|
|
27 Ağustos 2020, 09:17
|
#1 |
  |
Gorsel Uzamsal Dusunme Becerisi Nedir?
Herkesin kendine ozgu guclu yanlari vardir. Bazi insanlar yetenekli sporcularken, bazilari muzik konusunda iyidirler. Bazilari ise bir ormanda harita olmadan yolunu bulabilirken, bir digeri baskalarini resmetmekte harikadirlar. Gelisim psIkologu Howard Gardner, bu guclu yonleri zeka olarak adlandirmaktadir. Ayrica insanlarin dusunme ve etkilesim kurma yollarinin dokuz resmi kategoriye ayrilabilecegini savunmaktadir. Bu kategoriler, muzikal yeteneklerden mantiksal yeteneklere ve uzamsal yeteneklere kadar degismekte ve insanlarin sahip oldugu yeteneklerin cogunu kapsamaktadir.
Bu becerilerden bazilarinin anlasilmasi kolaydir. Birisi ozellikle dans etme konusunda yetenekliyse, bedensel kinestetik zekaya sahip olmasi mantiklidir. Ayni sey muzikal zeka icin de gecerli bir durumdur. Bu kategorideki becerilerle sarki soylemeyi veya bir enstruman calmayi eslestirmek kolaydir. Ancak bunun yaninda bazi yetenekleri ayirt etmek daha zordur. Ornegin, gorsel uzamsal zeka, cogu zaman insanlari gorunur genisligiyle karistirir. Bununla birlikte, Gardner tarafindan onerilen diger zeka gibi, gorsel uzamsal zeka, cesitli gunluk becerilere donusur. Bunlardan biri mekansal gorsellestirmedir. Yine, muzikal yetenegi muzikal zeka ile eslestirme kolayligi ile karsilastirildiginda bu kafa karistirici gorunebilir. Ancak, daha once bir yere gitmek icin bir harita kullanan biri, Legolarla oynadiysa veya bir cekmecedeki ogeleri organize ettiyse, mekansal gorsellestirme kullanmis demektir. Mekansal gorsellestirmeyi tam olarak tanimlamak gerekirse; uc boyutlu dusunme ve daha spesifik olarak, iki ve uc boyutlu nesneleri zihinsel olarak hareket ettirme yetenegidir. Cesitli meslekler tarafindan kullanilir, ancak gunluk yasam icin de gereklidir. Gorsel Uzamsal Dusunme Becerisini Kullanan Meslekler Neredeyse herkes gunluk olarak mekansal gorsellestirmeyi kullansa da, belirli kariyerler bu beceriye oncelik verirler. Muhendisler muhtemelen her gun mekansal gorsellestirmeyi kullanan profesyonellerin en dikkate deger orneklerinden biridir. Bazi kolejler, ogrencilerin bir muhendislik programina kaydolmadan once mekansal bir gorsellestirme degerlendirmesi yapmalarini bile isterler. Benzer sekilde, bircok muhendislik programi, ogrencilerin mekansal gorsellestirme becerilerini gelistirmelerine yardimci olabilecek seminerler icerirler. Muhendislik bircok alt disipline bolunebilir. Bununla birlikte, muhendis olmak ozunde bazi urunleri tasarlamak, gelistirmek ve iyilestirmekle ilgilidirler. Insaat muhendisleri tuneller veya kopruler tasarlarken, makine muhendisleri makine ve cihazlar gelistirebilirler. Muhendisler, iki boyutlu tasarimlarini uc boyutlu bir nesneye nasil donustureceklerini dusunmelidir, bu nedenle mekansal gorsellestirme cok onemlidir. Uzamsal gorsellestirme genellikle bilim ve matematik ile eslestirilse de, diger meslekler de uzaysal gorsellestirmeyi kullanirlar. Ornegin, sanatcilar ve grafik tasarimcilar, muhendislerin kullandigi ayni mekansal gorsellestirme becerilerini kullanirlar. Sanat yaratirken sanatcilar, uc boyutlu nesnelerin yan yana nasil gorunmesi gerektigini belirlemek icin uzamsal gorsellestirmeyi kullanir. Bir seyin boyutu, belirli bir acidan