|
|
07 Aralık 2020, 11:32
|
#1 |
 |
Hava Kirliliginin Goz Sagligi Uzerindeki Olumsuz Etkileri
Hava kirliligi, insanlara, hayvanlara, bitkilere veya binalara zarar verme potansiyeline sahip yuksek konsantrasyonda kirleticiler iceren havadir. Dunya genelinde populasyonlarin sagligi icin onemli bir risk faktorudur. Aslinda, dis hava kirliliginin yalnizca 2012 yilinda kuresel bazda 3,7 erken olume neden oldugu tahmin edilmektedir.
Hava Kirletici Turleri Hava kirliliginin akcigerler uzerindeki zararli etkisi, havayi kirleten maddenin turune ve konsantrasyonuna baglidir. En yaygin hava kirletici turleri asagidaki gibidir: • Partikul madde (PM): Solunum yollarini tahris edip hasara neden olabilecek kucuk partikuller • Azot dioksit: Hava yollarini tahris edebilen ve astim veya KOAH alevlenmesine neden olabilen gaz • Ozon: Akciger kapasitesini azaltabilen ve solunum yollarini tahris edebilen gaz • Sulfur dioksit: Ozellikle astimli bireylerde solunum yollarinin ic yuzeyini tahris edebilen gaz Partikul madde icin, partikullerin boyutu ne kadar kucukse, hava yollarina o kadar derin girebilir ve akcigerlere zarar verme potansiyeli o kadar buyuk olur. PM 2,5, akcigerlerde daha onemli hasara neden olan 2,5 um’den kucuk bir capa sahip partikulleri ifade eder. Hava kirleticileri ve konsantrasyonlari bolge, hava durumu ve mevsim gibi faktorlere gore onemli olcude degisIklik gosterir. Hava Kirliliginin Goz Sagligi Uzerindeki Olumsuz EtkileriAkut Etkileri Yuksek duzeylerde hava kirliligine maruz kalan bireyler maruziyetten kisa donem sonra ortaya cikan bazi akut belirtiler yasayabilirler. Bu semptomlar asagidaki gibidir: • Tahris olmus hava yollari • Dispne (nefes darligi) • Hirilti Ek olarak, hava kirliligi de duyarli kisilerde astim krizine neden olabilir. Kronik Etkileri Arastirmalar, hava kirliligine kronik maruz kalmanin, kronik obstruktif akciger hastaligi (KOAH) ve kanser gibi daha yuksek akciger hastaligi insidansi ile baglantili oldugunu gostermistir. 2013 yilinda Dunya Saglik Orgutu (WHO), konuya dayali genis epidemiyolojik arastirmalara dayanarak hava kirliliginin insanlar icin kanserojen oldugunu ilan etmistir. Bazi bireylerin hava kirliliginden digerlerine gore olumsuz etkilenme olasiligi daha yuksektir. Ornegin, mevcut akciger rahatsizligi olan kisilerin ornegin astim veya KOAH, kirlilikle iliskili komplikasyonlar ve olumsuz etkiler gelistirme olasiligi daha yuksektir. Ayrica cocuklar ve yaslilar da hava kirleticilerinin solunmasinin bir sonucu olarak olumsuz etkiler yasama olasiliklari daha yuksektir. Hasar Nasil Azaltilir? Yuksek duzeyde hava kirliliginden etkilenen bolgelerde yasayan kisiler icin, hasari gunluk bazda azaltmaya yardimci olabilecek bazi onlemler vardir. Bu onlemler asagidaki gibidir: • Dis mekanlarda, kirli ortamlarda yorucu egzersizi azaltmak, bunun yerine spor salonu veya iyi havalandirilmis bir oda kullanilabilir • Ana yollar gibi yuksek kirlilige sahip alanlardan kacinmak • Kirlilik seviyelerinin en yuksek oldugu saatlerde disarida gecirilen zamani azaltmak • Inhaler ilacinin recete edilmisse kolayca erisilebilir olmasini saglamak • Duzenli olarak koruyucu bir inhaler ilaci kullanmak • Camlari kapali tutmak ve arabadayken klimayi havayi geri donusturmesi icin ayarlamak Bu teknikler, hava kirliligine ve bununla ilgili saglik etkilerine maruz kalmalarindan endise duyanlar icin yararli olabilir. Bunlara ek olarak, saglik acisindan en iyi sonuclari saglamak icin onemli olan hava kirliligi sorununu ele almak icin onlemler alinmaktadir. Hava Kirliligi ve Goz Sagligi Goz, disarisi ile direk maruziyeti olan nemli bir biyolojik yapiya sahip olan hassas bir organdir. Boylelikle vucudun diger bolgelerine gore hava kirliligine daha duyarlidir. Bununla birlikte, goz hava kirliligine cevap olarak siddetli tahris