|
|
10 Nisan 2020, 10:08
| #1 |
 |  Koronavirus ile Mucadeleye Kekik Yardimci Olabilir mi? Kekik sadece lezzetli bir aromatik bitki degildir, ayni zamanda Antik Yunanistan’dan beri dogal bir antiseptik olarak kullanilmaktadir. Yemeklere ek olarak, kekik kalp sagligini ve antioksidan savunmayi destekler. Test tuplerindeki zarfli viruslere karsi da aktif gibi gorunmektedir. Bu yazida antioksidan ozelligi olan kekik’in koronavirus ile mucadele faydasi olup olmadigina dair bilgiler bulunmaktadir Bu makale tamamen bilgilendirme amaclidir ve Covid-19 pandemisi devam eden bir olgu oldugu icin yeni bilgilerle birlikte bazi ayrintilarin degisebilecegini belirtmek gerekir. Koronavirusun (SARS-CoV-2 veya 2019-nCoV olarak da bilinir) tedavisi icin su anda etkili veya FDA onayli bir ilac mevcut degildir, ancak arastirmalar devam etmektedir. Bilinmesi gerekir ki, su anda COVID-19’a karsi alabilecek en iyi onleyici tedbirler, sosyal mesafe, yuze dokunaktan kacinmak ve el yikama gibi standart onlemlerdir. COVID-19 Pandemisi Icinde Kekik Kullanimi Kekik, nane ile ayni aileden bir bitkidir. Bircok kekik turu vardir, ancak marketlerde ve aktarlarda en cok bulunan bitykisel urunler arasindadir Origanum vulgare’dir. Mutfakta cok kullanilan bir ot olmasinin yani sira, kekik ve ucucu yagi aktif bilesIklerle doludur. Bunlarin cogu antioksidan polifenoller ve potansiyel olarak mikropla mucadele fenolleri (karvakrol ve timol) dahil olmak uzere tibbi ozellikleri icin arastirilmaktadir. Besin maddeleri ve antioksidanlari sayesinde, kekik muhtemelen herhangi bir diyete iyi bir ektir. Akdeniz cevresindeki insanlar bunu bin yildir kullaniyor. Ornegin Antik Yunanistan ve Roma sakinleri kekik ve antiseptik ve saglikli yasam guclendirici olarak kullanmislardir. Bati’da kekik esansiyel yagi, soguk alginligi ve grip mevsiminde populer bir ilac haline gelmistir. Bu, kekik almanin koronavirusu onleyebilecegi veya tedavi edebilecegi anlamina gelmemektedir. Sadece su anda karsilan koronavirus susuna benzer viruslere karsi kekik test eden onceki calismalardan ipuclarindan faydalanabilir. Kekik Akdeniz mutfagi ve sifali bir bitkidir. Refahi arttirmak ve soguk alginligi ile mucadeleye yardimci olmak icin kullanilir, ancak koronavirusu etkileyebilecegine dair bir kanit yoktur. Kekik Antioksidan Savunmayi ve Enflamasyonu Nasil Etkiler? Antioksidanlar potansiyel olarak kronik hastaliklari onlemeye yardimci olan genel saglik ve bagisIklik fonksiyonunu destekler. Mevcut salginin ortasinda saglikli kalmak cok onemlidir. Son veriler saglikli insanlarin COVID-19 komplikasyonlari yasama ve ondan olme olasiliklarinin daha dusuk oldugunu gostermektedir. Kekik, bitki bazli antioksidanlar acisindan zengindir. Bazi calismalara gore, kucuk dozlarda kekik (1 g/gun) bile bu bilesIklerin onemli bir miktarini saglayabilir. En onemli antioksidanlari rosmarinik asit gibi polifenollerdir. Kolitli fareler uzerinde yapilan bir deneyde, kekik ve kekik esansiyel yaglari pro-enflamatuar sitokinleri (IL-1 and ve IL-6) azaltmistir. Sitokinler cogunlukla enflamatuar habercilerdir ve COVID-19’da buyuk bir rol oynamaktadirlar. Yeni koronavirus, vucutta enflamatuar tahribat yaratan sitokin firtinalarini yani sitokin asiri yuklenmesini tetikleyerek enfeksiyonun sonraki asamalarinda