nasil gorundugu ve etrafindaki tum uzaysal gorsellestirme becerilerine dayanan seylere kiyasla nasil gorunmesi gerektigi ile ilgilidir. Her gun mekansal gorsellestirmeyi kullanan bazi profesyoneller arasinda mimarlar, jeologlar, cerrahlar ve fotografcilar bulunur. Gorsel Uzamsal Dusunme Becerisinin Gunluk Hayatta Kullanimlari Bir kisi yukarida belirtilen mesleklerden birinde calismasa bile, muhtemelen her gun mekansal gorsellestirme kullaniyordur. Ornegin bir kisinin paket seklinde mobilya satin aldigini dusunelim, kutuda bulunan ve montaja hazir duz paketli mobilyalarda, yepyeni mobilya parcalarini birlestirmeye yardimci olmak icin genellikle resim agirlikli talimatlar bulunur. Mobilyalari birlestirmek ilk etapta karmasIk gorunebilir. Bununla birlikte, basarili olmak icin ihtiyac olan tek arac uzamsal gorsellestirmedir. Mekansal gorsellestirme, bu iki boyutlu talimatlari alan ve bunlari birlestirmeye calisilan uc boyutlu nesneye ceviren bir beceridir. [uzamsal3] Mobilyalari bir araya getirmeye benzer sekilde, asagidaki yonergeleri iceren bircok aktivite mekansal gorsellestirme gerektirir. Ornegin, harita kullanmak uzamsal bir faaliyettir. Haritaya bakmali ve bu iki boyutlu goruntunun fiziksel cevreye nasil uygulanacaginin belirlenmesi gerekir. Ya da kaliptan bir sey dikmek de olan kisilerde bu beceriyi kullanirlar. Bir gomlek dikmek icin, bir giyim esyasinin cizimine bakmali ve bu cizimi nasil hayata gecireceginin dusunulmesi gerekir. Ozellikle, giysiyi dogru boyutta yapmak, iyi uzamsal gorsellestirme becerileri gerektirir. Ayni sey, bir arabanin bagajinda yiyecekleri yerlestirmek, bir valiz paketlemek veya esyalari bir dolaba koymak icin de gecerlidir. Mekansal gorsellestirme, beyinde bunlari canlandirmaya ve ardindan bu ogeleri organize etmenin en iyi yolunu uygulamaya yardimci olabilir. Gorsel Uzamsal Zeka Nasil Degerlendirilir? Hem isyerinde hem de daha genis dunyada mekansal gorsellestirme gerekli oldugundan, psIkologlar bu beceriyi degerlendirmek icin testler uygulamaktadirlar. Bazen okullarda, universitelerde veya isyerlerinde tamamlanan bu testler, kisinin mekansal yeteneklerinin ne kadar gelismis oldugunu gosterir. Universiteler (ozellikle muhendislik programlari) genellikle kendi benzersiz uzamsal gorsellestirme testlerine sahiptirler. Bu testler, ogrencilerin kendi programlarina girmeye hazir olup olmadiklarini test etmek icin tasarlanmistir. Tipik olarak, universite, daha dusuk puanlara sahip ogrencilerin bir uzamsal gorsellestirme kursuna kaydolmalarini onermektedir. Diger degerlendirmeler yontemleri arasinda sunlar bulunmaktadir: – Zihinsel dondurme testi: Bu tur bir degerlendirme, genellikle test katilimcisina birkac sekil sunmaktadir. Sekillerden biri hedef olarak belirlenir ve katilimcilarin daha sonra hedef sekline uymasi icin hangi seklin dondurulebilecegini secmesi istenir. Dijital testlerde, test katilimcisinin hedefe uymasi icin sekli dondurmesi gerekebilir. – Zihinsel kesme testi: Zihinsel kesme testinde, katilimciya bir nesne sunulmaktadir. Nesne daha sonra kesilir ve katilimcinin, saglanan seceneklerden hangisinin kesilirse sekle uyacagina karar vermesi istenir. – Form panosu testi: Form Panosu Testi, tangram bulmacasina benzer sekilde calismaktadir. Katilimcilardan, verilen