veya kronik agri seklinde tepkiler verebilir. Kontakt lensler kullanilsa da bu tur olumsuz etkiler gorulebilir. Faktorler Hava kirliliginin neden oldugu rahatsizligin ciddiyeti, ortam havasindaki hidrokarbon ve nitrik oksit seviyelerine gore belirlenir. Ozellikle bu tur sekilde bir tahris sebebi olan hidrokarbonlar, gorunuse gore C5 ve C4 olefinlerdir. Dalli zincirli hidrokarbonlar, ozellikle zincir terminal karbondan uzaktaysa ve bazi durumlarda cift baglar soz konusu ise, duz zincirlere nispeten daha siddetli etkilere sahiptir. Olefinlerin neden oldugu tahris, parafine kiyasla oldukca yuksektir. Fenolik bilesIkler arasinda benzen veya sIkloheksen, sIkloheksana kiyasla en fazla tahrise sebep olmaktadir. Hava kirliligi esas olarak motorlu tasit egzozlarindan cikan gazlardan kaynaklanmaktadir. Bu tur hava kirliligine dort saate kadar maruz kalindiginda onemli duzeyde goz tahrisi meydana gelir. Bu fenomenin yari omru 12 saattir, ancak aerosol, ozon, peroksiasetil nitrit veya aldehit seviyeleriyle acik bir iliskisi yoktur. Motorlu tasit egzozundan cikan tahris edici maddeler, bagil nemdeki artislara, azalmalara (% 30 ile % 80 arasinda) veya sicaklik dalgalanmalarina (25 ila 45 derece C) ragmen degismeden kalir. Motorlu tasit egzozundaki partikul boyutu ile goz tahrisinin meydana gelmesi arasindaki iliski belirsizligini koruma devam ediyor, ancak bir arastirmaci 0.2 mikronun altindaki tahrisin buyuk olcude onlendigini belirtmistir. Motorlu tasitin yapisinin ve performansinin hidrokarbon ile nitrik oksit emisyonunu belirledigine inanilmaktadir ancak, bireysel hidrokarbon seviyeleri daha cok kullanilan yakit turune baglidir. Her iki kimyasal da gozlerde ayni oranda tahrisine sebep olmaktadir. EsIk alti konsantrasyonlarda kukurt dioksit ve trioksitin sodyum klorur veya karbon siyahi parcaciklari ile etkilesimleri tahrise neden olarak cokelir. Baska bir calisma, havadaki oksidan seviyeleri ile yilin belirli zamanlarinda goz tahrisi arasinda bir miktar iliski oldugunu gostermistir. Aerosol varliginin da kritik bir faktor oldugu ileri surulmektedir. Oksidanlar gozyasi filminde cozunebilir ve onu asitlestirebilir, bu da gozun mukoza zarini daha da tahris edebilir. Buyuk sehirlerde yaygin olarak bulunan hava kirleticileri vardir ve bunlar asagidaki gibidir: • Karbonmonoksit • Nitrojen dioksit • Kukurt dioksit • Arsenik, asbest, benzen, kursun, kloroflorokarbonlar, partikul madde ve dioksin Hava Kirliliginin Goz Sagligi Uzerindeki Olumsuz EtkileriGozdeki Belirtiler Hava kirliligine bagli goz probleminin sIk gozlemlenen semptomlari vardir ve bunlar asagidaki gibidir: • Yanma ve kizariklik • Tahris • Sulanma • Irin • Siddetli kizariklik, alerji, kasinti, sisme ve gozleri acarken gucluk cekme • Artan enfeksiyon riski • Kasinti • His kaybi • Kirilma hatalari ve renk gormede bozulmalar • Katarakt • Kanser Bununla birlikte kuru goz sendromu (DES) tum bunlar arasinda en sIk gorulen sIkayettir ve 50 yas ustu kadinlarda iki kat daha sIk gorulur. Ozellikle hasta kontakt lens kullaniyorsa gozun yuzeyi, iltihapli ve kuru olur. Ayrica artmis nitrojen dioksit seviyeleri ile iliskili konjunktivit, baska bir yaygin ozelliktir. Yonetim Goz semptomlarinin enfeksiyon veya alerji olmadan tedavisi, gozleri temiz suyla yavasca yikayarak sogutmak ve ardindan soguk kompres yapmaktir. Goz damlasiyla yaglamak ve gunes gozlugu kullanmak da yararli seceneklerdir. Ayrica gozler tamamen iyilesene kadar kontakt lens ve goz makyajindan kacinilmalidir. |
|
|
|
23 Haziran 2021, 15:05
|
#2 |
  |
Deniz kirliliği hava kirliliği olan gözlere oluyor hep
@[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
cim değil mi.
________________
 ~ E & B ~ |
|
|
|
23 Haziran 2021, 16:15
|
#3 | |
|
|
Alıntı:
|
|
|
|
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|
Normal
