IRCRehberi.Net- Türkiyenin En iyi IRC ve Genel Forum Sitesi  
 sohbet
derya sohbet


1Beğeni(ler)
  • 1 Post By She


 
 
Seçenekler Stil
Alt 25 Ağustos 2020, 11:30   #1
Standart Bitkiler Ve Agaclar, Strese Nasil Tepki Verir?

Agaclar insanlara cok benzerler. Cunku ayni insanlar gibi stres yasarlar, bocekler veya hastaliklar ile enfekte olurlar, yangin, ruzgar firtinalari, seller ve kurakliklar tarafindan saldiriya ugrayabilirler. Agaclara saldiran ya da onlari enfekte eden seylere rahatsizlik denilmektedir. Fakat agaclar insanlar gibi, iyilesmek icin doktora gidemezler ve kendilerini rahatsiz eden faktorlerden uzaklasamazlar. Bu son kisim cok onemlidir, cunku agaclarin yuz milyonlarca yildir var olabilmeleri icin, rahatsizliklarla doktor olmadan bas edebilme yetenegine sahip olmalari gerektigi anlamina gelir.
Tahmin edebilecegi gibi, farkli agac turleri, belirli rahatsizliklarla basa cikmak icin farkli yollar gelistirmistir. Amerika BirlesIk Devletleri’nin Dogu Kiyisindaki New Jersey’deki Pine Barrens adli bolgede yapilan bir arastirmada bu durum belirlenmistir.

Agalarin Strese Verdigi Tepkinin Anlasilmasi Neden Onemlidir?
Agaclar, cesitli nedenlerle insanlar ve diger hayvanlar icin onemlidir. Insanlar odun, kagit, hava sogutma ve su temizligi icin agaclara bagimlidir. Ve hayvanlar yiyecek ve barinak icin agaclara bagimlidirlar, bu canlilara hizmetler etmektedirler. Bu nedenle, agaclarin farkli rahatsizliklara veya streslere nasil tepki verdikleri son derece onemlidir, cunku bu hizmetleri kullanmaya devam etmek isteniyorsa agaclarin sagladigi hizmetlerin korunmasi veya gelistirilmesi gerekir. Agaclarin farkli rahatsizliklara veya streslere nasil tepki verdigini bilmek istenmesinin nedenlerinden biri, agaclarin gelecekte bu rahatsizliklara ve streslere nasil tepki verecegini anlayabilmek ve belki de tahmin edebilmektir.
Agaclar, tum bitkiler gibi, isIk yardimiyla havadan karbondioksiti emer ve bu sirada su ve oksijeni serbest birakir. Bu surece fotosentez denir. Bitkilerin karbondioksiti alip su ve oksijeni serbest birakma sureci ve agaclarin sagladigi onemli bir hizmettir. Arastirmalarda, bu agaclar tarafindan ne kadar su ve karbon islendigini ve bunun gelecekte iklim degisIkligi nedeniyle nasil degisebilecegini arastirilmaktadir. Agaclarin urettigi odun miktari, havadan ne kadar karbondioksit emdikleriyle ilgilidir, cunku ne kadar cok islanirlarsa, agaclar o kadar buyur ve dolayisiyla o kadar fazla odun uretirler. Ayni sekilde, agaclar ne kadar cok karbondioksit emerse, o kadar cok su salarlar. Bu, agaclarin karbondioksit alirken ne kadar su kaybedeceklerini, yoksa kuruyacaklarini kontrol etmenin bir yolunu bulmalari gerektigi anlamina gelmektedir.
Benzer bir sekilde insanlarda ayni islemi yaparlar. Mesela nefes verdiginde, soguk bir cama karsi nefes aldiginda ve bardakta bugulanma olustugunda gorulen suyu kaybedilmektedir yani yogusmadir. Eger bir kisi cok fazla su kaybederse, susuz kalir. Agaclar bir rahatsizlik yasadiklarinda (yapraklarini cigneyen bir bocek gibi), karbondioksiti emme ve dolayisiyla buyume kapasiteleri buyuk olcude azalir. Ayni sekilde agaclarin odun saglama kabiliyetleri de azalir. Tum bunlar, odun ve su kaynaklarinin agaclarin rahatsizliklara tepki verme sekline bagli oldugu anlamina gelmektedir. Bunun da otesinde, ormanlarda gorulen hataliklar iklim degisIkligi sayisinda artisa yol acabilir. Ve bir ormanin yasadigi stresler arasinda; belirli bocek zararlilari, kasirgalar, seller ve kurakliklar bulunur.
Agaclardaki Stresle Ilgili Yapilan Arastirmalar
New Jersey eyaletinin (Amerika BirlesIk Devletleri’nin dogu kiyisinda) kabaca ucte birini kapsayan, kuresel olarak benzersiz bir ekosistem olan New Jersey (NJ) Pine Barrens’de bir calisma gerceklestirilmistir. Bu alanda her turlu ilginc bitki ve hayvan ve hatta Jersey Devil adli efsanevi bir canlilar vardir. NJ Pine Barrens, nispeten duz oldugu ve topragin cogunlukla kum oldugu eyaletin guney yarisinda yogunlasmistir, bu nedenle cogu zaman oldukca kurudur. NJ Pine Barrens’de meydana gelen bir numarali rahatsizlik yangindir. Cam ve mese agaclarindan olusan orman vardir cunku adaptasyonlari soz konusudur.



