[CeReN ✓]

Ayahuasca kullanicilar uzerinde bircok psIkoaktif etki yaratan, kimyasal olarak karmasIk bir bilesene sahip olan bir bitkidir. Amazon halk tibbi tarafindan duygulari ve derin ic goruleri gelistirebilecegi ve vucudu temizleyebilecegi iddia edilmektedir. Iddiaya gore, samanlar somurge oncesi zamanlardan beri zaman zaman manevi amaclar icin kullanmaktadirlar. Modern bilim, bu bitkinin bileseninin zihinsel saglik sorunlari olan kisilere yardimci olup olamayacagini ogrenmek icin bu bitki uzerinde arastirma yapmak istemekte, ancak ayahuasca arastirmasinin duzenleyici engelleri var olmasi ve olasi yan etkiler nedeniyle bu arastirmalarin cok dikkatli bir sekilde yapilmasi gerekmektedir.
Bununla birlikte, insan sagligi uzerindeki etkisi hakkinda cok az sey bilinmektedir ve su anda klinik calismalar devam etmektedir. Kullanimi ile iliskili fizyolojik ve psIkolojik riskler vardir. Uygun guvenlik ve etkinlik denemeleri yapilincaya kadar, Ayahuasca mayalari potansiyel olarak tehlikeli ve yasadisi olarak kalmaya devam edecektir. Bu nedenle alinmasi tavsiye edilmez.

Ayahuasca Bitkisi
Ayahuasca bitkisi Amazon yagmur ormanlarinda, yemyesil bir ortamda yuksek yerlerde buyumektedir. Cay, asma ve la purga olarak da bilinen Ayahuasca, Psychotria viridis calilarinin yapraklarindan Banisteriopsis caapi asma saplariyla birlikte yapilmis bir demlemedir , ancak diger bitkiler ve malzemeler de eklenebilir. Bu icecek, eski Amazon kabileleri tarafindan manevi ve dini amaclar icin kullanilmistir ve Brezilya ve Kuzey Amerika’daki Santo Daime de dahil olmak uzere bazi dini topluluklar tarafindan hala kutsal bir icecek olarak kullanilmaktadir. Banisteriopsis caapi asma onun tibbi bilesIklerin ekstraksiyon gelistirmek icin kaynatilmis once temizlenir ve ezilir. Demleme samanin begenisine dustugunde, su cikarilir ve bitki materyalinin arkasinda birakilir. Bu islem, oldukca konsantre bir sivi elde edilene kadar tekrarlanir. Soguduktan sonra demleme safsizliklari gidermek icin suzulur.
Ruhun asmasi olarak da bilinen asma Banisteriopsis caapi, harmala alkaloidleri adi verilen bir grup bilesIk icerir. Bu bilesIkler MAO inhibitorleridir. Vucutta monoamin oksidaz adi verilen dogal olarak olusan ajanlarin aktivitesini onlerler. MAO’lar adeta beynin badigardlari gibi gorev gorurler. PsIkoaktif bilesIkler, ozellikle guclu vizyonu indukleyen ajan DMT, beyne girmek ve kendilerini beynin reseptorlerine baglamak istediklerinde, MAO badigardlari bunun olmasini engellemektedir. Ancak Banisteriopsis caapi’deki harmala alkaloidleri, bu koruyuculara molasi verdirir ve iste o zaman DMT (N, N Dimetil Triptamin) bakimindan zengin Psychotria viridis devreye girmektedir. DMT bilinen en guclu gormeyi indukleyen ajandir. Ve garip bir sekilde, DMT dunyadaki bircok bitkide bulunmaz, fakat ayni zamanda insan vucudunda uretilir. Ancak MAO’lar sayesinde, gun boyunca DMT’ye gidilmez.
DMT oral olarak aktif degildir. Bir avuc DMT yenilebilir ve hicbir sey olmaz, ancak bir MAO inhibitoru tuketirse, DMT aslinda oral olarak aktif olacaktir. Ayahuasca’nin gizemi, bir sekilde, bazi yollarla, uzun zaman once bazi yerli insanlarin harmala alkaloid zengini caapi asma ile DMT acisindan zengin chakruna’yi birlestirmeyi dusundugudur. Ayahuasca, dis kabugu cikarmak ve asma ipi benzeri lifleri yumusatmak icin asma Banisteriopsis caapi bolumlerini vurmakla yapilir. Buyuk bir tencereye buyuk miktarda dovulmus caapi asma yerlestirilir. Dovulmus asma uzerine cok miktarda Psychotria viridis (chakruna) yapragi eklenir. Daha sonra bir baska dovulmus asma tabakasi, daha sonra baska bir yaprak tabakasi eklenir. Tencere neredeyse ustune dokulerek asma ve yapraklarla oldukca doldugunda, su eklenir. Tencere yeterince buyukse, kirk litre su eklenebilir. Daha sonra karisim birkac saat boyunca ateste pisirilir. Zamanla, tenceredeki sivi buharlasmaya baslar. Birkac saat sonra, belki sekiz ya da daha fazla, ayahuasca bitti. Asma ve yaprak parcalari bir suzgecten suzulur. Belki sadece bir litre viskoz sivi kalir.



