etmek veya onlemek icin henuz etkili veya FDA onayli urunler mevcut degildir. C Vitamininin Koronavirusler Uzerine Etkileri Tavuklarda, yemin C vitamini ile takviyesi, enfeksiyoz bronsite neden olan koronavirus direncini arttirmistir. Civciv embriyo akciger kulturleri uzerine eski bir calismada, C vitamini maruziyeti kus koronavirus enfeksiyonuna karsi direnci arttirmistir. Yukaridaki calismalar, belirli ozelliklere sahip olabilen spesifik COVID-19 virusu uzerindeki etkileri test etmemistir. Ayrica, sonuclari insanlarda dogrulanmamistir ve bu nedenle dusuk onem tasir. Solunum Fonksiyonu ve Antiviral BagisIklikta C Vitamini Yeni koronavirus veya COVID-19, bagisIklik sistemini ve akciger fonksiyonunu tehlikeye atabilir. Bu gercek, solunum sistemini destekleyen ve viral enfeksiyonlarla mucadele eden uyusturucu ve takviyelere halkin herkesin ilgisini cekmistir. C vitamini veya askorbik asit, vucudu oksidatif stres ve serbest radikallerden koruyan temel antioksidanlardan biridir. Akcigerlerdeki rolu, kandan 30 kat daha fazla seviyeye ulastigi yerlerde ozellikle onemlidir. Yuttuktan sonra, C vitamini, mikroplar, sigara ve diger stres faktorlerinin neden oldugu zararli oksidasyona karsi ilk savunma hayati olarak hareket ederek hava yollarinin astarina ulasmaktadir. Viral enfeksiyonlar bagisIklik hucrelerimizi aktive eder ve C vitamini seviyelerini tuketerek oksidatif strese neden olur. Bu kosullar altinda artan alim antioksidan korumayi saglayabilir, bagisIklik yanitini destekleyebilir ve viral replikasyonu baskilayabilir. COVID-19 gibi, influenza A virus enfeksiyonu veya grip akciger fonksiyonlarini tehlikeye atabilir ve pnomoniye neden olabilir. C vitamini, grip enfeksiyonunun erken evresindeki antiviral yanit icin gereklidir ve bir eksIklik akciger hasarini kotulestirebilir. Yasli insanlarin COVID-19’dan hayatini kaybetmeye daha yatkin olduklarina inanilmaktadir, cunku bagisIkligin azalmasinda, ozellikle B ve T hucre sayilari onemlidir.C vitamini B ve T hucrelerini artirabildiginden, genel olarak enfeksiyonlarla savasmaya yardimci olabilir. Bununla birlikte, su anda C vitamininin COVID-19 enfeksiyonunu tedavi edebilecegine veya onleyebilecegine dair bir kanit yoktur. C vitamini, akcigerleri koruyan ve viral enfeksiyonlarla mucadele eden onemli bir antioksidandir, ancak bilim adamlari henuz yeni koronaviruse karsi test etmemislerdir. Solunum Yollari Icin C Vitamini Destegi Solunum yolu enfeksiyonlari 1.500’den fazla kadin uzerinde yuksek C vitamini alimi ile iliskili bir calisma, ust solunum yolu enfeksiyonu insidansini azaltmistir. 19.000’den fazla erkekte yuksek kan C vitamini duzeyleri, kronik solunum hastaligi, pnomoni ve akciger kanseri dahil olmak uzere farkli solunum kosullari insidansinda azalma ile iliskilidir. C vitamini takviyesi, erkek yuzuculerde solunum yolu enfeksiyonlarinin suresini ve siddetini azaltmistir, ancak kadinlarda azaltmadi. Her iki grupta da enfeksiyonlari onleyememistir. 