Bu surec bitkilerin veya hayvanlarin belirli bir ortamda her nesilde daha iyi yasayabildikleri bir surectir. Adaptasyon, birkac yil gibi nispeten kisa bir sure icinde veya binlerce yil veya cok uzun bir sure icinde gerceklesebilir. Pine Barrens’da kalin kabugun yangina adaptasyonu oldugu dusunulur, cunku kalin kabuklu agaclar yanginda ince kabuklu agaclardan daha iyi hayatta kalir.
Bu, yanginlarin oldugu yerde hayatta kalmalarina ve buyumelerine izin verirken, diger bircok agac turu bu adaptasyonlara sahip degildir ve bu nedenle yanginlar oldugu surece orada buyuyemez. Bununla birlikte, bunun anlami sudur ki, eger yanginin olusmasi engellenirse, mese ve camlar, yangin olmadiginda daha iyi buyuyen agac turleriyle rekabet etmek zorundadir ve bu, sonunda ormandaki agac turlerinin var oldugu bir degisIklige yol acar. Bu ayni zamanda, bu ormanin nispeten sIk cikan yanginlar sonucunda binlerce yil icinde kuruldugu anlamina gelir. Insanlar bolgeye tasindikca, dogal olarak meydana gelen yanginlarin sIkligi buyuk olcude azalmis, ancak cogunlukla Pine Barrens’daki agac turlerini, onu Pine Barrens olarak tutmanin bir yolu olarak, insanlarin neden oldugu yanginlar meydana gelmektedir Bunlara ongorulen yanginlar denir.
Pine Barrens’da yetisen agac turlerinin tumu, yangindan kurtulmalarina yardimci olmak icin adaptasyon adi verilen benzer ozelliklere sahiptir, ancak her agac turunun daha sonra tepki verme sekli yangin farkli gorunmektedir. Agaclarda yanginlardan kurtulmak icin yapilan uyarlamalar, onlari korumak icin kalin bir kabuga sahip olmayi ve bir yangindan sonra yeniden buyume yetenegini icerir. Pine Barrens’deki agaclarin ugrasmasi gereken bir diger onemli cevresel rahatsizlik, dusuk su mevcudiyetidir. Bu bolgedeki agaclarin da buna uyarlamalari vardir. Ornegin mese agaclari, suyun oldugu yerin derinliklerine kadar uzanan cok uzun koklere sahip olabilir ve bu onlarin uzun kuraklik donemlerinde (kuru hava) hayatta kalmalarini saglar. Pine Barrens’deki agaclarin karsilastigi ucuncu bir rahatsizlik, Cingene guvesi tirtillarinin saldirisidir. Cingene guveleri bocektir ve tirtillari mese yapraklarini cigner. Pine Barrens’daki agaclar uzun suredir Cingene guveleriyle ugrasmak zorunda kalmamislardir, bu nedenle onlari bu boceklerin saldirisindan korumak icin henuz bir uyarlamalari yoktur.
Bircok calisma, agaclarin birkac yil icinde farkli rahatsizliklara nasil tepki verdigini incelemis, ancak cok az calisma, agaclarin daha uzun bir sure boyunca nasil tepki verdigi konusuna odaklanmistir. Tum agac turlerinin belirli bir rahatsizliga ayni sekilde yanit verip vermedigini veya farkli agac turlerinin farkli turden adaptasyonlara sahip olup olmadigini bilmek de onemlidir. Son olarak, agaclarin genellikle ayni anda birden fazla rahatsizlik yasadiklari bilinmektedir, bu nedenle rahatsizliklarin bir kombinasyonunun uzun vadede agaclari nasil etkiledigini anlamak da onemlidir. Bu sorulari, Pine Barrens’in bir bolumundeki farkli agac turlerinin yangina, bocek saldirisina ve kurakliga 10 yillik uzun bir sure boyunca nasil tepki verdiklerine bakarak yanit bulmaya baslamistir.
Yanginin agacin buyumesi ve islevi uzerindeki etkilerini incelemek icin Pine Barrens’in iki farkli yerinde iki arastirma alani kurulustur. Bu yerlerden biri, ormanin (igneli) camlarin ve (duz yaprakli) mese agaclarinin birlikte buyudugu bir bolgedir ve buna karma orman denir. Diger yer ise sadece cam ormani denilen, sadece cam agaclarinin oldugu bir ormandir. Bu konumlarin her ikisinin de iki arastirma sitesi bulunmus, bir site yakilmis ve diger site yanmaktan korunmustur. Yanma, agaclarin altinda buyuyen calilarin buyumesini kontrol etmek icin yapilmistir ve buna ayni zamanda receteli yakma da denir.
Ilkbaharda bir ormanin calilarinin kasitli olarak yakildigi bir ormancilik teknigidir. Ormanin caliliklarinin yakilmasi, can ve mala zarar verebilecek buyuk, kontrol edilemeyen kaza sonucu yanginlarin onlenmesine yardimci olur. Caliligi dusuk tutarak, kazara meydana gelen herhangi bir yangin veya kundaklama o kadar hizli yayilmayacak veya yikici olmayacaktir. Yakilan alanlar 2011 ve 2012 baharinda yakilmistir. Yakma tedavilerinden once, Cingene guvesi tirtillarinin mese yapraklarini cignedigi (2007 ve 2008’de) ve 2 yillik kuraklik (2006 ve 2010’da). Bu, ormanin bir dizi karisIkliga nasil tepki verdiginin incelenmesini saglamistir.

