[CeReN ✓]

Endometrium uterus astaridir ve kisinin dogurganlik yillari boyunca her ay boyut olarak degismektedir. Vucutta degisen birkac organdan biridir. Adet dongusunun bir parcasi olarak her ay endometriyum bir embriyoya ev sahipligi yapmaya hazirlarmaktadir ve bu surecte endometrial kalinligi artip ve azalmaktadir. Bu degisime endometrial kalinlik veya rahim duvari kalinlasmasi denmektedir. Ostrojen ve progesteron olarak iki hormon, bu endometriyal buyume dongulerini ve hamilelik gelismezse menstruasyon yoluyla dokulmesini tetiklemektedir. Bu makale de endometriyal kalinlik, degisIklik nedenleri normal araliklari ve ne zaman doktorla gorusulmesi gerekildigine dair bilgiler yer almaktadir.

Normal Kalinlik
Saglik uzmani endometriyumun kalinligini ultrason araciligiyla olcebilmektedir. Endometrial normal kalinligi kisinin hayati boyunca yani cocukluktan cinsel olgunluguna kadar ayrica dogurgan oldugu yillar boyunca ve menopozdan sonra da degismektedir. Adet gormeye baslamayan genc kadinlardan alinan goruntuleme testlere bakildiginda endometriyum dakalinlik mevcut olsa da sonraki yasamlarinda daha kucuk hale gelebilmektedir. Kuzey Amerika Radyoloji Dernegi (SCMM) gore, endometriyum adet sirasinda en kalin haldedir ve kalinlik genellikle 2-4 milimetre (mm) arasinda olculmektedir. Proliferatif fazin ilk yarisi, kisinin dongusunun 6. ila 14. gunu arasinda veya bir adet dongusunun bitisi arasinda, kanamanin durmasi ve yumurtlamadan once baslamaktadir. Bu asamada, endometriyum kalinlasmaya baslamaktadir ve 5-7 mm arasinda olcum yapabilmektedir. Dongu ve yumurtlamaya dogru ilerledikce, endometriyum yaklasIk 11 mm’ye kadar kalinlasmaktadir. Kisinin dongusunden yaklasIk 14 gun sonra hormonlar bir yumurtanin salinmasini tetiklemektedir. Bu salgilama asamasinda endometriyal kalinlik en ust seviyededir ve 16 mm’ye ulasmaktadir.



Gebelik Donemi
Endometrial kalinlik hamilelikte onemlidir. Saglik uzmanlari saglikli, tam sureli gebelik icin en iyi sansi ne cok ince ne de cok kalin olan bir endometriyuma baglamaktadir. Bu embriyonun basarili bir sekilde implant yapmasini ve ihtiyac duydugu beslenmeyi almasini saglamaktadir. Ayrica endometriyum hamilelik ilerledikce kalinlasmaktadir.

Menopoz Donemi
RSNA, saglikli postmenopozal kisiler de endometriyumun tipik olarak yaklasIk 5 mm veya daha az olctugunu belirmistir.

Nasil Olculur?
Ultrason, endometriyumun kalinligini olcmenin en yaygin yoludur. Ozellikle kisi anormal vajinal kanamasindan sIkayetciyse, saglik hizmeti saglayicilarinin ilk kullandigi yontemdir. Ultrason uygun olmadiginda, genellikle kisinin uterusunun pozisyonu veya diger saglik durumlari nedeniyle, doktorlar MRI kullanmaktadir.

