[Efendy]

Trafik ışıkları insanların ve araçların güvenliğini sağlamak amacıyla, hareketlerinin kontrolünü sağlayan sinyal sistemidir. İlk trafik lambaları 1868 yılında Londra Parlamento Meydanı’nda, Bridge Caddesi ile New Palace Yard Caddesi’nin birleştiği köşeye kondu.


İlk tarfik lambaları yaklaşık yedi metre yüksekliğindeki demir kolonlar üzerinde yer alıyordu. Yapım çalışmalarına Londra Emniyet Müdürü Richard Mayne’ nin bizzat nezaret ettiği bu ilk trafik lambası, parlamenterlerin parlamento binasına daha güvenli ulaşabilmelerini kolaylaştırmak için düşünülmüştü. Saxby and Farmer şirketi tarafından yapılan bu ilk trafik lambasında, kırmızı ve yeşil renkli iki fener dönmeli olarak yanıyordu. Kırmızı “dur”, yeşil ise “dikkat” anlamına geliyordu.

Gaz aydınlatmalı bu fenerler, direğin dibinde duran ve yolun durumuna göre bir değerlendirme yapan görevlinin elle kumandasıyla değiştiriliyordu. 2 Ocak 1869 günü, bu görevi yapma sırası gelen polis memuru, aydınlatmada kullanılan gazın patlaması sonucu çok ağır yaralandı ve gözlerini kaybetti. Halk da bu ışık sistemine henüz tam alışamamıştı. Bir taksi şoförü, trafik lambalarını, “Zavallı taksicilerin başlarına musallat edilen yeni dertlerden biri” olarak nitelendiriyordu. Lamba, 1872 yılında söküldü.

Elektrikli trafik Iambalarının ilki, 5 Ağustos 1914 günü, ABD’de, Ohio Cleveland kentinde hizmete girdi. American Traffic Signal Co. adlı şirket tarafından üretilen 5 metre yüksekliğindeki lamba, Euclid Bulvarı ile 105. Cadde’nin birleştiği köşeye dikildi. Kırmızı ve yeşil ışıkların dışında bir de uyarıcı ses vardı. Kırmızı ışık “dur”, yeşil ışık “geç” anlamındaydı. Bu ışıkların değişim sürelerine çok az bir süre kala, sesle uyarı yapılıyordu.

Fransızlar da 1923 yılında, Paris’te, Grands Boulevards ile Strasbourgh Bulvarı’nın birleştiği köşeye diktikleri trafik lambasında ses ve ışık düzeninden yararlandılar. Elle kumanda edilen bu sistemde bir tek kırmızı ışık vardı ve üzerinde “Dur” yazılıydı. Işık belirli bir süre kaldıktan sonra bir zil çalıyor, bu da yolun trafiğe açılmak üzere olduğu anlamına geliyordu. Az sonra çalan zil ise, kırmızı ışığın yanmak üzere olduğunu haber veriyordu. Kırmızı, sarı ve yeşil ışıktan oluşan trafik lambaları, ilk kez 1918 yılında New York’ta kullanıldı.

Alıntı