|
|
08 Nisan 2020, 11:42
| #1 |
 |  Dalli Zincir Amino Asitin (BCAA) Saglik Acisindan Faydalari BCAA’lar, vucut gelistiricilerinin ve sporcularin guc cikisini artirmak, yorgunlugu azaltmak ve yag kaybini iyilestirmek icin kullandiklari esansiyel amino asitlerdir. Bununla birlikte, asiri BCAA kullaniminin tip 2 diyabet ve diger durumlar icin riski arttirmak gibi olumsuz yan etkileri olmaktadir. Saglik Acisindan Yararlari Azot kaybi: Enjekte edilebilir % 4 BCAA formulasyonu (BranchAmin), zayif protein emilimi veya septik sok nedeniyle ciddi azot kaybi olan kisilerde bir nitrojen kaynagi olarak FDA tarafindan onaylanmistir. 1) Egzersiz Iyilestirme Kas agrisi: 134 kisi uzerinde yapilan 8 klinik calismada egzersiz oncesi ve sonrasi alinan BCAA takviyeleri, egzersize bagli kas agrilarini ve hasari azaltmistir. Bu, yaralanmalari onlerken egzersiz iyilesmesini hizlandirmaktadir. Bununla birlikte, daglarda 2 gunluk bir iz birakan 21 yasli gonullu ve yogun agirlik egitiminden iyilesen 30 iyi egitimli erkek uzerinde yapilan calismalarda cok az veya hic etkisi olmamistir. BCAA’larla takviye, hem bozulmalarini onleyerek hem de uretimlerini uyararak kas proteinlerini koruyor gibi gorunmektedir. 8 klinik calismanin bir meta-analizi BCAA takviyesinin, kas agrisini ve fonksiyon dususunu azaltma kabiliyeti nedeniyle egzersiz sonrasi iyilesme icin tek basina daha iyi oldugu sonucuna varmistir. Fiziksel performans dususu: 21 sporcu uzerinde yapilan 2 klinik calismada, BCAA takviyesi yogun egzersiz sonrasi merkezi yorgunlugu azaltmistir. Iyi egitilmis 27 kisiyle yapilan 2 klinik calismada, BCAA’lar egzersiz sonrasi guc cikisindaki dususu onlemistir. Bilissel performans dususu 9 tenis oyuncusu uzerinde yapilan bir klinik deneyde BCAA takviyesinin neden oldugu merkezi yorgunlugun azalmasi, egzersiz sonrasi hareket ve mekansal algiyi (algisal motor becerileri) birlestirme yetenegini korumustur. 12 gonullunun yaptigi bir denemede BCAA takviyesi, egzersizin yol actigi kisa sureli hafizadaki dususu onlemistir. 10 futbol oyuncusu uzerinde yapilan bir baska denemede, BCAA takviyeleri reaksiyon suresindeki dususu % 10 azaltmistir. Birlikte ele alindiginda, kanitlar BCAA’larin, ozellikle kas agrisini azaltarak ve islevini koruyarak egzersiz iyilesmesine yardimci olabilecegini dusundurmektedir. 2) Artan yagsiz vucut kutlesi 36 vucut gelistirici uzerinde yapilan klinik bir calismada, BCAA takviyeleri yagsiz kutleyi karbonhidratlar ve peynir alti suyu proteini gibi diger takviyelere gore daha iyi arttirmistir. 40 erkek uzerinde yapilan bir baska calismada, hem dusuk (6.25 g) hem de yuksek (25 g) BCAA dozlari, yuksek seviyelerde (5 g) losin ile desteklendiginde egzersiz sonrasi kas yapisini desteklemede benzer sekilde etkili olmustur. Dusuk kalorili bir diyet uygulayan 17 direnc egitimi almis erkekte, BCAA takviyesi kas kutlesini korurken kilo kaybini surdurmustur. Benzer sekilde, dusuk kalorili bir diyet uygulayan elit guresciler, 25 kisilik bir klinik deneyde BCAA’larla desteklendiginde daha fazla kilo almaktadir. 5.500’den fazla insan uzerinde yapilan 2 gozlemsel calismada yuksek BCAA tuketimi, obezite insidansinin azalmasi ile iliskili bulunmustur. BCAA ve B6 vitamini takviyesi kilo kaybini desteklememistir, ancak bel-kalca yag oranini azaltmistir. Ayrica BCAA’lar risk altindaki kisilerde kas kaybini onlemeye yardimci olmaktadir. Islevsel olarak sinirli 73 yasli uzerinde yapilan bir calismada, yuksek BCAA duzeyleri artmis yagsiz kitle (hem artan kas kesiti hem de azaltilmis yag) ile iliskili bulunmustur. Takviye, romatoid artritli 73 kisi ve sarkopeni olan 68 kisi uzerinde yapilan 2 calismada kas kutlesini ve gucunu arttirmistir. Sinirli olmasina ragmen, kanitlar BCAA takviyesinin hem kas yapmasina hem de yag kaybetmesine yardimci olabilecegini dusundurmektedir. Bununla birlikte, daha fazla egzersiz yapmak ve diyet gelistirmek bu faydalari elde etmenin daha guvenli ve daha etkili yollari olmaktadir. 