[CeReN ✓]

Bazi probiyotik turleri, insan calismalarinda ruh halini iyilestirmis, stresi azaltmis ve hatta bilissel islevi arttirmistir. Bu yazida probiyotiklerin uyku, ruh hali ve akil sagligi uzerindeki etkileri ve sinirlamalari uzerine bilgiler bulunmaktadir.

Insanlarda Probiyotikler ve Ruh Sagligi
Bagirsak florasi ile beyin arasinda, bilim adamlarinin henuz tam olarak cozemedigi ilginc bir baglanti vardir. Bu arada, bazi ilginc kanitlar, yararli probiyotik turlerin ruh halini iyilestirebilecegini, stresi azaltabilecegini ve hatta uykuya dalmayi kolaylastirabilecegini gostermektedir. Asagidaki iddia edilen faydalar sadece sinirli, dusuk kaliteli klinik calismalarla desteklenmektedir. Asagida listelenen kullanimlardan herhangi biri icin probiyotik kullanimini destekleyecek yeterli kanit yoktur. Probiyotik takviyeleri almadan once bir doktorla gorusulmeli ve doktorun onerdigi ilac veya tedavi yerine kullanilmamalidir.



Ruh Hali
Bagirsaklardaki cok sayida mikroorganizmanin zihinsel durum uzerinde buyuk etkisi olabilir.Gut mikroorganizmalari serotonin ve gama-aminobutirik asit (GABA) gibi noroaktif maddeleri uretebilir ve verebilir. B. bifidum, B. lactis, L. acidophilus, L. brevis, L. casei, L. salivarius ve L. lactis iceren bir coklu tur probiyotik depresyonu olmayan bireylerde olumsuz dusunceleri azaltmistir.
Bir calisma, kabizlik ile sakinlik, huzursuzluk ve uyumluluk duygulari arasinda ters bir iliski oldugunu, yani sIk kabizligin daha kotu bir ruh hali ile iliskili oldugunu bulmustur. Probiyotik bir multivitamin bilesigi, streste % 41 iyilesme, enfeksiyon prevalansinda % 29 azalma ve GI rahatsizliginda % 91 azalma ile katilimcilarin genel durumunu onemli olcude iyilestirmistir. Baska bir calismada, probiyotik yogurt baslangicta kotu bir ruh hali olanlarin ruh halini iyilestirmistir. Alti hafta boyunca probiyotik yogurt veya multispecies probiyotik kapsul tuketmenin petrokimya calisanlarinin ruh sagligi biyo belirtecleri uzerinde yararli etkileri olmustur. Gut-beyin etkilesimleri zihinsel durumun kurulmasina yardimci olur ve bazi probiyotik mudahaleler klinik calismalarda ruh halini iyilestirir.

Stres
L. casei l, kortizolde akademik strese bagli artislara ve ogrenci gonullulerde fiziksel semptom insidansina borcludur. Stresli sicanlarda L. casei kan kortikosteron duzeylerini baskilamistir. Benzer sekilde, L. casei strese tepkilerini test etmek icin ulke capinda yetkili bir muayene yapan tip ogrencilerine uygulandiginda, bu bakteri serotonin seviyelerini arttirmis, yaygin karin ve soguk alginligi semptomlari yasayan deneklerin oranini dusurmustur. Benzer sekilde, B. bifidum lisans ogrencilerinde bildirdigi stres ve stresle iliskili ishal/GI rahatsizligini azaltmistir. Bazi probiyotikler kortizolu azaltarak ve serotonini artirarak stresi azaltabilir.

Depresyon
Bir calismada insan mikrobiyotasi ile depresyon arasinda bir korelasyon bulunmustur. Probiyotikler, hem saglikli bireylerde hem de major depresif bozuklugu olan 60 yasin altindaki hastalarda depresyon skorlarini anlamli olarak azaltmistir. L. helveticus ve B. longum duzenli olarak bu probiyotikleri alan saglikli gonullulerde depresyonu azaltmistir. L. acidophilus, L. casei ve B. bifidum’un bir karisimi depresyonu azaltti ve buna ek olarak major depresif bozuklugu olan hastalarda insulin seviyelerini, insulin direncini ve hs-CRP’yi ve artmis glutatyon seviyelerini dusurmustur. B. infantis, L. helveticus ve L. rhamnosus , sicanlarda depresyon belirtilerini iyilestirmistir.
B. infantis’in kronik uygulamasi, sicanlarin maternal ayrilmadan kaynaklanan stresin neden oldugu depresif semptomlardan korudugu gorulmektedir. Bozulmus insan bagirsak florasi kompozisyonu depresif durumlarla baglantilidir ve bazi probiyotik turler depresyon semptomlarini iyilestirebilir.

Kaygi
L. helveticus ve B. longum, insan gonullulerde kaygi ve ofke/dusmanligi azaltmistir. Saglikli farelerin patojenik bakteriler ile enfekte edilmesi, bagirsak mikrobiyotasindaki degisIkliklerin beyindeki biyokimyasal degisIklikleri cok hizli bir sekilde indukleyebilecegini dusunduren anksiyete davranislarini enfeksiyon saatleri icinde uyarmaktadir. L. helveticus ile probiyotik tedavisi sicanlarda anksiyete benzeri davranisi gelistirmistir ve Bati tarzi diyetin farelerde anksiyete ve hafiza uzerindeki olumsuz etkisini onlemistir.
L. rhamnosus, L. fermentum ve B. longum ayrica farelerde anksiyete benzeri davranisi azaltmistir. L. plantarumun kronik yutulmasi farelerde anksiyete benzeri davranislari azaltmis ve dopamin ve serotonin seviyelerini arttirmistir. L. helveticus ve B. longum probiyotikler bir insan calismasinda kaygiyi azaltmistir. Hayvan calismalari, bazi bagirsak bakterilerinin endiseli davranisi azaltmak icin beyin kimyasini degistirebilecegini dusundurmektedir.

