IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi

Hidrojen, buyuk miktarda bulunmasina ragmen, dogal olarak serbest halde nadiren bulunur. Cogunlukla diger elementlere baglandigi kimyasal bilesIklerde bulunur. Alabilecegimiz en yaygin ornek, hidrojenin oksijen molekulu ile baglandigi sudur. Hidrojen yandiginda atmosferdeki oksijenle reaksiyona girerek su olusturur. Yunanca su yaraticisi anlamina gelen “hidro genler” kelimesinden turetilen “Hidrojen” olarak adlandirilmasinin da birincil nedeni budur.
Hidrojenin Periyodik Tablodaki Konumu
Hidrojen, IA grubu Alkali metallere ve VII-A grubu halojenlere benzer. Bu nedenle periyodik tablonun en ustunde yer alir.

IA Grubu (Alkali Metaller) ile Benzerlik
1. Her ikisi de alkali metaller ve hidrojen olan bir elektron icinde kendi valans kabuk.
Aciklama:
Sentezi (Z = 1) – K, 1
Li (Z=3) – K 2 , L 1
Na (Z=11) – K 2 , L 8 , M 1
K (Z= 19) – K 2 , L 8 , M 8 , N 1
2. Hidrojen ve IA grubunun elemanlari ayni dis konfigurasyonu gosterir ns 1

Aciklama:
H (Z=1) – 1s 1
Li (Z=3) – 1s 2 , 2s 1
Na (Z=11) – 1s 2 , 2s 2 , 2p 6 , 3s1
K (Z= 19) – 1s 2 , 2s 2 , 2p 6 , 3s 2 , 3p 6 , 4s 1
3. Hidrojen ayrica alkali metaller gibi halojenurler de olusturur.
Aciklama:
IA: NaCl, KBr.
Hidrojen: HCl, HI.
4. Elektroliz sirasinda Katotta Hidrojen gazi aciga cikar.

5. Alkali metallerin ve hidrojenin oksidasyon durumu +1’dir.
6. Hidrojen halojenurleri , alkali metal halojenurlere benzer sekilde , sulu cozelti icinde iyonizasyona ugrar .
Aciklama:
HCl (sulu) → H + (sulu) + Cl – (sulu)
NaCl (sulu) → Na + (sulu) + Cl – (sulu)
7. hidrojen olabilir , ayni zamanda meydana metal olmayan bilesIkler , ornegin sekilde , alkali metaller.
Aciklama:
Hidrojen: H 2 S

IA Na 2 S
Hidrojenin Halojenlerle Benzerligi
1. Hem Hidrojen hem de Halojen metal degildir. (iyot, kismi metalik karakteri nedeniyle haric tutulur)
2. Hidrojen daha yuksek bir elektronegatiflige sahiptir (2.1).
3. Iyonlasma potansiyeli yuksektir.
4. Kolayca bir elektron kabul eden ve form hidrit iyonu (H – ) gibi bir halid iyonu (X – ).
5. Hem Hidrojen hem de halojen, metaller ve metal olmayanlarla bilesIk olusturur.

Aciklama:
Halojen: HCl (H metal degildir)
Hidrojen: H 2 S ( S metal degildir)
Bu nedenle hidrojen, alkali metallerden daha cok halojene benzer. Bu nedenle hidrojenin konumu periyodik tabloda dogrulanmamistir.

Alkali Metaller ve Halojenlerden FarklariHidrojenin Genel Ozellikleri
• Alkali metallerden daha az elektropozitif ve halojenlerden daha az elektronegatiftir.
• Cekirdeginde sadece bir proton (ancak notron icermez) ve ekstranukleer kisimda sadece bir elektron icerir.
• Notr bir oksit olusturur.
• H ve H iyonlarinin boyutlari alkali metallerden cok daha kucuktur.

• Hidrojen iyonu (H + ), Na + ve K + iyonlarinin aksine suda kararsizdir .
Hidrojenin Ozellikleri
Hidrojenin Fiziksel Ozellikleri
1. Renksiz, kokusuz, notr gaz.
2. Suda daha az cozunur.
3. Son derece yanici.
4. Mavi alevle yanar.
5. Cok dusuk kaynama noktalari.

Hidrojenin Kimyasal Ozellikleri
1. Dihidrojen, H – H baginin guclu bag entalpisi nedeniyle oda sicakliginda nispeten inerttir .
2. Atomik hidrojen, yuksek bir elektrik arki altinda uretilir.
3. Yorungesi tek bir elektronla tamamlanmamistir.
4. Hidrojen hemen hemen her elementle birlesir.
Hidrojen Izotoplari

Hidrojen uc izotop gosterir:

1. protiyum left( _{1}^{1}H sag):(11H ): sifir notron var
2. Doteryum left( _{1}^{2}H sag):(12H ): Bir notronu var
3. trityum left( _{1}^{3}H sag):(13H ): Iki notronu vardir.
Ayrica Okuyun: Hidrojen Izotoplari hakkinda detayli bilgi

Hidrojen Allotroplari
Molekuler hidrojen iki izomerik formda bulunur.
1. Orto-Hidrojen: Bu tipte iki proton nukleer donusu paralel olarak hizalanir.
2. Para-Hidrojen: Bu tipte iki proton nukleer donusu antiparalel olarak hizalanir.
Hidrojenin Farkli Formlari
Atomik Hidrojen:
Molekuler hidrojen, tungsten elektrotlar arasina carpan bir elektrik arkindan (2273k) gecirildiginde uretilir. Reaksiyon endotermiktir ve isi atomlarda depolanir.
H 2 2H- Isi
(Bir elektrik arkinda 2273 K’da isi)
Serbest kalan hidrojen atomlari, kaynak amaciyla kullanilabilecek buyuk miktarda enerjinin evrimi ile H’yi olusturmak uzere yeniden birlesir.
Olusan Hidrojen:
Hidrojen, uretildigi andaki, yani henuz serbest birakildigi andaki hidrojendir. Ortaya cikan hidrojen cok daha reaktiftir ve siradan hidrojenden cok daha guclu bir indirgeyici ajandir.

Yeni olusan hidrojenin faaliyetinin nedeni:

• Atomik durum (atom, molekullerden daha reaktiftir).

• Reaksiyon sirasinda aciga cikan kimyasal enerji.

• Olusan hidrojen atomlari nedeniyle yuksek ic basinc.

Organik bilesIklerle reaksiyonlar
Ticari oneme sahip faydali hidrojene urunler vermek icin katalizorlerin varliginda bircok organik bilesIkle reaksiyona girer. Ornegin,
• Bitkisel yaglarin nikel katalizoru varliginda hidrojenlenmesi.
• Olefinlerin hidroformilasyonu, aldehit ve ardindan alkole donusturulur.

Hidrojen Kullanim Alanlari
1. Amonyak hazirlanmasinda.
2. Su gazi gibi yakit gazlarinin hazirlanmasinda yakit olarak.
3. Metalurjide indirgeyici ajan olarak
4. Nukleer fuzyonda, yildizlarda buyuk miktarda enerji aciga cikar.

ALİNTİ ~