Cingene Guveleri Yapraklari Cignediginde Agaclara Ne Olur?
Bir dereceye kadar, tum agaclar yapraklarinin bocekler tarafindan cignenmesiyle basa cikmak icin uyarlanmistir, cunku boceklerin agac yapraklarindan beslenmesi oldukca normaldir. Agaclarin yaprak cignemeye nasil tepki verecegi, agacin turune, cignemenin gerceklestigi yilin zamanina ve agaclarin ne kadar ciddi sekilde etkilendigine baglidir. 2007’de Cingene guvesi tirtillari NJ Pine Barrens’deki mese agaclarinin tum yapraklarini yemistir. 2008’de yapraklarin bir kismi yenilmis ama bu tamami degildir. Yaprak dokumu olarak adlandirilan siddetli yaprak kaybinin ardindan, 2007’de agaclar yapraklarini yeniden acmis, ancak yaprak alaninin yalnizca% 50’si degismistir. (yani agaclarda, yapraklar cikmadan onceki miktara gore% 50 daha az yaprak alani vardir)
Yaprak alani, agaclarin kaybettigi su miktarini ve alabilecekleri karbondioksit miktarini belirler. 2007 yilinda mese yapraklarinin yarisini yeniden cikardiktan sonra agac basina su kaybi% 25 azalmistir. Bununla birlikte, siddetli yaprak dokulmesinden 5 yil sonra, 2012 yilina kadar su kaybi normale donmus, ancak Pine Barrens’daki mese agaclarinin karbondioksiti alma genel kabiliyeti hala azalmistir. Bunun nedeni, tek tek agaclarin karbondioksit alamamasi degil, bazi agaclarin yaprak dokulmesinden dolayi olmesi ve dolayisiyla bolgede genel olarak daha az agac olmasiydi.
Dolayisiyla, Cingene guvesi tirtil saldirisi gerceklesmeden onceki duruma kiyasla daha az agac karbondioksit alabilmektedir. Cingene guvesi tirtil saldirisindan sonra ancak Pine Barrens’daki mese agaclarinin genel olarak karbondioksit alma yetenegi azalmistir. Bunun nedeni, tek tek agaclarin karbondioksit alamamasi degil, bazi agaclarin yaprak dokulmesinden dolayi olmesi ve dolayisiyla bolgede genel olarak daha az agac olmasindan kaynaklanmaktadir. Dolayisiyla, Cingene guvesi tirtil saldirisi gerceklesmeden onceki duruma kiyasla daha az agac karbondioksit alabilmislerdir.
Cingene guvesi tirtil saldirisindan sonra ancak Pine Barrens’daki mese agaclarinin genel olarak karbondioksit alma yetenegi hala azalmistir. Bunun nedeni, tek tek agaclarin karbondioksit alamamasi degil, bazi agaclarin yaprak dokulmesinden dolayi olmesi ve dolayisiyla bolgede genel olarak daha az agac olmasindandir. Boylece, Cingene guvesi tirtil saldirisi gerceklesmeden onceki duruma kiyasla daha az agac karbondioksit alabilmislerdir. Cingene guvesi tirtil saldirisindan sonra 2010’da cok siddetli yasanan kurakliktan sonra, cogunlugu mese agaclarin ucte biri olmustur.