Uyku
Helveticus- fermente sut saglikli yaslilarda uyku verimliligini onemli olcude artirmistir. Uykusuzluk gonullulerde, uyku uykusuzlukolan bireylerde L. brevis uzerinde hafif daha yararli etki gostermistir. Diyete isi ile oldurulen L. brevis eklendiginde farelerde gunluk gonullu direksiyon ve uyku ritmi yogunlastirmistir.



Bilissel Islev
Bagirsak probiyotikleri, “mikrobiyota-bagirsak-beyin” ekseni olarak adlandirilan bagirsak ve beyin arasindaki cift yonlu iletisimde onemli bir rol oynamaktadir. Gunumuzde mikrobiyota bilesiminin yaslanan insanlarda davranisi etkileyebilecegi ve bilissel islevi degistirebilecegi kabul edilmektedir. 60 Alzheimer hastasinin bir calismasinda, probiyotiklerin bir karisimini iceren sut, 12 hafta sonra bilisi olumlu yonde etkilemistir.
Hayvan calismalarina gore, bazi probiyotikler hem uzaysal hem de uzaysal olmayan hafizayi gelistirebilir. Probiyotiklerin uygulanmasi, diyabetik sicanlarda bozulmus uzamsal bellegi onemli olcude iyilestirdi ve bozulmus beyni etkili bir sekilde tersine cevirmistir. Mikropsuz fareler, uzamsal olmayan ve calisan hafizadaki eksIklikleri gosterir. Ayrica, bagirsak bakteriyel enfeksiyonuna ve strese maruz kalan farelerde bellek yetersizligi gorulurken, enfeksiyondan 7 gun once ve sirasinda probiyotik tedavi bilissel islev bozuklugunu onlemistir.
Longum ogrenmeyi ve hafizayi gelistirmistir. L. helveticus farelerde skopolamin kaynakli bilissel bozukluklari ve nesne tanima hafizasini gelistirmistir. L. helveticus ayrica noroinflamasyonlu sicanlarda strese bagli bilissel disfonksiyonu iyilestirdi ve bilissel islevi eski haline getirmistir. Plantarum, kan basincini dusuren ve noroprotektif bir ajan olarak hareket ederek vaskuler demansli sicanlarda ogrenme ve hafizayi gelistirmistir. Son olarak L. casei, lotus cekirdeginden cikarilan proantosiyanidinlerin etkisini guclendirmis ve farelerde hafiza bozukluklarini iyilestirmistir. Bagirsak florasinin bilesimi yaslanan insanlarda bilis ve davranisi etkiler ve probiyotik takviyeleri Alzheimer hastalarinda bilissel islevi gelistirmistir. Probiyotiklerin saglikli insanlara faydasi bilinmemektedir.

OKB
L. ramnosus tedavisi fare OKB benzeri davranislari zayiflatir.

Otizm
Otizm spektrum bozuklugunun (ASD) kompleks patofizyolojisinde bagirsak mikroorganizmalari icin potansiyel bir rol vardir. Otizm fare modelinin probiyotiklerle tedavisi ASD ile iliskili ozellikleri iyilestirmistir. Yavrulardaki sosyal aciklarin bir hayvan modelinde L. reuteri’nin 9 kat daha dusuk oldugu bulunmustur. Bununla birlikte, oksitosin duzeylerini arttirmis ve farelerde yavrularda sosyal yenilik icin sosyalligi ve tercihi onemli olcude gelistirmistir.

Sizofreni
B. longum’un gunluk uygulamasi farelerde bir sizofreni modelinin belirti ve semptomlarini azaltmis, dinlenme seviyesindeki plazma kortikosteron seviyesini ve kynureninin triptofan oranini azaltmistir.

Noroproteksiyon
C. butyricum ayrica beyindeki butiratlari geri yukler, noronal hucre olumunu azaltir ve vaskuler demansli farelerde bilissel islev bozuklugunu ve histopatolojik degisIklikleri onemli olcude azaltmaktadir. C. butyricum ayrica farelerde iskemi/reperfuzyon hasarina karsi noroprotektif etkiler vermektedir. Ve serebral iskemi/reperfuzyon hasari olan diyabetik farelerde bilissel bozuklugu, hucre hasarini ve noron olumunu azaltmaktadir.
Insanlarda bagirsak florasi ve beyin sasirtici sekillerde etkilesime girer. Duzensiz bagirsak florasi stres, anksiyete ve depresyon ile sonuclanabilir ve bazi probiyotik takviyeler klinik calismalarda ruh halini iyilestirir ve zihinsel hastalik belirtilerini azaltir. Insanlarda, probiyotikler iyilestirilmis ruh hali, daha iyi uyku ve azaltilmis stres ile iliskilendirilmistir. Alzheimer hastalarinda probiyotik bir karisim bilissel islevi daha da gelistirmistir.