3) Karaciger hasari ve komplikasyonlari Karaciger sirozu olan yaklasIk 700 kisi uzerinde yapilan 3 klinik calismada, BCAA granulleri ile takviye, hayatta kalma ve yasam kalitesini artirmistir. Muhtemelen yedek proteinlere yardimci oldugu icin gece boyunca tedavi daha etkili olmustur. Sirozlu 21 kisi uzerinde yapilan bir baska calismada BCAA takviyesi herhangi bir zararli olay olmaksizin sag kalim orani, % 63,6 civarindadir. Kronik hepatitli 20 kisi, sirozlu 100 kisi ve 16 kontrol denemesinde, BCAA takviyesi kandaki albumini buyuk olcude arttirmistir, bu da her iki karaciger hastaliginda da azalmaya yol acmistir. Sirozu olan 65 kisi uzerinde yapilan bir baska calismada BCAA’lar, dusuk kan albumin duzeyi olanlarda daha etkili olmustur. Sirozlu 92 kisi uzerinde yapilan 2 calismada, BCAA’larla takviye edilmis yuksek lifli, yuksek proteinli bir diyet, amonyak ve glikoz seviyelerini artirmadan beslenme durumunu ve kas kutlesini gelistirmistir. BCAA’larin bu durumdaki 62 kisi uzerinde yapilan diger 2 calismada benzer etkileri olmustur. Sirozlu 89 kisi uzerinde yapilan klinik bir calismada BCAA’lar, ACE inhibitorleri ile kombinasyon halinde, doku skarinin ilerlemesini geciktirmistir. Karaciger kanseri: Sirozun ameliyat edilemeyen karaciger kanserine donustugu 100’den fazla insan uzerinde yapilan 3 calismada, BCAA’lar kemoterapinin dogrudan tumore verilmesinden sonra (kemoembolizasyon) karaciger fonksiyonunun korunmasina yardimci olarak sagkalim ve yasam kalitesinde artisa neden olmustur. Karaciger kanserinin cerrahi olarak cikarildigi 150’den fazla insan uzerinde yapilan 2 klinik calismada, BCAA’larla takviye, protein metabolizmasini iyilestirmis, hayatta kalma sansini arttirmis ve siroza ilerlemesini azaltmistir. Beyin hasari: Karaciger hasari olan kisilerde, azalmis karaciger fonksiyonu beyinde birkac toksIk maddenin birikmesine ve hasara neden olmaktadir (hepatik ensefalopati). Ornegin, bozulmus amino asit metabolizmasi aromatik amino asitlerin BCAA uzerinden beyine alinmasini arttirmaktadir. Iki meta-analiz, BCAA takviyesinin karaciger sirozu olan kisilerde beyin hasarini iyilestirdigini, ancak sagkalim, yasam kalitesi ve beslenme durumu uzerinde hicbir etkisi olmadigini bulmustur. 27 kisi uzerinde yapilan bir klinik calisma, izolosin’i bu durumu en etkili sekilde iyilestiren amino asit olarak tanimlamistir. Ozetle, kanitlar BCAA takviyesinin karaciger sirozu ve komplikasyonlari olan kisilerde genel saglik durumuna yardimci olabilecegini dusundurmektedir. Tedavi rejime bir ek olarak yardimci olabilirse doktorla gorusulmelidir. Karaciger sirozu ciddi, hayati tehdit eden bir durum oldugundan, doktorun onerdigi veya recete ettigi yerde asla BCAA’lari kullanilmamalidir. 4) Egzersiz performansi Egzersiz amino asit kullanimina yol acmaktadir, BCAA’lar egzersizden sonra hizla tukenmektedir ve BCAA takviyesinin olasi yararli etkilerini gostermektedir. Dayaniklilik performansi 200’den fazla maraton kosucusu uzerinde yapilan bir klinik calismada, BCAA takviyesi tum kosucularda ve sadece en yavas kosularda calisma surelerinde zihinsel performansi iyilestirmistir. 10 dayaniklilik kosucusunun bir baska denemesinde, BCAA takviyeleri verilen kosucular hem 5.000 hem de 10.000 metrelik yarislarda ust uste iki gun daha iyi surmustur. 39 erkek uzerinde yapilan bir calismada yogun bir bisIklet egzersizinden 14 gun once valin ve iki dalli olmayan amino asit ( arginin ve serin ) ile takviye almak dayaniklilik performansini artirmistir. 7 saglikli gonullu uzerinde yapilan bir klinik calismada BCAA takviyesi, glikojen depolari tukendikten sonra yag yikimini tesvik ederek enerji kapasitesini korumustur. Ayrica 8 gonullu uzerinde yapilan bir calismada BCAA takviyeleri, laktat esigini (LT) arttirmistir. LT, dayaniklilik kapasitesini olcer cunku LT altindaki herhangi bir egzersiz, kaslarda laktat birikmedigi anlamina gelmektedir. Oksijen tuketimi (VO 2) LT bir olcusudur ve calisma gostermistir genel VO 2 olcer % 13 artmistir ve maksimum VO 2 % 4,2 artmistir. 