Cok Ince veya Kalin Endometrial Astarin Nedenleri
Endometriyumun kalinligi kisinin adet dongusu sirasinda degisIklik gostermektedir, ancak diger faktorler de degisIkliklere neden olabilmektedir. Endometriyal kalinliktaki degisIkliklerin en yaygin nedenlerinden biri hamileliktir. Kalinlasma endometrium belirtileri ektopik gebelik veya 5’ten haftadan az hamile kadinlarda gorulmektedir. Endometriyum veya yumurtalik kanseri, endometriyal kalinlikta bir artisa yol acabilecek en ciddi durumlardan biridir. Amerikan Kanser Dernegine gore endometrium kanseri, kisinin ureme sistemlerini etkileyen en yaygin kanser turudur. Beyaz tenli kisiler Afro-Amerikan kisilerden daha sIk gelisen endometriyal kanser 45 yasin altindaki kadinlarda nadir gorulmektedir ve ortalama tani yasi 60 olarak bilinmektedir. Daha buyuk bir endometriyum kalinligina katkida bulunan bazi faktorler bulunmaktadir. Bu faktorler asagidaki gibidir:
• Sismanlik
• Hormon replasman tedavisi (HRT)
• Tamoksifen
• Kronik yuksek tansiyon
• Endometriyal polipler
• Diyabet
• Yara dokusu
• Endometriyal hiperplazi
Endometriyal hiperplazi, endometriyumun cok kalin hale geldigi durum icin tibbi bir terimdir. Bu genellikle asiri duzeyde ostrojen veya ostrojen benzeri bilesIklerle iliskilidir ve yeterli progesteron degildir. Yani durumun kendisi kanser degildir, ancak kanserin gelismesine yol acabilmektedir. Endometriyumun cok ince olmasi da mumkundur. Arastirmacilar ince bir endometriyumu 7 mm veya daha az olarak tanimlamaktadir. Tipik olarak, uzmanlar dusuk endometriyal kalinlik okumalarini yasla iliskilendirir. Bununla birlikte, 40 yasin altindaki kisilerin % 5’inin ve 40 yasin uzerindeki kisilerin % 25’inin ince bir endometriyum oldugunu bildirmektedirler. Ince bir endometriyumun olasi nedenleri arasinda iltihaplanma, tibbi tedavi veya endometriyumun kendisinin yapisi ve dogasi bulunmaktadir.

Belirtileri
Asiri endometriyal kalinligin yaygin belirtileri bulunmaktadir. Bu belirtiler asagidaki gibidir:
• Menopoz sonrasi kanama
• Menstruasyon sirasinda asiri agir veya uzun sureli kanama
• 3 haftadan az veya 38 gunden daha uzun suren duzensiz adet donguleri
• Donemler arasinda lekelenme



Tedavileri
Asiri endometriyal kalinliktaki tedaviler arasinda yumurtlamayi ve histerektomiyi onleyen kadin hormonu olan progestin bulunmaktadir. Calismalar, endometriyal kalinlik normalden dusuk oldugunda hamileligin ilerlemesinin daha zor oldugunu gostermektedir. Ince bir endometriyum tedavisi icin yontemler bulunmaktadir. Bu yontemler asagidaki gibidir:
• Estrojen
• Uterus duvarina bir embriyo implantindan sonra plasentanin urettigi bir hormon olan insan koryonik gonadotropin
• Kan akisini iyilestirmek icin kullanilan ilaclar ve takviyeler
Bununla birlikte, arastirmalar bu tedavilerin tutarli bir sekilde etkili olmadigini gostermektedir.

Ne Zaman Doktora Gorunmelidir?
Kisiler anormal vajinal kanama fark ederse doktorlarini gormelidir ve bazi belirtiler yasayabilmektedirler ve bunlar asagidaki gibidir:
• Donem arasinda lekelenme
• Olagandisi agir akislar
• Duzensiz, kisa kan akislari
• Menopozdan sonra vajinal kanama veya lekelenme
Bununla birlikte kokeni bilinmeyen pelvik agri yasayan kisiler, degerlendirme ve endometriyal kanseri dislamak icin doktora gorunmelidir. Dikkat edilmesi gereken diger belirtiler siskinlik ve fazla yemeden dolgunluk hissidir.
Endometriyal kalinliga dikkat etmek, hamile kalmaya calisan kadinlarin basarili gebe kalma sanslarini optimize etmenin en iyi yolunu tespit etmeye yardimci olmaktadir. Endometriyal kalinliktaki degisIklikler kisinin hayati boyunca yaygin bir durumdur. Bununla birlikte, kisi anormal kanama, akinti, pelvik agri veya vucudunun hissettigi diger degisIklikleri fark ederse, uygun tedaviyi almak icin doktora danismalidir. Endometrial kanser, kisinin endometriyumunun cok kalin olmasi durumunda ortaya cikabilecek en ciddi saglik sorunlarindan biridir. Bununla birlikte, erken teshis edilirse endometrial kanser iyi bir sag kalim oranina sahiptir.