hayati tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir. 63 bitkiden alinan 71 bitkisel ilaci test eden bir hucre tabanli calisma, kekikleri guclu bir anti-enflamatuar olarak siralamistir. Kekik ozu, baska bir calismada anti-enflamatuar sitokin IL-10’u arttirirken pro-enflamatuar sitokinleri (TNF- a , IL-1 ve IL-6 ) azaltmistir. Ek olarak, kekik diger besinlerin biyoyararlanimini artirabilir, ancak bu insanlarda dogrulanmamistir. Hayvanlarda kekik esansiyel yagi, bagirsagin yuzey alanini arttirdi ve inflamasyonu azaltti, bu da besin alimini arttirmistir. Kekik, iltihabi azaltmaya ve antioksidan ve besin seviyelerini artirmaya yardimci olarak genel sagligi destekleyebilir. Kekik Yagi Dogrudan Koronavirus ile Mucadele Edebilir mi? Antiviral aktivite Kekikte bulunan bilesIkler arasinda timol ve karvakrol en guclu antimikrobiyal aktiviteye sahiptir. Hayvanlarda ve hucrelerde yapilan arastirmalara gore, kekik esansiyel yagi ve aktif bilesIkleri, viruslere neden olan su inaktive viruslerin onlenmesinde etkili olmuslardir: • Bulasici ishal ve kusma (murin norovirus) • Soguk alginligi semptomlari ve solunum yolu enfeksiyonlari (solunum sinsityal virusu) • Bagirsak ve kalp iltihabi (coxsackievirus B3) • Ucuk (herpes simpleks virusu tip 1) Son 3 virus daha buyuk bir zarfli virus ailesine aittir. 2019 koronavirusu bu ailenin en yeni uyesidir. Kekik yaginin zarfli viruslere karsi aktif olmasi cesaret vericidir cunku zarflar viruslerin konakci hucrelere yapismasina yardimci olur. Bu kucuk cubuk benzeri yapilar ayrica virusleri istilaci hucrelerde (viral enfektivite olarak adlandirilir) cok daha agresif ve basarili hale getirmektedir. Pandeminin gerilmesi de dahil olmak uzere tum koronavirusler ortuludur. Kekik gibi zarflari bozabilecek bilesIkler koronaviruslerin hucrelere girmesini engelleyebilir, ancak bu henuz dogru bir sekilde test edilmemistir. Bununla birlikte, kekik, kuslarda bronsite neden olan bir koronavirus susuna karsi sadece hafif bir aktiviteye sahipti. Nane ve kekik gibi diger bitkiler daha etkilidir. Yeni koronavirusun ayrica zarinda yuzen, hucreleri istila etmesini ve yayilmasini saglayan diger yapilara sahip oldugunu unutmayin (zarflara bagli “basak proteinleri” gibi). Bunlar ayni zamanda yeni terapiler icin de hedeflerdir. Kekik yagi test tuplerinde etkisiz hale getirilmis zarfli virusler. Yeni koronavirus de zarflidir, ancak kekik buna karsi test edilmemistir. Solunum yolu enfeksiyonlari Ust solunum yolu enfeksiyonu olan 60 kisi uzerinde yapilan klinik bir calismada, 5 aromatik bitkinin (Suriye kekik, guney mavi sakizi, limon kokulu sakiz, nane ve biberiye ) ucucu yaglari iceren bir sprey 20 dakika sonra semptomlari iyilestirmistir. Ikincil bakteriyel enfeksiyonlar Bakteriyel super bocekler buyuyen bir COVID-19 sorunudur. Bir calismada, hastaneye yatirilan 7 COVID-19 hastadan birinde ikincil bakteriyel enfeksiyon gelismis ve bunlarin yarisi olmustur.Kekik ozu , test tuplerinde iyi bilinen bir hastane superbugunu (metisiline direncli Staphylococcus aureus veya MRSA) bloke etmistir. Ayni calismada,% 20 kekik iceren bir merhem, idrar yolu ve hastane kaynakli enfeksiyonlara (Proteus mirabilis ve Proteus vulgaris) neden olan diger iki bakteri inhibe etmistir. Bogaz agrisi (Staphylococcus aureus ve