7 bisIkletci denemesinde, BCAA takviyesi sporcular tarafindan algilanan eforu % 7’ye kadar azaltmistir. Bununla birlikte, eforlari dusuk olsa bile, egzersiz performanslari degismemistir. Bununla birlikte, 28 maraton kosucusu, 10 bisIkletci, 24 kayakci ve 20 acik denizcilerle tum calismalar BCAA’larla takviye edildikten sonra dayaniklilik performansini ve yorgunlugu azaltmamistir. Ayrica, asiri BCAA takviyesi amonyak uretimini artirarak bile yorgunluga neden olmaktadir. Guc performansi: Iyi egitilmis 22 hentbol oyuncusu ve degisen yogunluktaki bir kosu bandi egzersizi yapan 10 futbol oyuncusu uzerinde yapilan 2 klinik calismada goruldugu gibi BCAA’lar, aralikli sprintlerden olusan egzersize yardimci olmustur. Bununla birlikte, aralikli kosu yapan 8 kisi uzerinde yapilan bir baska denemede etkisiz kalmistir. 13 kanoist uzerinde yapilan bir baska calismada diyet losin takviyesi hem ust vucut gucunu hem de dayaniklilik performansini artirmistir. 12 gonulluden olusan kucuk bir denemede BCAA, artan guc uretimini desteklemektedir. 36 erkegin bir baska denemesinde BCAA takviyesi, kas guclerini peynir alti suyu proteini ve karbonhidratlar gibi diger takviyelerden daha iyi artirmistir. 10 gonullu uzerinde yapilan bir calismada bu etkiye, goruldugu gibi kortizol artislarindan kaynaklanabilmektedir. Kortizol, kaslari glikozla doldurabilecek savas veya ucus tepkisini kontrol etmektedir. Bu kisa fakat buyuk miktarlarda enerji saglamaktadir. Bununla birlikte, 12 sporcu uzerinde yapilan bir calismada BCAA takviyesini takiben kavrama gucunde herhangi bir artis saptanmamistir. Ayrica, asiri BCAA takviyesi egzersiz performansini dusurebilmektedir. Bir sican calismasi % 3.57 BCAA takviyeli diyetin tukenene kadar yuzme suresini % 37 artirdigini gostermistir. Bununla birlikte, daha yuksek (% 4.76) BCAA takviyeli diyet, yuzme surelerini kontrollere gore % 43 azaltmistir. Cogu calisma kucuk oldugundan ve sonuclar karisIk oldugundan, BCAA’larin egzersiz performansina yardimci olup olmadigini kesin olarak belirlemek zordur. Bu potansiyel faydaya isIk tutmak icin daha buyuk, daha saglam klinik calismalara ihtiyac duyulmaktadir. 5) Kalp yetmezligi BCAA yikim eksIklikleri artmis kalp hastaligi insidansi ile iliskilidir. Kalp yetersizligi ve dusuk kan albumin duzeyleri olan 18 kisi uzerinde yapilan klinik bir calismada, BCAA’lar bu proteinin kan seviyelerini iyilestirmis ve kalp boyutunu azaltmistir. Bununla birlikte, bu rahatsizligi olan 66 kisi uzerinde yapilan bir baska calisma, BCAA takviyesinden bagimsiz olarak beden egitiminin semptomlari iyilestirdigini bulmustur. Sican calismalarinda, BCAA takviyesi induklenmis kalp yetmezligi ve kardiyak kaseksi (siddetli kilo kaybi) sonrasi sonuclari iyilestirmistir. Ayrica: • Azalan kalp atis hizi • Artan kalp fonksiyonu • Artan hayatta kalma suresi • Kilo kaybinda azalma • Artmis mitokondriyal fonksiyon Birkac kisi calismasi (celiskili sonuclarla) ve bazi hayvan arastirmalari, kalp yetmezligi olan kisilerde BCAA’larin kullanimini desteklemek icin yeterli kanit olarak kabul edilmemektedir. Daha fazla klinik arastirmaya ihtiyac duyulmaktadir. 6) Uyku bozukluklari 5 saglikli erkek uzerinde yapilan klinik bir calismada, gece BCAA infuzyonu solunum kontrolunu gelistirerek muhtemelen uyku apnesinin azaltilmasina yardimci olmustur. Bobrek yetmezligi olan 7 hastayi iceren bir calismada, gece BCAA takviyeleri almak hizli goz hareketi (REM) uykusunu arttirmis, uyku sirasinda ruya ve solunum fonksiyonu icin onemli olan end-tidal CO 2 seviyelerini azaltmistir. Iki kucuk klinik calisma, BCAA’larin uyku bozukluklarini iyilestirmedeki etkinligini kanitlamak icin acikca yetersizdir. |
| |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Ağaç şeklinde