Yangindan ve Cingene guvesi tirtil saldirisindan sonra meydana gelen karbondioksit alimindaki buyuk dusus, muhtemelen 2007 / 2008’de cignenen yapraklarin birlesIk etkisinden kaynaklanmaktadir ve kuraklik cok kisa surede meydana geldigi icin 2010’daki kuraklik nedeniyle kurumustur. Yine de, farkli mese turlerinin kurakliga tepki verme biciminde bazi farkliliklar vardir. Kestane mesesi (Quercus montana), kara mese (Quercus velutina) ile karsilastirildiginda karbondioksit aliminda azalma gostermistir.) Ancak kurakliga tepki olarak kestane meselerinden daha fazla kara mese olmustur. Camlar, mese agaclarina kiyasla tirtil saldirisindan ve kurakliktan olumsuz etkilenmis gorunmektedir. Sonuc olarak, eger daha fazla kuraklik meydana gelirse, Pine Barrens’deki agac turlerinin kara mese yerine kestane mesesi gibi daha fazla cam ve belki daha fazla meseye kayabilecegini gostermektedir.
Agaclarin farkli turden rahatsizliklara nasil tepki verdigini anlamak, bir dahaki sefere boyle bir rahatsizlik meydana geldiginde agaclara ne olabilecegini veya kuresel iklim degisIkligi nedeniyle bu rahatsizliklarin daha sIk meydana geldigi zaman tahminler yapabilmeyi saglamaktadir. Agaclar, insanlar icin inanilmaz derecede onemlidir cunku mobilya ve insaat icin odun, kagit yapimi icin malzeme ve yakacak odun saglarlar. Diger bircok tur yiyecek ve barinak icin agaclara bagimlidir. Agaclar ayrica cevredeki alanlar icin dogal bir klima gorevi gorur. Agaclar, insanlar ve diger turler icin cok onemli bir kaynak oldugundan, agaclarin rahatsizliklarla nasil basa ciktigini incelemek kesinlikle cok onemlidir.
________________

Bizde Mutsuz Olalim ~
 
Alt 10 Nisan 2021, 13:48   #2
She
✰ ÖzeL..
She - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Standart

İnsanlar strese dayanamıyor ağaçlar nasıl dayansın.

________________

~ E & B ~
 


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 
Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Kapalı
Refbacks are Kapalı





Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 10:41.