3.135 cocugu iceren 2019 meta-analizi, C vitamininin ust solunum yolu enfeksiyonlarini onlemedigini ancak surelerini azalttigi bulunmustur. Uc kucuk calismanin meta-analizi, C vitamininin egzersize yanit olarak hava yolu daralmasini azalttigini bulmustur. C vitamini takviyesi, farkli solunum kosullarinin siddetini ve suresini azaltabilirken, onleme uzerindeki etkiler daha az kesindir. Soguk alginligi Soguk alginligi, ust solunum yollarinin (sinusler, burun ve bogaz) viral bir enfeksiyonudur. Genellikle rinoviruslerden kaynaklanir, ancak potansiyel tehditler influenza ve koronavirusleri de icermektedir. C vitamini, hapsirma, akan veya tikali burun ve sismis sinusler gibi grip benzeri semptomlardan kurtulmak icin zayif bir antihistaminik ajan olarak islev gorebilir. 715 ogrencinin klinik calismasinda, C vitamini megadolari (3g/gun onleme, 6g/gun tedavi) soguk alginligi ve grip semptomlarini % 85 oraninda azaltmistir. Kapsamli bir meta-analiz, soguk alginligi icin C vitamini uzerinde yapilan 44 denemeden verileri toplamis ve onleyici takviye icin asagidaki sonuclara ulasmistir: • Yetiskinlerde riski azaltmaz • Yogun egzersize maruz kalan insanlarda riski yariya indirir • Soguk sureyi yetiskinlerde % 8 ve cocuklarda % 14-18 azaltir • Tum populasyonlarda soguk alginliginin siddetini azaltir Terapotik takviye (semptomlar basladiktan sonra) sogukluk suresini veya siddetini onemli olcude etkilememistir. Onleyici C vitamini takviyesi, soguk alginliginin siddetini ve suresini azaltabilir. Yogun egzersiz yapan insanlarda, soguk alginligi riskini de azaltabilir. Zaturre Zaturree, kalici oksuruk ve nefes darligina yol acan akciger iltihabi anlamina gelmektedir. Tipik olarak bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklansa da, pnomoni COVID-19 enfeksiyonunun da potansiyel bir komplikasyonudur. Bir meta-analiz, C vitamini takviyesinin pnomoninin onlenmesi (2.335 hasta) ve tedavi (197 hasta) uzerindeki etkilerini arastirmistir. Sonuclarina gore, koruyucu takviye pnomoni insidansini % 80 azaltabilir. Tedavi soz konusu oldugunda, C vitamini pnomoninin suresini, siddetini ve mortalitesini azaltabilir. Bununla birlikte, yazarlar en cok dahil edilen calismalarin kalitesizligini vurgulamislardir. 30 ciddi pnomoni hastasinin klinik calismasinda, C vitamini takviyesi sunlari azalmistir: • Oksidatif stres • DNA hasari • Enflamasyon ( TNF -a ve IL-6 ) Onleyici C vitamini takviyesi pnomoni riskini azaltabilir. Tedavi, akcigerlerde oksidatif stres ve inflamasyonla mucadele ederek pnomoni siddetini ve suresini azaltabilir. Ayni sey COVID-19’un neden oldugu pnomoni icin de gecerli olmayabilir. Akciger yetmezligi Yeni koronavirus ile ilgili en kotu sey, duyarli hastalarin siddetli akut solunum sendromuna (SARS) veya akciger yetmezligine ilerleyen ciddi pnomoni gelistirebilmeleridir. Infuzyonlu C vitamini, sepsis (kan zehirlenmesi) ve akut akciger yetmezligi (ARDS) olan 167 kisi uzerinde yapilan klinik bir calismada akciger iltihabini ve basarisizligini azaltamamis, ancak olum oranini azaltmistir. Ayni tedavi viral ve bakteriyel enfeksiyonlarin neden oldugu ARDS’li iki genc kadinda etkili olmustur. 