Tarihsel Kullanim
Ayahuasca (veya hoasca), iki halusinojenik bitkiden (Banisteriopsis caapi ve Psychotria viridis) yapilmis psIkoaktif bir demlemedir. Geleneksel olarak, bu demlemek Guney Amerika yerlileri tarafindan manevi ve kulturel pratiklerindeki halusinojenik ozellikleri icin kullanilir. Demleme geleneksel olarak iki bitkinin (Banisteriopsis caapi ve Psychotria viridis) kabugu ve govdeleri kaynatilarak yapilir. Arkeolojik kanitlar, ayahuasca’nin en erken kullaniminin dort bin yildan fazla oldugunu gostermektedir. 20. yuzyilda ayahuasca’nin popularitesi, kuresellesme ve din turizmi nedeniyle dunyaya yayilmaya baslamistir.

Manevi ve Kulturel Durumu
Temel olarak, ayahuasca, psychedelic etkilere neden olan halusinojenik bir karisimdir. Yerli halk, vucut disi benzersiz deneyimleri tetikleyebilecegini iddia etmektedir. Bunlar bazen kullanicilara bir tur tavsiye sunan manevi yolculuklar olarak tanimlanir ve boylece samanizmle guclu bir sekilde iliskilidir. Ayahuasca kaynakli zihin durumunun samanlarin trans durumuna girmesine ve halusinasyona izin verdigi soylenmektedir. Ayahuasca’nin guclu bir dini ve kulturel gecmisi vardir. Ayni zamanda ilgi cekici bir edebi konu olmustur.
McKenna kardesler, Gercek Halusinasyonlar kitabinda ayahuasca hakkinda bilgiler yazmislardir. Aldous Huxley, The Kapilar: Cennet ve Cehennem isimli esesrindede meskalin ve diger halusinojenik bitkiler bulunmaktadir. Ayrica, cogu insan Castaneda’nin eserlerinde Don Juan’in (muhtemelen kurgusal) psychedelic yolculuklarini duymustur. Bununla birlikte, bu samanizmle ilgili iddialarin cogu cogunlukla bilim alaninin disinda kalmaktadir.

Hukuki Durum
Kulturel oneme sahip olmasina ragmen, ayahuasca’nin yasalligi tartismali bir konudur. Ayahuasca bitkileri ve mustahzarlari ABD’de yasal olmasina ragmen, durumlari belirsizdir. Ozellikle, bu bitkiler yasadisi kimyasallar icermedikleri icin yasaldir. Bununla birlikte, DMT bir Cizelge I ilaci oldugundan DMT iceren bitkiler kullanilarak yapilan demleme yasadisidir. ABD Yuksek Mahkemesi, 1993 tarihli Dini Ozgurluk Restorasyon Yasasi uyarinca ayahuasca tesislerini dini amaclar icin kullanma lehine karar vermistir. Ayahuasca da FDA’nin zehirli bitkiler veri tabaninda bulunmaktadir.

Ayahuasca Nasil Calisir?
Ayahuasca demeti, partiye bagli olarak degisen konsantrasyonlarda psychedelic ilaclar (DMT ve MAO inhibe harmala alkaloidleri) icerir. Bu psychedelic ilaclar beyin uzerinde etkiler uygulamak icin birlikte calisiyor gibi gorunmektedir. Hazirlik, degistirilmis bir ruh hali yaratir. Kullanicilarin vizyonlar, onceki anilarin hatirlanmasi ve canli duygular gibi icgozlemsel ozellikler yasadiklari bildirilmektedir. Ayahuasca demeti bagirsakta MAO-A’yi (Monoamin oksidaz-A) inhibe ettigi gorulen harmin ve harmalin icerir. MAO-A, bazi kimyasallari ve norotransmitterleri (serotonin , DMT, dopamin) parcalayan bir enzimdir.
DMT ve serotonin benzer yapilara sahiptir. DMT (N, N-Dimetiltriptamin) bircok farkli bitki turunde bulunan guclu bir kimyasaldir. Serotonine benzer bir molekuler yapiya sahiptir ve MAO-A ile de bozunabilir. Bilim adamlari, MOA-A’nin inhibisyonunun, DMT’nin metabolize edilmemis bagirsakta emilmesine izin verdigini bulmuslardir. Daha sonra DMT’nin kan-beyin bariyerini gecmek icin gectigi kan dolasimina girmektedir.
Beyindeki DMT, serotonin reseptorlerine (5-HT1A , -2A ve -2C), eser aminle iliskili reseptorlere (TAAR6) ve sigma reseptorlerine (Sig-1R) baglanir ve halusinojenik etkilere neden olur. Bilim adamlari ayrica bu eylemin antidepresif etkileri olup olmadigini arastirmaktadirlar. Ayahuasca uygulanan kisiler fiziksel duyumlar, duygusal uyarilma ve oznel duygular durumu (frontal ve paralimbik beyin bolgeleri) ile iliskili bolgelerde artan beyin aktivitesi gostermistir.