Pseudomonas aeruginosa) neden olan coklu ilaca direncli bakteri suslarina karsi 29 bitkinin incelendigi bir baska test tupu calismasinda, kekik en aktif olanlar arasindadir. Bazi bilim adamlari gumus nano parcaciklarin kekik yaginin aktivitesini artirabilecegine inaniyorlar. Bu kombinasyon test tuplerinde cok cesitli bakterileri (antibiyotige direncli suslar dahil) hizla oldurdu; bazi turler 20 dakika gibi kisa bir surede oldurulmustur. Bununla birlikte, kekik insanlarda bu bakterilerin hicbirine karsi test edilmemistir. Bakteriyel enfeksiyonlar hastanelerde giderek artan bir COVID-19 sorunudur. Kekik, test tuplerinde bakterileri oldurebilir, ancak klinik calismalarda test edilmemistir. Koronavirus’te Kalp Sagligi ve Kekik Etkisi Yuksek tansiyon ve kalp hastaligi, COVID-19 komplikasyonlari ve olum icin en buyuk risk faktorleri arasindadir. Virusun kendisi de hastanede yatan hastalarda kalp hasarina neden olabilir. Kekik, lipit seviyelerini dengeleyerek kalp sagligini destekleyebilir, ancak bunu dogrulamak icin ek klinik calismalara ihtiyac vardir. Hafif derecede kan yag seviyesi olan 48 kisi uzerinde yapilan bir klinik calismada, yemeklerden sonra alinan Girit kekik (Origanum onites) ekstresi kotu LDL kolesterolu dusururken iyi HDL kolesterolu dusurmustur. Kekik ve diger baharatlar (karabiber, tarcin, karanfil, kirmizibiber, biberiye, zencefil ve zerdecal) acisindan zengin bir yemek de baska bir calismada yuksek kan trigliserit duzeylerini dusurmustur. Kekik kalp sagligini destekleyebilir. Kalp hastaligi COVID-19 komplikasyonlari icin buyuk bir risk faktorudur. Dozaj Kekigin ucucu yaginin onerilen dozu degisir. Gunde yaklasIk 1 g kurutulmus bitki kullanilmasi yeterli antioksidan saglayabilir. Klinik calismalarda kullanilan dozlar su sekildedir: • Antioksidan etkiler: Yemeklerden sonra 25 mL ekstrakt veya 300-600 mg/gun fenolik bilesIkler • Yuksek kan kolesterolu: Yemeklerden sonra 25 mL ekstrakt Onlemler ve Yan Etkiler Kekik, yemek pisirmek icin kullanilan tipik miktarlarda tuketildiginde genellikle guvenlidir. Benzer sekilde, normal dozlarda kekik ozu veya kekik esansiyel yagi ile herhangi bir saglik riski iliskilendirilmemistir. Bununla birlikte, bazi calismalar bitki bazli yaglarin cok yuksek dozlarda toksIk olabilecegi konusunda uyarmaktadir. Aromatik bir bitki olarak, kekik antioksidanlar ve mikropla mucadele bilesIkleri ile doludur. Ancak, hicbir zaman yeni koronavirus uzerinde test edilmemistir. Kekik, test tuplerindeki bazi viruslere karsi aktiftir, ancak antiviral aktivitesi insanlarda dogrulanmamistir. Yine de, yemeklerinize bol miktarda kurutulmus kekik eklemek yine de antioksidan faydasindan yararlanmak icin iyi bir tercihtir. Sinirli insan calismalari, kekiklerin antioksidan savunmayi ve kalp sagligini artirmaya yardimci olabilecegini gostermektedir. Mevcut pandeminin ortasinda bu onemli olabilir, cunku saglikli kalmak ciddi COVID-19 komplikasyonlari olasiligini azaltabilir. 👍 1 |
| |
|
10 Nisan 2020, 10:12
| #2 |
 | Baharat kullanmakta fayda var oğrenmis oluyoruz bu sayede Hatmicicegi,zerdecal,zencefil,kekik ,biberiye ve bir cogu aslına bakarsak kültürümüzde olanlardan bir kacı bunlar, degeri bilinmeye başladi :) 👍 2
________________  |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Normal