daha buyuk bir sekli dogru sekilde doldurmak icin daha kucuk sekiller kullanmalari istenir. – Yuzey gelistirme testi: Yuzey gelistirme testi icin, teste giren kisiler, karsilik gelen kenarlari belirleyerek duz bir seklin uc boyutlu bir sekle nasil uyacagini belirlemeleri istenir. Daha zorlu sekiller sIklikla kullanilsa da, bunun yaygin bir sekli bir kup icermektedir. – Kagit katlama testi: Bu test, katilimcilarin katlanmis bir kagit parcasini acilmis bir kagit parcasiyla delinmis deliklerle eslestirmelerini gerektirir. Basarili olmak icin, katilimcilarin kagit parcasini zihinsel olarak manipule etmesi gerekmektedir. Gorsel Uzamsal Zeka Nasil Gelistirilir? Kisi uzamsal gorsellestirme konusunda kendisini ozellikle yetenekli gormuyorsa, endiselenmemesi gerekir. Bazi insanlar uzaysal gorsellestirmede dogal olarak daha iyi olsalar da, herkes bu beceriyi gelistirebilir. Howard Gardner, farkli zeka parcalarinin her zaman ogrenilebilecegini, gelistirilebilecegini veya iyilestirilebilecegini vurgulamaktadir. Uzamsal yetenekleri gelistirmenin pek cok yolu vardir. Neyse ki, bu yontemler genellikle cogu kisinin zaten gunluk yaptigi oyunlar veya hobiler gibi eglenceli aktivitelerdir. Ebeveynler genellikle cocuklarinin daha az video oyunu oynamasini isterler, ancak video oyunlari uzamsal gorsellestirme becerilerini gelistirebilir. Arastirmalar, ozellikle aksiyon video oyunlarinin insanlarin mekansal yeteneklerini gelistirmelerine yardimci olabilecegini tespit etmistir. Video oyunlari uc boyutlu ortamlarda hareket etmeyi veya uc boyutlu nesneleri manipule etmeyi icerdiginden, mekansal gorsellestirme becerileri icin harika bir egitim alani gorevi gorurler. Bununla birlikte, Tetris gibi daha az gelismis bir video oyununun bile bir kisinin uzamsal yetenekleri uzerinde derin bir etkisi olabilir. Cizim, heykel veya origami gibi sanatsal hobiler de bir kisinin mekansal farkindaligi gelistirebilir. Profesyonel bir sanatcinin uzamsal gorsellestirmeyi kullanacagi gibi, cizim sirasinda iki ve uc boyutlu nesneler hakkinda dusunme alistirmasi yapabilir. Bununla beraber minyatur modeller ve heykel yapimi da faydali olabilir. Satranc oynamak veya bulmacalari bir araya getirmek de mekansal gorsellestirme becerileri gelistirmek icin idealdir. Resim olusturmak icin ayni yedi sekli kullanan bulmacalar olan tangramlar, mekansal yetenekleri de icerir. Elbette, uzaysal yetenekleri gelistirmek icin kisi illa kendi aliskinliklarindan vazgecmek zorunda degildir. Ve cogu kisi, her gun mekansal gorsellestirme iceren aktiviteler zaten yapmaktadir. Bir haritayi takip etmek veya bulasIk makinesine bulasIklari dizmek gibi isler siradan gorunse bile gorsel uzamsal zekayi gelistirmektedir. Bircok insan uzamsal gorsellestirmeyi cok zor bulmaktadir. Iki ve uc boyutlu nesneler arasinda gecis yapmak ve ardindan bu nesnelerde manevra yapmak asiri zihinsel disiplin gerektirebilir. Bununla birlikte, yalnizca mekansal yetenekleri keskinlestirme yolundan da faydalanabilir. Benzer sekilde, akil sagligi hizmeti almak da goz korkutucu olabilir ve ayni derecede zihin kontrolu gerektirebilir. Uzamsal yetenekleri gelistirmek gibi, bu da ayni derecede faydalidir.
________________
Bizde Mutsuz Olalim ~
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