Kisa Vadeli Etkiler
Ayahuasca’nin etkilerinin cogu kullanici icin oznel gorunmesine ragmen. Ornegin, bazi insanlar ayahuasca’nin biraz uyarici oldugunu soylerken, digerleri asiri vizyonlara sahip oldugunu bildiriyor. Ne olacagini tahmin etmenin bir yolu yoktur. Asagidaki kisa vadeli etkiler kullanicilar tarafindan arzu edilir olarak bildirilmistir:
• Heyecan hissi
• Dusunme oraninda degisIklik
• Dusunme kalitesinde degisIklik
• Ofori
• Yeni gorusler
• Halusinojenik vizyonlar
• Duygusal uyarilma
• Artan ic gozlem
• Duygu durum degisIklikleri
Bazi insanlar yogun endise, paranoya, korku ve gecmis travmalarin yeniden yasamasini yasarlar. Guvenli olmayan bir ortam ve egitimsiz kolaylastiricilar ile birlestiginde, bu cok tehlikeli olabilir.



Ayahuasca Inziva ve Toreni
Populerlik nedeniyle, Guney Amerika’da ayahuasca cekilmeleri konusunda uzmanlasmis tesislerin sayisi giderek artmaktadir ve bu cekilmelerin daha fazlasi Batililara gore duzenlenmektedir. Genel olarak, bu inzivalarin formati bir ila iki gun dinlenerek gece boyunca yapilan ayahuasca oturumlarindan, sanatsal aktivitelerden ve akademik sunumlardan olusabilir. Sonraki ayahuasca seanslari dinlenme donemlerini takip etmektedir. Insanlar, ruhsal ya da kisisel gelisim, duygusal iyilesme ya da kisisel farkindalik gelisimi icin ayahuasca inzivalarina katildiklarini soylemektedirler.
Ayahuasca inzivalarinda genellikle turistlerin amaclanan psIkolojik veya fiziksel etkiye subjektif ayahuasca cayi ictigi torenler veya oturumlar duzenleyen Amazon samani vardir. Ancak, tum Samanlarin veya bu inzivaya ceken kolaylastiricilarin deneyimleri ve etikleri bilinmemektedir. Inzivaya ugrayan insanlar tum hayatlarini Samanin veya kolaylastiricinin ellerine birakiyorlar. Egitimsiz kisiler tarafindan sunulan geri cekilme raporlari mevcuttur . Demleme hazirlama, dozlama ve Ayahuasca’nin yan etkilerini yonetme ile ilgili konular, diger risklerin yani sira katilimcilari ciddi tehlikeye atmaktadir.
Kolaylastiricilar bilgili olsa bile, ayahuasca hakkinda yeterli klinik veri yoktur. Calismalar henuz tibbi potansiyeli olup olmadigini belirlememistir. Ek olarak, depresyon, anksiyete, bagimlilik ve TSSB gibi psIkolojik bozukluklarin sadece tip uzmanlari tarafindan sunulmasi gerektigini unutmayin . Ayahuasca torenleri, doktorunuzun onerdigi veya recete ettigi seylerin yerine yapilmalidir.

Genler
Asagidakiler, ayahuasca ile benzer yollara baglanabilir. Bu, bu genlerin ayahuasca’nin vucuttaki davranis bicimini etkileyebilecegi anlamina gelmez. Ayahuasca’nin vucuttaki etkilerini tahmin etmenin bilinen bir yolu yoktur, bu klinik arastirmalarda kullanmanin ana zorluklarindan biridir. Bununla birlikte, bu genleri incelemek, bilim adamlarinin bir yandan beynin isleyisini ve diger yandan cesitli maddelerin parcalanmasini daha iyi anlamalarina yardimci olabilir.
Asagidaki genler arastirilmistir:
• CYP2D6 geni (insan sitokrom P450 izoenzim 2D6)
• MAO-A geni (Monoamin oksidaz A)
• 5-HT1A (Serotonin reseptoru)
• 5-HT2A (Serotonin reseptoru)
• 5-HT2C (Serotonin reseptoru)
• TAAR6 (Eser amin iliskili reseptor)
• Sig-1R (Sigma reseptorleri)