5 calismanin bir meta-analizi, intravenoz C vitamininin kritik hastalarda mekanik ventilasyon ihtiyacini azaltabildigini bulmustur. Yukaridaki bulgulara dayanarak, Lancet dergisinde yayinlanan yakin tarihli bir calisma, C vitamini infuzyonunu kritik COVID-19 enfeksiyonu vakalari icin potansiyel kurtarma tedavisi olarak listelemistir. Intravenoz C vitamini uygulamasinin sIki tibbi bakim gerektirdigini ve etkilerinin yuksek oral dozlarla takviye anlamina gelmedigini unutulmamalidir. Intravenoz C vitamini, kritik hastalarda akciger yetmezligini azaltabilir ve mortaliteyi azaltabilir, ancak bu etkinin onleyici C vitamini takviyesi ile ilgisi yoktur. Sitokin firtinasi Bir sitokin firtinasi sonucunda bircok kisinin COVID-19’dan oldugune inanilmaktadir. Yogun bakim unitesine kabul edilen COVID-19 hastalarinda daha yuksek seviyelerde TNF-alfa ve diger inflamatuar sitokinler tespit edilmistir. Pnomonili 30 kisi uzerinde yapilan klinik bir calismada, C vitamini takviyesi TNF-a & IL-6 gibi sitokinleri azaltmistir. C vitamini takviyesi, farkli solunum yolu enfeksiyonlarinin suresini ve siddetini azaltabilirken, onleme rolu daha az kesindir ve daha fazla arastirma gerektirir. COVID-19 enfeksiyonunun ortak bir komplikasyonu olan pnomoni uzerindeki yararli etkiler ozellikle cesaret vericidir. Bununla birlikte, yukaridaki calismalarin hicbiri, C vitamini takviyesinin bu ozel virus uzerindeki etkilerini incelememistir. Bilim adamlari, COVID-19 hastalarinda C vitamini takviyesini arastiran bircok klinik calismayi aciklamislardir fakat sonuclarin beklenmesi gerekmektedir. Onerilen Gunluk Alim Miktari C vitamini icin onerilen gunluk gunluk alim miktari kadinlar icin 75 mg/gun ve erkekler icin 90 mg/gundur. Gebe veya emziren kadinlar icin 125 mg/gun’e kadar olan miktarlar ve sigara icenler icin gunde 35 mg daha onerilmektedir. Belirli bir besin maddesi icin RDA, eksIklikten kacinarak hesaplanir. Bazi kaynaklar artik BKA’nin yas, cinsiyet, gebelik ve sigara icme aliskanliklarina bagli olarak su anda tavsiye edilen alimlarin iki kati kadar olmasi gerektigini one surmektedir. 60 mg/gun uzerindeki alimlarda, idrarda C vitamini gorunmeye baslamaktadir. Bununla birlikte, kan ve beyaz kan hucrelerindeki C vitamini konsantrasyonlarini doyurmak icin 250-400 mg/gun ve daha yuksek alimlar gereklidir. Yetiskin erkekler icin C vitamini RDA 90 mg ve kadinlar icin 75 mg’dir, ancak son calismalar bu sayilarin iki katina ciktigini gostermektedir. Yas, cinsiyet, gebelik ve sigara icme aliskanliklarina bagli olarak gereksinimler artabilir. En yaygin gunluk dozlar solunum yolu enfeksiyonlarinin onlenmesi icin 200-300 mg ve tedavi icin 1.000-3.000 mg idi. ‘Tolere edilebilir ust alim seviyesi’ yetiskinler icin 2 g/gundur. Insanlar belirgin yan etkilere maruz kalmadan klinik ortamlarda cok daha yuksek dozlar alirlar, ancak tibbi gozetim olmadan megado almaktan kacinilmalidir. C vitamini, solunum sistemini viral enfeksiyonlardan, sigara dumanindan ve diger stres faktorlerinden koruyan cok onemli bir antioksidandir. Takviye, farkli solunum kosullarinin siddetini ve suresini azaltabilirken, onleme uzerindeki etkiler daha az kesindir. C vitamini, COVID-19 (2019-nCoV) enfeksiyonunun yaygin bir komplikasyonu olan pnomoninin onlenmesine ve tedavisine yardimci olabilir. Bununla birlikte, hicbir calisma bu virus uzerindeki etkileri incelememistir, bu nedenle herhangi bir sonuc cikarmak icin cok erkendir. COVID-19 enfeksiyonunun onlenmesi veya tedavisi icin C vitamini takviyesi onermek icin yeterli kanit yoktur. Arastirmacilar potansiyel tedavileri belirlemeye calisirken, alabilecek en iyi koruyucu onlemler sosyal mesafe, el yikama ve yuze dokunmaktan kacinmaktir. |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Hybrid-Şeklinde
